Moet vliegen binnen Europa verboden worden?

‘Waarom verbieden we per 2035 niet om te vliegen binnen een afstand van 800 kilometer?’, pleit journalist Jeroen Smit in Buitenhof. Is dit een realistisch idee om klimaatverandering tegen te gaan?

Per jaar zijn er 463.000 vliegbewegingen in Nederland, waarvan een heel groot deel van en naar Schiphol. Veertig procent van de vluchten van en naar Schiphol zijn reizen binnen een afstand van 800 kilometer, aldus Smit. Die zouden in 2035 verboden moeten worden, vindt hij, om klimaatproblemen tegen te gaan.

Vliegschaamte
‘Als je de luchtvaart laat doorgroeien, dat zie je eigenlijk dat vluchten (…) verantwoordelijkheid hebben voor 0,1 tot 0,2 procent opwarming van de aarde en daarmee klimaatverandering in de hand werken,’ vertelt Harald Buitendijk in Vroeg!. Hij is geograaf op het gebied van luchtvaart en toerisme bij de Breda University of Applied Sciences. ‘We kunnen niet meer tien keer per jaar een weekendje ergens naartoe.’

Volgens de geograaf moet er een discussie gevoerd worden die verder gaat dan vliegschaamte. Dat is schaamte die iemand heeft als die reist met het vliegtuig, wetende dat er minder milieubelastende alternatieven zijn, zoals reizen met de trein. De discussie moet ook gaan over wie er in de toekomst nog in het vliegtuig zit en waarom, vindt Buitendijk.

Dat kan bijvoorbeeld ‘een vakantieganger zijn die het leuk vindt om drie keer per jaar naar de zonsondergang op Bali te kijken en dus intercontinentaal (van het ene werelddeel naar het andere, red.) heen en weer knalt.’ Het kan daarentegen ook gaan om iemand uit de Verenigde Staten die als een van de weinigen ter wereld ‘een machine in India of Singapore kan repareren.’ Dat zijn afwegingen die in de toekomst gemaakt moeten worden.

‘Treinrit is zeven tot elf keer beter voor het milieu’
Door efficiënte verdienmodellen is het mogelijk geworden om voor relatief lage kosten overal ter wereld op vakantie te gaan, vult luchtvaartdeskundige Joris Melkert van de Technische Universiteit Delft aan in Vroeg!. ‘Daar zal nu afstand van moeten worden gedaan. Er zullen alternatieven naast moeten worden geplaatst en dat is een enorme innovatievraag.’

Er moet geïnvesteerd worden in een treinnetwerk binnen Europa, vindt Aymen Elmarsse uit het Op weg naar Het Lagerhuis-panel. ‘Een treinrit is zeven tot elf keer beter voor het milieu dan een vlucht met het vliegtuig’, beargumenteert hij. Het duurzamer maken van de luchtvaart ‘kan technisch gezien, maar het gaat nog een hoop tijd en een hoop geld kosten’, verwacht luchtvaartdeskundige Melkert tot slot.