Roxane van Iperen: ‘Ik denk altijd in acuutheden: heb ik vandaag te eten?’

Schrijver Roxane van Iperen groeit op in een onrustig en onveilig gezin. De gevolgen van deze opvoeding leven door in het heden: ‘Daar ga je natuurlijk wel van rennen.’

‘Dát is het grote verschil tussen mensen die zijn geboren in een soort kalmte, in zekerheid, en mensen die in totale afwezigheid van de basis zijn geboren: ik denk altijd in acuutheden’, vertelt Roxane van Iperen. ‘Ik denk: heb ik morgen te eten? Heb ik vandaag te eten? Mensen met een wat meer solide basis die denken aan wat ze later gaan studeren, naar welke middelbare school ze willen, wat voor carrière.’

Die verschillen ervaart Roxane als kind al. ‘Van nul tot vijftien jaar, je vormende jaren, dan word je tot een bepaalde diersoort gemaakt. En dat krijg je er niet meer uitgeslagen.’ Ook niet nu ze ouder is. Roxane werd iemand die altijd hard rent, zegt ze zelf. ‘Altijd. Rennen voor het gevaar van iedere dag. Onvoorspelbaarheid.’ En dat uit zich in een ‘soort drive waardoor je altijd harder wil werken dan een ander, waardoor je altijd denkt: honderd procent is niet goed genoeg, daar moet nog een grote stap bovenop. Omdat je ergens diep in je denkt dat het nooit goed genoeg is, dat je onzichtbaar bent en of je bestaansrecht hebt’.

Er wordt onterecht gedacht dat mensen die uit onveilige situaties komen op zoek zijn naar veilige situaties. Dat is helemaal niet zo, volgens Roxane. ‘Dat is de grootste misvatting van mensen die van buiten naar binnen kijken.’ Mensen in onveilige situaties zoeken comfort, ‘en dat vind je in wat je kent: in de voorspelbaarheid van de dreiging en het gevaar. Dat is wat je kent. Als je niet uitkijkt dan zoek je niet naar een verbetering van je situatie, maar naar situaties waarin je dat weer de hele tijd gaat vinden. Dan ga je gevaar opzoeken’.

De scheiding van haar jeugdliefde afgelopen jaar was opnieuw een enorme trigger voor Roxane: ‘Je bent geneigd het script van je eerste twintig jaar te herschrijven. De angst dat morgen alles weg is, dat is een basisgevoel. Dat zal ik altijd hebben. Dat is waarom wij waarschijnlijk zo hard werken en er nog een schepje bovenop doen. De scheiding is één van de meest ontregelende ervaringen in mijn volwassen leven geweest. Het triggert weer dat gevoel: ik ben zo meteen alles kwijt.’