Zeventien miljoen mensen op dat hele kleine stukje aarde. Of liever gezegd: zeventien miljoen mensen en een heel grote groep expats, forenzen uit alle hoeken van de wereld die in Nederland hun dromen uit willen laten komen. Ze studeren hier, werken hier, en misschien kom je ze zelfs tegen in het nachtleven als je ze om een vuurtje vraagt. Maar hoe denkt de expat nou werkelijk over Nederland?
Maak kennis met de 25-jarige Alexa uit Californië. Vier jaar geleden verruilde ze de Verenigde Staten in voor Utrecht om hier een semester te studeren. Ze verloor haar hart niet alleen aan de Domstad, maar ook aan haar vriend Maarten, die zij hier heeft leren kennen. Reden genoeg voor haar om hier te blijven plakken. Inmiddels heeft zij een master afgerond in Amsterdam, staat zij op het punt te werken bij een consultancybedrijf en is zij nog láng niet van plan terug te gaan naar de VS. Nederland is voor Alexa dikke prima. Met uitzondering van het werk, het eten, de rare afwasmethodes én het gebrek aan openheid onder veel Nederlanders.
Oifik (BNNVARA)
:
Hoi Alexa, laat ik maar meteen met de deur in huis vallen: wat heb jij tegen onze afwasmethodes?
Haha, ik ben er gewoon geen fan van! Wat ik vaak zie, is dat mensen een teiltje gebruiken om hun borden en dergelijke af te wassen. Dat is super smerig! Na drie borden is het water al bruin. Dan wordt het gelijk afgedroogd met een doek zonder dat het zeep eraf gespoeld wordt. Jullie eten praktisch zeep hier! Weet je hoe fucking vies dat is? Ik maak het telkens mee als ik met vrienden ben, en ik ben echt een hygiënefreak. Alles moet spik en span zijn. Ik zeg daarom maar zo: ik heb liever dat ik in mijn eentje acht borden was dan dat ik met acht van mijn Nederlandse vrienden een paar borden moet schoonmaken.
Ik denk dat ik dat ook soms doe. Sorry daarvoor. Hoe dan ook – wat bracht je hier naar Nederland?
Ik wilde in 2015 in eerste instantie een semester studeren in Istanbul, maar op aanraden van mijn broer ben ik naar Nederland gegaan. Istanbul had bovendien slechts plekken voor vijf studenten van mijn school in de VS, dus ik dacht: ik neem het zekere voor het onzekere. Het was kiezen tussen Maastricht en Utrecht, maar ik wilde graag dichtbij Amsterdam wonen – dus mijn keuze was vrij snel gemaakt. Het bleek al snel de beste beslissing te zijn die ik in die tijd gemaakt hebt.
Waarom?
Ik leerde in de eerste maand van mijn semester in 2015 mijn huidige vriend Maarten kennen. We ontmoetten elkaar in een café: hij sprak me aan en ik had totaal geen idee wat hij zei. We bleven vervolgens met elkaar praten en de rest is geschiedenis. Hij is ook een van de redenen dat ik na mijn afstuderen in Californië terug ben gekomen naar Nederland om mijn master te doen. Ik ben mijn hart dus hier op meerdere manieren kwijtgeraakt.
Wat mooi. Was je eerste indruk van Nederland ook net zo mooi?
Jazeker, ik ben mij bijvoorbeeld heel bewust van civiele vrijheden en dat ze in de wereld allesbehalve vanzelfsprekend zijn. Nederland is op dat punt een van de meest bijzondere landen ter wereld, en dat besef kwam wel even binnen toen ik hier voor het eerst rondliep. Je kan hier voor het grootste gedeelte zijn wie je wil zijn. Verder: de openbare ruimte – zoals parken – wordt goed onderhouden en is voor iedereen toegankelijk. De mensen zijn trouwens ontzettend lang, vrouwen in het bijzonder. Ik ben in de VS heel erg lang met mijn 1.65m, en hier val ik met mijn lengte ontzettend mee. En wat ik ook heel bijzonder vind, is het zien van families op de fiets. Het is in de VS ondenkbaar dat je met een kind in een mandje op de fiets rondrijdt.
Vertel mij eens wat jij nou echt het mooiste aan Nederland vindt.
Misschien trap ik een open deur in, maar ik kan de directheid hier erg goed waarderen. Naar mijn mening gaat dat verder dan alleen maar eerlijk naar elkaar toe zijn: Nederland is een no nonsense-land. Je moet je zaakjes in veel gevallen – en al helemaal als expat – goed op orde hebben om er, nou ja, iets van te maken. Ik merkte het vooral op school: ik had hier geen begeleider die mijn hand vasthield en me met alles hielp. Dat is in de VS wel zo. Ik vind dat een heel mooi iets omdat je hier wel gedwongen wordt om onafhankelijk te zijn. Er is wel een duidelijke keerzijde aan dit alles.
Daarnaast ben ik ontzettend gesteld op de Domtoren. Ik raakte bevriend met drie meisjes die ook studeerden in Santa Barbara, net als ik. We deelden eens een magisch besefmomentje bij de Dom: dat onze tijd hier waanzinnig wordt. Dat klinkt misschien sentimenteel, maar wij hebben er alle vier voor gekozen om in onze laatste studiejaar naar het buitenland te gaan voor een semester. Dat is voor veel Amerikanen moeilijk te bevatten, omdat het laatste jaar van je studie doorgaans bestaat uit véél naar de klote gaan en de makkelijkste vakken kiezen.
De Domtoren is inderdaad mooi. Trouwens, je had het over een keerzijde. Welke is dat?
Iedereen is hier heel erg met zichzelf bezig. Ik merk dat ik daar erg gewend aan raak, maar tegelijkertijd maak ik me zorgen dat ik mijn Californische kant daardoor kwijtraak. Ik kom uit een heel warm nest waarin iedereen op liefdevolle wijze met elkaar omgaat. Hier is men toch killer. En dat is vanuit hun kant heus niet persoonlijk bedoeld, dat snap ik ook wel. Toch is het jammer. Ik merk het des te meer in wijze waarop men zich openstelt naar expats toe. Noem me gek, maar veel Nederlanders die ik ontmoet heb zijn helemaal niet zo open minded. Dit in tegenstelling tot wat veel mensen als een belangrijke eigenschap van de Nederlander omschrijven.
Dat hoor ik niet vaak. Meestal is openheid inderdaad een van de eerste eigenschappen die expats opnoemen als ze de Nederlander omschrijven. Maar dit heb jij dus anders ervaren?
Ik merk dat het met mijn Nederlandse vrienden hier best lang heeft geduurd tot ze mij volledig hebben geaccepteerd in hun cirkel. Maar om in die cirkel te komen, is best een karwei. Ik noem het ook de cirkel des doods, haha. Men is hier heel erg gesteld op comfort, en dat uit zich volgens mij ook best wel op de wijze waarop vrienden hier met elkaar omgaan. Ik merk het ook aan de wijze waarop mijn achtergrond wordt bekeken. Men kijkt vaak enkel naar het feit dat ik Amerikaans ben, maar ik ben ook etnisch Filipijns. Op zich is dat helemaal niet erg, maar daardoor ontstaat er toch een soort oppervlakkigheid in hoe je elkaar iemand uit een ander land leert kennen. Mijn achtergrond gaat veel verder dan alleen Amerika.
Hoe zit het met expatgroepen hier in Nederland? Zijn die volgens jou wel of niet open?
In veel opzichten zijn die ook redelijk gesloten, ja. Veel expats kiezen het hebben van een leuke tijd boven het ontwikkelen van een gevoel dat ze ook echt onderdeel uitmaken van het gastland. In mijn geval leerde ik Nederlanders eerst kennen via mijn vriend. Dat is heel fijn. Maar op een gegeven moment wilde ik andere expats leren kennen. Ik raakte bevriend met een meisje uit Mexico dat hier stageliep, en een ander Amerikaans-Filipijns meisje. Ik vind mijn Nederlandse vrienden ontzettend aardig, maar ik miste een bepaald gevoel van empathie die mijn expatvrienden wel hebben. Het gaat vooral om dingen die expats met elkaar gemeen hebben als het gaat om de dingen die ze in het gastland meemaken, of het nou goed of slecht is. Maar goed, dat zijn overwegingen die voor alle expats anders zijn.
Iets waar ik daarentegen weinig begrip voor heb, is als je hier als expat jaren woont en geen moeite doet om de taal te leren. Dan denk ik: je woont hier zo lang, dan wil je toch de cultuur op een gegeven moment begrijpen? Taal is daarin het belangrijkste middel.
Wat is nou een Nederlandse eigenschap waar je in de VS niet mee weg zou komen?
Een tatta zijn. Echt. Tikkies voor kleine bedragen zijn daar echt uit den boze.
Wanneer ben je van plan je Nederlands paspoort aan te vragen?
Voor nu heb ik een visum. Ik wil hier in ieder geval tot mijn dertigste blijven. Daarna zie ik wel verder.
Benieuwd naar nog meer expat-avonturen? Check hier het interview met Jeffrey uit Londen!