Komt er een tweede coronagolf?

Er klinkt gemor in de samenleving, #stopdelockdown was dit weekend trending. Men is de coronamaatregelen zat en pleit voor versoepeling. Gesterkt door het nieuws dat de scholen na de vakantie weer opengaan laten sommigen de teugels al een beetje vieren. Maar is het daar niet veel te vroeg voor en zorgen we zo niet voor een tweede golf in de coronapandemie?

Jan Kluytmans, arts-microbioloog verbonden aan het Amphia Ziekenhuis in Breda, was zondag te gast in Op1. Hij stelt dat we dankzij de maatregelen nu enigszins controle hebben, maar we niet moeten onderschatten dat we in een kritische fase zitten. ‘De curve is naar beneden, maar het is niet verder afgenomen, het stabiliseert nu.’

Duitsland
In een filmpje spreekt de adviseur van Angela Merkel, Christian Drosten, over de situatie in Duitsland. Daar lijkt het aantal infecties weer te stijgen, mogelijk doordat mensen in het paasweekend elkaar opgezocht hebben, ondanks het contactverbod. Drosten spreekt van een mogelijke tweede golf.

Waarschijnlijk in het najaar
Kluytmans wordt gevraagd of hij zo’n golf ook vreest. Hij stelt dat het heel waarschijnlijk is dat we die krijgen: ‘Dat is wat we van de Spaanse griep weten, de tweede golf was eigenlijk de ergste.’ Wanneer die golf komt is onduidelijk: ‘Ik acht het waarschijnlijk in het najaar, maar het zou deze zomer ook al kunnen, want het virus blijft wel angstvallig duidelijk aanwezig, ondanks al die maatregelen’. Hoe groot de golf zal zijn is afhankelijk van ons gedrag.

Verkoudheidsseizoen
Kluytmans legt uit dat voor verkoudheidsvirussen het seizoen loopt van ongeveer november tot april. Het coronavirus is gekomen in maart, dus eigenlijk aan het eind van het seizoen waarin de meeste mensen dit soort verkoudheidsvirussen krijgen. Ondanks de late komst had het virus al grote gevolgen. Een tweede golf in het najaar, dus in het seizoen, kan langer doorzetten en wellicht meer slachtoffers maken.

(tekst gaat verder onder video)

Koningsdag
Op maandagavond neemt Anne Wensing, viroloog aan het UMC Utrecht, plaats aan tafel. Ook zij had de groeiende weerstand tegen de maatregelen waargenomen, en begreep die maar al te goed. Ze was desondanks onder de indruk van onze discipline op Koningsdag.

Gevraagd naar haar verwachtingen over een tweede coronapiek verwijst ook zij naar de Spaanse griepepidemie in 1918. Ze plaatst de kanttekening dat die in een totaal andere tijd plaatsvond, en de medische wetenschap veel minder geavanceerd was. Ze noemt de golven wel ‘het soort scenario waar je niet naartoe wilt’.

Naast de vele slachtoffers betekent een tweede golf ook dat zorg die nu uitgesteld is, ook dan niet kan plaatsvinden. Ook de economie zal langer lijden.

Gedrag
Wensing stelt net als Kluytmans dat ons gedrag de bepalende factor is in de vraag of en wanneer een tweede golf komt. Ze pleit er sterk voor om elkaar aan te spreken als de regels niet nageleefd worden, ook al vinden wij Nederlanders dat moeilijk.

Voorzichtig
Wensing vindt het goed dat er langzaamaan meer en meer ruimte voor kinderen en jongeren komt. Ze benadrukt dat deze groep inderdaad minder ziek wordt, maar wel degelijk het virus kan overbrengen: ‘Scholen gaan weer open, ik denk dat het een hele goede eerste stap is, maar opa en oma moeten nu niet gaan denken: oh, kom maar door met die kleinkinderen. Ik zou daar echt nog voorzichtig in zijn.’

Stapje voor stapje
Op de vraag of het verstandig is dat sommige verpleeghuizen begin mei weer mondjesmaat bezoek gaan toelaten, antwoordt Wensing: ‘Op een gegeven moment is het kiezen tussen twee kwaden. Een hele tijd je familie niet zien heeft enorm veel effect. (…) We zullen toch stapje voor stapje wel verder moeten, we kunnen niet voor de rest van ons leven opgesloten blijven zitten, dan gaat ons land ook kapot.’