De toekomst aan zet: stemrecht vanaf 16 jaar

Volgende week zijn de Tweede Kamerverkiezingen. 13 miljoen mensen mogen dan naar de stembus om de koers van Nederland te bepalen. Zo’n 4,5 miljoen anderen mogen niet stemmen, velen van hen simpelweg omdat ze nog geen 18 jaar zijn. Hier kunnen we verandering in brengen. Ik pleit voor een verlaging van de stemgerechtigde leeftijd naar 16 jaar.

No taxation without representation!

De Amerikanen riepen het al tijdens de Amerikaanse revolutie: 'No taxation without representation!’ Helaas geldt dit in Nederland nog niet voor een hele groep werkende jongeren die wel belasting betalen maar geen zeggenschap hebben over de besteding van deze belastingcenten. Het gaat hierbij niet alleen om de jongeren die flink bijklussen in de supermarkt, maar over alle jongeren die weleens iets uitgeven en daarbij BTW betalen. Daarnaast kun je je afvragen hoe wenselijk het is dat een groot deel van de bevolking zich moet houden aan wetten waarin ze geen zeggenschap hebben gehad.

Het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd is niet alleen een kwestie van rechtvaardigheid, maar ook een erkenning van het belang van de jongere generaties bij de toekomst van ons land. Het stelt hen in staat om actief deel te nemen aan de democratie en hun stem te laten gelden op gebieden die hun leven rechtstreeks beïnvloeden. Neem bijvoorbeeld de klimaatcrisis; deze generatie zal de grootste impact ervaren van de beslissingen die vandaag genomen worden. Zij zullen moeten leven met de gevolgen van het klimaatbeleid dat nu wordt bepaald. Het is daarom niet meer dan eerlijk en rechtvaardig dat zij een directe stem hebben in de keuzes die de koers van het land bepalen.

Jong geleerd, oud gedaan!

Het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd kent nog meer voordelen. Zo kunnen lessen in burgerschap en maatschappijleer naadloos aansluiten op de eerste keer stemmen. Docenten kunnen in de klas een echte dialoog voeren over de verantwoordelijkheid en de impact van hun stemrecht. Ze kunnen jongeren leren waar ze op moeten letten bij het uitbrengen van hun stem, en hoe ze de standpunten van verschillende politieke partijen kunnen analyseren. Met deze kennis en vaardigheden vers in het geheugen kunnen jongeren weloverwogen hun stem uitbrengen.

Onderzoek toont aan dat mensen die op jonge leeftijd beginnen met stemmen, later in hun leven vaker naar de stembus gaan. Andersom geldt vaak hetzelfde: wie op jonge leeftijd niet stemt, zal dat later minder snel doen. Door de stemgerechtigde leeftijd aan te passen kunnen we de opkomst bij verkiezingen aanzienlijk verhogen.

Tegenstanders van het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd geven vaak aan dat het brein van zestienjarigen nog niet voldoende ontwikkeld is. Als drieëntwintigjarige die zich kandidaat stelt voor de Tweede Kamer, wil ik benadrukken dat de hersenen nog tot het 25e levensjaar volop in ontwikkeling zijn, en daarna alsmaar veranderen. Bovendien wijst onderzoek uit dat jongeren vaak prima in staat zijn om weloverwogen, rationele keuzes te maken, zoals bijvoorbeeld bij het uitbrengen van hun stem, in tegenstelling tot impulsievere keuzes zoals het gebruik van alcohol.

Al met al is het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd naar 16 jaar een belangrijke stap naar een inclusievere democratie, waarin de toekomst van ons land wordt bepaald door een breder spectrum aan stemmen. Het is een investering in een gezondere, meer levendige democratie waarin iedereen de kans krijgt om zijn of haar stem te laten horen. Laten we samen streven naar een Nederland waarin zoveel mogelijk burgers volledig vertegenwoordigd worden in het politieke proces.