Waar blijft de diversiteit in haartypes?

Anders dan de media ons soms doen vermoeden bestaat er enorm veel diversiteit in haartypes. Tijd voor meer afro-rolmodellen en een diverser schoonheidsideaal, vindt social media-platform Pinterest.

‘Het is ons doel (…) om ervoor te zorgen dat iedereen voelt dat Pinterest een plek voor hen is. Als visuele ontdekkingsapp hebben we de kans en de verantwoordelijkheid om te zorgen dat we representatie vergroten in de producten die we maken’, schrijft Annie Ta, hoofd van Inclusive Product bij social media-platform Pinterest, eind augustus. Het fotoplatform heeft sinds kort een nieuwe functie ingebouwd; het is nu – nadat het bedrijf het in 2018 al mogelijk maakte om zoekresultaten te filteren op huidskleur - ook mogelijk om te filteren op haartype. Van steil tot afro, van krullen tot protective styles en kale of geschoren haarstijlen. ‘Deze nieuwe tool is een hoognodige mijlpaal voor raciale gelijkheid in de wereld van het coderen. Gewoon het simpele idee dat ik niet twee keer zo lang hoef te zoeken om een haarstijl te vinden voor mijn haartype is een gamechanger’, aldus haarstylist Naeemah LaFond.

‘Zoekmachines zijn de belangrijkste manier waarop internetgebruikers content vinden die ze zoeken – maar vooringenomenheden in algoritmes zorgen ervoor dat het soms moeilijk of zelfs onmogelijk is om resultaten te vinden die niet draaien om witte gezichten en eigenschappen’, schrijft Glamour. Deze algoritmes maken het in veel gevallen vooralsnog lastig voor mensen met haartypes anders dan steil haar om goede resultaten te krijgen. En om zichzelf terug te zien. ‘Erkenning is heel belangrijk. We moeten niet doen alsof die diversiteit er niet is. Het zien van rolmodellen – zoals op Pinterest – maakt het ook makkelijker jezelf te accepteren’, denkt Roxanne Herder, maker van de documentaire De Harendokter. In de documentaire volgt ze Jahél Tam, eigenaar van een afro haarsalon in Amsterdam. Volgens Herder – die zelf overigens lang steil haar heeft – weten maar weinig mensen hoeveel haar er gemanipuleerd wordt. ‘Ik vind het gewoon heel pijnlijk dat er zoveel mensen zijn die hun eigen haar niet omarmen en dat er zoveel discriminatie bestaat op het gebied van afro haar. Zwarte mensen is altijd verteld dat hun haar niet goed is, dat het niet mooi is en dat het er niet mag zijn. Daar is het idee ontstaan dat je mooier bent op het moment dat je haar gesteild is of wanneer je een pruik draagt.’

‘In de zwarte gemeenschap dealen we met best wel veel, wat betreft zelfliefde en zelfacceptatie’, vertelt Tam. ‘Veel krullen worden gesteild, met chemische middelen bewerkt, of mensen dragen een pruik of weave: allemaal manieren om het natuurlijke haar te manipuleren. Natuurlijk afro haar is lang niet overal geaccepteerd. In Nederland hebben we te weinig rolmodellen; als ik kijk naar de televisie dan zie ik mijzelf niet voorbijkomen. En áls ik mijzelf voorbij zie komen dan is het met een protective style, nepvlechten of een pruik. Daarom maak ik me hard om mensen te leren van hun haar te houden.’

Schoonheidsidealen drukken al generaties lang de zelfacceptatie en zelfliefde van mensen met afro haar. ‘Er zijn weinig rolmodellen met natuurlijk afro haar. Je ziet het veel minder’, aldus Herder. ‘En het wordt niet erkend als schoonheid. Omdat het ideaal nog steeds overwegend wit en westers is. Daardoor doet iedereen bijna krampachtig zijn best te voldoen aan die eisen, terwijl die eigenlijk helemaal niet bij henzelf passen.’ Dat schoonheidsideaal is een product van ons allen, maar ook de media en de beautyindustrie spelen daar een grote rol in. ‘Als je naar een drogist gaat, dan zijn alle producten die je daar kan kopen niet voor afro haar gemaakt.’

Tam: ‘Ik hoop dat iedereen het licht gaat zien; dat ze hun haar accepteren zoals het is. Dat ze gaan leren houden van hun krul. Want het schoonheidsideaal begint bij jezelf. Ik ben mijn eigen rolmodel.' Want naast rolmodellen en erkenning is ook educatie een belangrijk onderdeel hiervan. ‘Er is een groot gebrek aan kennis over wat je met afro haar kan. Heel veel mensen weten niet hoe ze hun eigen haar moeten verzorgen, omdat ze dat nooit hebben gedaan. Ze weten wel hoe ze het kunnen relaxen, maar niet hoe ze het natuurlijk kunnen dragen.’