Hoe debatteren jongeren?

De beste jonge debaters uit heel Nederland komen weer bij elkaar om te debatteren in een nieuwe editie van Op weg naar het Lagerhuis. Doen zij dat eigenlijk anders dan volwassen politici? We vragen het Amber Kortzorg, die de debatavond presenteert.

‘Het was een uitzending vol verrassingen’, zegt journalist en presentator Amber Kortzorg over de nieuwe editie van Op weg naar het Lagerhuis. Dit is de tweede keer op een rij dat Kortzorg, bekend van Kassa, het grootste debat- en speechprogramma van Nederland presenteert. ‘Ik was vorig jaar best wel zenuwachtig, omdat het voor jongeren de kans van hun leven is. En ik wil het zo goed mogelijk voor hen doen, zodat zij kunnen shinen. Omdat ik het al een keer heb gedaan en een paar voorrondes heb geleid, was ik deze keer veel meer ontspannen en kon ik er daardoor ook heel erg van genieten.’

De stellingen en speeches gaan, net als de voorgaande jaren, over actuele onderwerpen. In deze editie debatteren jongeren onder meer over of hun generatie het slechter krijgt dan die van hun ouders, en speechen zij over de mentale gezondheid van jongeren, vrouwonvriendelijk en grensoverschrijdend gedrag, en kansenongelijkheid in het onderwijs. ‘Het viel me op dat alle drie de speechers vrouw zijn. Zij hebben alle mannen achter zich gelaten in de voorrondes. En een van de speeches ging over vrouwonvriendelijk en grensoverschrijdend gedrag. Het was een hele krachtige, herkenbare en echte speech. Er was veel vrouwelijke empowerment in de aflevering.’ Ook valt het Kortzorg op dat de jongeren wendbaar zijn in hun argumentatie. Bij het tien tegen één debat tegen JA21-Kamerlid Joost Eerdmans gebeurt er namelijk iets opmerkelijks. ‘Een van de scholieren zei zijn achternaam verkeerd. Daar moest iedereen een beetje om lachen, en in plaats van dat ze zich daardoor van haar stuk liet brengen zei ze: ‘’Nou, gewoon Joost!’’ Je zag dat daarin veel humor werd gebruikt.’ 

Vaardigheden
Deze vaardigheden komen niet aanwaaien. Vaak zitten de jongeren al in het debatcompetitieteam van hun school en krijgen ze training van hun leraren. ‘Als ze doorgaan naar de kwartfinale, halve finale of finale krijgen ze extra training van Het Debatbureau, met wie wij het programma maken. Zij trainen jongeren bijvoorbeeld in argumentatie, hoe je jezelf presenteert, of hoe je je stem gebruikt.’ Daarnaast is het duidelijk aan hun houding en taalgebruik terug te zien dat zij de politiek volgen, volgens Kortzorg. Toch verschillen ze van de politici waar ze voorbeeld aan nemen. ‘De jongeren die hieraan meededen zijn veel respectvoller dan Kamerleden. De taal in de Tweede Kamer is best wel verhard de afgelopen jaren. Er worden veel persoonlijke opmerkingen gemaakt naar elkaar die vaak echt onder de gordel zijn. De jongeren hebben echt op de inhoud gedebatteerd, ze luisterden naar elkaar. Ze zaten daar als team, maar konden zich ook heel goed inleven in het punt van de ander.’ 

Belang
Het belang van Op weg naar het Lagerhuis is, volgens Kortzorg, groot. Zo groot dat het volgens haar meer dan een keer per jaar uitgezonden zou moeten worden. Het kan jongeren namelijk inspireren meer met politiek bezig te zijn en voor jongeren die meedoen dienen als opstapje naar een politieke carrière. Maar het is volgens haar ook een kans voor de politiek. ‘Ik zou alle politici en beleidsmakers oproepen om naar Op weg naar het Lagerhuis te kijken. Het is een kans om te zien wat er speelt bij de jongere generatie. Dat zie je ook in de speeches; daar hebben jongeren de kans om in 150 seconden een persoonlijk verhaal uit hun omgeving te vertellen. De jury was meermaals tot tranen geroerd, omdat het zo persoonlijk, taboedoorbrekend, maar ook sterk woordelijk was. Alle drie hebben door het delen van een persoonlijk verhaal een groot maatschappelijk probleem inzichtelijk gemaakt. Hoe vaak krijg je als zestienjarige of achttienjarige de kans om voor heel Nederland je verhaal te vertellen? Wat mij betreft niet vaak genoeg.’ 

Een goed voorbeeld van een jonge politicus van wie zijn carrière na zijn deelname aan Op weg naar het Lagerhuis is begonnen, is PvdA-Tweede Kamerlid Habtamu de Hoop. Hij zit dit jaar in de jury, samen met radio- en televisiepresentatrice Natasja Gibbs en oud-spindokter en politicologe Julia Wouters. Kortzorg is erg blij met de jury. ‘Habtamu de Hoop heeft inmiddels als Tweede Kamerlid vlieguren gemaakt, dus hij weet echt wel wat debatteren inhoudt. Natasja Gibbs heeft regelmatig Op1 gepresenteerd en heeft veel debatten geleid. Zij weet precies wat het inhoudt en waar ze op moet letten. En Julia Wouters vond ik ook heel erg indrukwekkend. Zij traint met name vrouwen in leiderschapsposities, zowel in de politiek als in het bedrijfsleven. En was twaalf jaar lang de rechterhand van Lodewijk Asscher als zijn politiek adviseur en schreef zijn speeches.’