Waarom het antwoord op onze milieuproblemen níet recycling is

Maar er bestaan nog altijd een heleboel verkeerde opvattingen over hoe al dat hippe milieu nu eigenlijk moet worden aangepakt. En recycling is hier een van de belangrijkste onderdelen van. Want als je recyclet, ben je over het algemeen goed bezig. Koop je dagelijks tientallen items verpakt in plastic, dan doet dat er niet zo erg toe – je brengt het immers netjes weg naar de recyclebak. Daar verdwijnt het – uit jouw zicht, dus niet meer jouw probleem. En je mag jezelf een schouderklopje geven, want dat grote boze plastic belandt nu in ieder geval door jóuw actie niet in de oceaan – voor de goede orde: aan jou zal het dus niet liggen. 

Maar het problematische aan al dat plastic is dat ongeveer zestig procent niet kan worden gerecycled , en dat consumeren überhaupt ontzettend milieuonvriendelijk is . Recycling is niet iets wat de oplossing gaat bieden op het plasticprobleem – het is een druppel op een gloeiende plaat. Zo’n 70% van het plastic dat jij braaf recyclet, belandt uiteindelijk toch in de oceaan die jij zo graag wil redden met je goeie gedrag.

De verandering zit ‘m dus niet in recycling – al helpt dit natuurlijk wel een handje – maar waar dan wel? Slecht nieuws – het ligt veel dichterbij jezelf, de bron van de ellende: productie, vervoer, consumeren. We zijn koopverslaafd. We houden van onze spulletjes. We kopen dan ook graag dingen nieuw, omdat we dan zeker weten ‘dat het goed is’. We nemen geen zakjes mee naar de supermarkt om hier fruit in te doen, maar trekken een nieuwe van de rol omdat dit toch makkelijk kan. En bestel je graag kleding en laat je dit bezorgen, omdat dat zo lekker makkelijk is? Besef je dan dat de vijftien grootste containerschepen meer uitstoten dan alle auto’s ter wereld .

Tot zover het deel van mijn verhaal waar je vooral zwaar ongelukkig van wordt. Geen zorgen – nu wordt het wat leuker. Ik ben namelijk over het algemeen positief ingesteld. Het heeft – denk ik – ook heel weinig zin om allemaal in een hoekje te zitten zeuren en kreunen van ellende. Oplossingsgericht denken en handelen werkt vaak beter, en is ook een stuk leuker. 

En het goede nieuws is dat ‘consuminderen’ – naast recyclen – óók hartstikke hip is geworden. Het bereiken van een regering om verandering te bewerkstelligen op dit gebied is lastig. Voordat er daadwerkelijk grote veranderingen plaatsvinden op nationaal (of internationaal) niveau, ben je simpelweg heel veel tijd verder. Maar wij kunnen zelf ook veranderen. Daar begint het namelijk. We hebben daarmee ontzettend geluk dat het begrip ‘tweedehands’ tegenwoordig in een ‘nieuw’ jasje is gestoken en dit begrip als minder stoffig wordt ervaren. Kleding hoeft dus bijvoorbeeld helemaal niet meer allemaal nieuw te worden gekocht. En is dit niet je ding? Probeer dan te letten op winkels die een duurzamer beleid hanteren. Dat is echt niet zo heel moeilijk – je moet er alleen een beetje moeite voor wíllen doen.

Om plastic productie te willen tegengaan, moet je simpelweg minder plastic gaan gebruiken. Vraag om een drankje zonder rietje, bijvoorbeeld. En stop niet elk stukje fruit in een plastic zakje – dat is totaal onnodig. Neem zelf tasjes mee als je iets koopt. Probeer vaker losse groenten te kopen, in plaats van die superhandig voorgesneden stukjes broccoli in een plastic zakje. En blijf – ondanks alles – wél gewoon recyclen. Want het is alleen maar goed – het is alleen niet de oplossing voor het achterliggende probleem. 

We verschillen allemaal wel van mening over íets. Of dit nu het asielbeleid is, gendergelijkheid of zelfs het Sinterklaasfeest – het maakt niet uit. Het enige wat we écht allemaal met elkaar gemeen hebben, is het milieu. We kunnen namelijk collectief niet zonder. Dus waarom zou dit ons niet eens wat vaker verbinden?