Hoe ga je daarmee om?
‘School moet een vrijplaats zijn om dit soort dingen te bespreken. Ik heb kinderen alleen maar gevraagd onderzoek te doen. Als er geen ruimte is voor discussie en debat, dan wordt met elkaar in gesprek gaan heel lastig.
Met dit soort acties creëer je een taboe om onderwerpen heen. Je beperkt andermans vrijheid: die van mij, maar ook van zo’n school. Die durft niet zo snel meer over onderwerpen als de Holocaust, spotprenten, abortus en homoseksualiteit te praten. Zo maak je het onbespreekbaar. Welk spotprent is zo heilig dat deze heiliger is dan een mensenleven?’
Toch weerhoudt het je niet: je blijft soortgelijke documentaires maken.
‘We leven in een vrij land. Ik kan gewoon een docuserie maken over de Armeense Genocide, los van het feit dat het niet door iedereen goed ontvangen wordt. Ik heb me nooit beknopt gevoeld in mijn vrijheid. Ik laat me niet weerhouden door angst. Maar ik ben ook maar een mens. Wanneer mensen me op straat zien, zeggen ze: "Je bent eigenlijk best wel aardig." Je kunt altijd de discussie aangaan, als je zelf onderzoek doet.’
Is toegang hebben tot informatie ook een vorm van vrijheid?
‘Informatie is ook een mensenrecht. Informatie moet toegankelijk zijn voor iedereen. Zo krijg je de kans om een mening te vormen. Een ander gevaar is fake news; denk aan complottheorieën. Het is dan zaak om de juiste informatie eruit te halen. Maar vroeger had je ook propaganda. Wat nu niet meer, makkelijk, zou lukken is het vernietigen van informatie.’
Op 4 mei zeggen we altijd: "Dit nooit meer." Maar hoe staat het ervoor?
‘We zijn 75 jaar verder en hoe vaak zagen we het opnieuw gebeuren? Denk bijvoorbeeld aan: Rwanda, Srebrenica, Cambodja en wat er met de jezidi’s is gebeurd. In essentie hetzelfde: de vernietiging van mensen en menselijkheid.
De mens is bruut en dat heeft zich door de eeuwen heen
op allerlei manieren gemanifesteerd. Nadat ik
Bloedbroeders maakte, ging ik naar IS-gebied. Daar kreeg ik flashbacks; alles waar ik over had gelezen, zag ik in de praktijk gebeuren. Denk aan vrouwelijke seksslavinnen, geroofde kinderen, steden die geplunderd waren, etc. Ik weet nog dat ik dacht: het is zo’n enge parallel - in een andere tijd, met andere wapens, met andere mensen, maar zoveel gelijkenissen. Daar schrik je van; dat is wat ik net had bestudeerd en nog geen jaar later sta ik ernaast.
Op dat punt raken we niet geciviliseerd: we kunnen naar de maan en in een onderzeeboot, maar dat conflict en oorlog voeren... dat blijft.’
Wij zijn voor verhalen die nieuwe perspectieven bieden. Jij ook? Sluit je bij ons aan!