Gert-Jan Segers en het huiveringwekkend perspectief

Gert-Jan Segers deed maandagavond in de talkshow Op1 een voor hem zeer bijzondere bekentenis. Hij heeft met zijn 79-jarige moeder besproken of zij wel aan de beademing wil als het coronavirus haar vermogen om zelfstandig te ademen aantast. Hij vindt zelfs dat wij daar allemaal over moeten nadenken. De politiek leider van de ChristenUnie zei dit maandagavond bij Op1. Hij had dat zelf wel gedaan.

Half februari had deze overtuigde tegenstander van euthanasie gegarandeerd verklaard dat je met zulke vraagstellingen op een hellend vlak kwam. Nu niet meer. Zo zie je hoe deze crisis alles aantast, zelfs de meest onwrikbare overtuigingen en de diepst ingesleten taboes. Ook al wist studiogast Jan Kluytman, arts-microbioloog, Segers te verzekeren dat zijn moeder zeker naar de IC zou gaan als ze voor het overige nog goed gezond was en een serieuze kans had om er levend uit te komen.

Aan de basis van deze gedachtewisseling stond de nieuwste publieksvideo van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in ‘s-Hertogenbosch. Daarin werpen artsen en ver0plegend personeel de vraag op of het altijd wel zo´n goed idee is om je daar te laten opnemen. Ze doen er verschrikkelijk hun best maar je ligt er wel alleen. Bezoek is eigenlijk niet toegestaan. Je mist die arm om je schouder. Zou je niet liever thuis blijven?

Niemand roerde de achtergrond van deze video aan: een mogelijke stormloop van patiënten die de zorg ontregelt. Dan wordt het ziekenhuis teruggebracht tot een soort middeleeuws pesthuis waar de lijders, zo goed mogelijk getroost door radeloze nonnen en monniken, op hun dood wachten.

De kans dat Jan Kluytman aan het eind van de week zijn belofte aan Segers’ moeder kan waarmaken, is klein. De toename van het aantal IC-bedden kan immers de toestroom van patiënten steeds minder aan en we naderen het kantelpunt: dan moet er tussen kansrijke kandidaten gekozen worden. Dan ben je als arts ineens lid van een jury. (“Eigenlijk zijn er alleen winnaars. De inzendingen stonden op een bijzonder hoog niveau maar we moesten nu eenmaal een keus maken”).

Diederik Gommers, de voorzitter van de Vereniging voor Intensive Care laat zich de verantwoordelijkheid hiervoor terecht niet in de schoenen schuiven. Hij vindt dat minister De Jonge en de regering dit moeten afkondigen. Uiteraard hoort hij dat dan samen met de premier te doen. Het waren tenslotte kabinetten Rutte die de afgelopen tien jaar de prioriteiten voor de gezondheidszorg hebben bepaald.

De video van het Jeroen Bosch Ziekenhuis neemt een voorschot op deze nieuwe werkelijkheid. Blijf zoveel mogelijk weg. In Op1 gaf dokter Kluytman nog een extra argument om het hospitaalbed te mijden. Het weinige bezoek dat dan toch werd toegestaan, deed een aanslag op de toch al schaarse mondkapjes. Met andere woorden: hoe sociaal is het dan beslag te leggen op de beschikbare capaciteit?

Het begint steeds meer op oorlog te lijken. Dan geldt het ook als de hoogste vorm van moed om je leven te offeren voor het vaderland. Is straks nee zeggen tegen beademing een bewonderenswaardig blijk van naastenliefde omdat je anders de plaats in neemt van een moeder met drie kinderen, bijvoorbeeld? Krijg je dan postuum een bijzondere medaille voor op de schoorsteenmantel van je nabestaanden? Of ben je dan een kamikazepiloot in de strijd voor de indamming van corona?

Wat zou Segers daarvan zeggen?