Waarom is het zo moeilijk om als biseksueel uit de kast te komen?

Maar weinig biseksuelen komen uit de kast, volgens Bastiaan Rosman komt dat door het enorme onbegrip dat er heerst. Ze zeggen: “Je kan geen keuze maken.” Of: “Je bent gewoon homo, maar durft er nog niet voor uit te komen.”'

Decennialang zijn de ontmoetingsplekken, zoals de bars die we kennen uit de Reguliersdwarsstraat in Amsterdam, een belangrijke safe space voor LHBTQIA+-personen. Tot die safe space tijdens de corona lockdowns opeens wegvalt. Door de lockdown, de sluiting van de horecagelegenheden en het advies om zoveel mogelijk thuis te blijven, moest de community noodgedwongen op zoek naar een andere manier om elkaar te ontmoeten. Ze vonden elkaar onder andere via QueerTok, een community op social-media-platform TikTok.

Deze virtuele safe space geeft mensen de ruimte hun identiteit te vinden en te vieren. Toch is er een groep in het bijzonder die ook hier nog vaak geconfronteerd wordt met onbegrip. Dat zijn de biseksuelen. Onder de hashtags #SpicyStraight en #Bicurious wordt hun geaardheid teruggebracht tot een tijdelijk ‘uitstapje’ voor hetero’s. De vinger op de zere plek, want dat is nou precies het vooroordeel waar biseksuelen op regelmatige basis mee te maken krijgen.

Botsen tegen de grenzen
In Nederland identificeren een half miljoen mensen zich met de B in LHBTQAI+, oftewel biseksualiteit. Hoewel bi’s onderdeel zijn van het regenboogrijtje, vallen ze er gevoelsmatig toch vaak buiten. Want de vooroordelen waarmee zij te maken krijgen komen niet alleen uit de hoek van de hetero’s; ook binnen de community worden ze niet altijd even goed begrepen of zelfs erkend. Voormalig minister van Onderwijs Jet Bussemaker weet het in 2013 goed te verwoorden: homoseksualiteit wordt goed geaccepteerd in Nederland, ‘mits men in een duidelijk hokje past: homo of hetero. Biseksuelen en transgenders botsen meer dan anderen met deze grenzen'.

Zo ook Bastiaan Rosman, maker van de documentaire To Bi or not to Bi. ‘Ik vond het heel moeilijk om voor mijn biseksualiteit uit te komen. Wat het zo moeilijk maakt is dat mensen het gewoon niet geloven. Ze zeggen: “Je kan geen keuze maken.” Of: “Je bent gewoon homo, maar durft er nog niet voor uit te komen.” Dat is heel vervelend. Wanneer je vaak dat soort reacties krijgt, stop je vanzelf erover te praten. Maar daarmee stop je eigenlijk ook een deel van jezelf weg. Dan kan je niet écht jezelf zijn.’

Homo of hetero?
Voor de buitenwereld lijkt de geaardheid van Bastiaan per relatie te verschillen: is hij met een man dan is hij homo, is hij met een vrouw dan is hij weer hetero. ‘Maar zo werkt het natuurlijk niet’, legt Bastiaan uit. ‘Biseksualiteit is een onderdeel van mijn identiteit, ongeacht of ik met een man of een vrouw in een relatie zit.’ Ook de verdeling van mannelijke of vrouwelijke partners doet er niet toe. ‘Het is niet fifty-fifty. Het is gewoon mijn gevoel. Als ik vijf keer een vriend heb en één keer een vriendin, dan ben ik nog steeds biseksueel.’ En dus is een relatie tussen man en vrouw niet per definitie hetero. Wanneer ten minste één van de twee personen in de relatie een biseksuele identiteit heeft, maakt dat ook de relatie tussen man en vrouw niet automatisch hetero.

Vooroordelen
Er zijn veel vooroordelen over biseksualiteit, volgens Joshua Zandberg, voorzitter van het Landelijk Netwerk Biseksualiteit. Er wordt gedacht dat ze ontrouw zijn, nooit tevreden zijn, van twee walletjes willen eten of geen keuze kunnen maken. En dat onbegrip, dat komt van beide kanten - hetero en homo. ‘Je staat er tussenin’, aldus Bastiaan. Volgens socioloog aan de Rijksuniversiteit Groningen Diana van Bergen is er zelfs sprake van een ware ‘bi-fobie’. 'Vooral lesbische vrouwen willen vaak een relatie met iemand die hetzelfde denkt en voelt als het op seksualiteit aankomt. Ze zijn bang dat het anders fout gaat. Ook heerst er het gevoel dat de biseksualiteit geen stabiele identiteit is. Dat iemand van gedachten kan veranderen. Maar dit is een mythe. De meeste biseksuelen zitten namelijk in een langdurige monogame relatie.'

Dat er zoveel onbegrip is, heeft volgens Van Bergen te maken met een tekort aan openlijke bi’s. Biseksuelen komen namen veel minder vaak uit de kast. Ter vergelijking: waar een relatief klein deel van de homoseksuele mannen (twaalf procent) en een nog kleiner deel van de lesbische vrouwen (twee procent) zegt hun seksuele oriëntatie niet openlijk met anderen te delen, is dat aandeel bij biseksuelen een stuk hoger. Vijftig procent van de biseksuele vrouwen en zelfs vierenzeventig procent van de mannen geeft aan tegen niemand open te zijn over hun geaardheid, blijkt uit recent onderzoek van Movisie.

Rolmodel
Daarom is het hoog tijd voor zichtbaarheid, vindt Bastiaan. Er wordt te weinig over gesproken, waardoor ‘maar weinig mensen ervoor uit durven te komen’. Het rolmodel dat hij vroeger zelf heeft gemist, wil hij nu voor anderen zijn. ‘En ik merk meteen dat er behoefte aan is. Sinds ik op Instagram heb gedeeld dat ik biseksueel ben, krijg ik iedere dag berichten van jongeren die zich herkennen in mijn verhaal.’