Is huisje-boompje-beestje achterhaald?

Opgroeien en volwassen worden is een kriem voor iedere opgroeiende generatie, maar over geen enkele wordt – naast de babyboomers – zoveel geschreven als over de millennial. Doen zij het anders?

Millennials lijden massaal aan de quarterlifecrisis, ook wel bekend als de dertigersdip. Een periode waarin een aantal grote levenskeuzes samenkomen: wel of geen kinderen? En wanneer dan? Een huis kopen? Hoe dan? Een nieuwe baan? Waar dan? Enzovoorts. Oftewel: volwassen worden. Driekwart van de jongeren tussen de vijfentwintig en drieëndertig jaar zegt dit te hebben ervaren, zo blijkt uit internationaal onderzoek van LinkedIn.

Dertigersdip

De quarterlifecrisis klinkt als een nieuw en hip fenomeen, maar dat is het niet. De Duitse psycholoog Erik Erikson beschrijft deze crisis al in de jaren 50, als een van de acht centrale crises in een mensenleven. De dertigersdip is dus niet voorbehouden aan de millennial; ook de babyboomers (geboren tussen 1940-1955), generatie X (1955-1970) en de patatgeneratie (1970-1985) hebben hiermee te maken gehad. Wel zijn er een aantal dingen anders.

'Is dit nou volwassen worden?'

De vijfentwintigjarige presentator en millennial Eva Eikhout heeft een serieuze ‘grote mensen baan’ in de media, woont op zichzelf – weliswaar in een studentenhuis – en doet waar ze gelukkig van wordt. Tegelijkertijd ligt ze in het weekend nog regelmatig pas om vier uur ’s nachts dronken in haar bed en heeft ze (nog) geen vaste relatie. ‘Is dat nou volwassen worden?’, vraagt ze zich af. Ze besluit dit - in haar nieuwe YouTube-serie Eva en de Eva’s - te meten aan naamgenoten van haar leeftijd.

Aanmodderen

‘Voor mij voelt het vaak alsof iedereen om mij heen al heel goed weet waar hij mee bezig is, terwijl het bij mij soms voelt alsof ik maar wat aan het doen ben.’ Al snel komt ze erachter dat de mensen waarmee ze spreekt voor haar programma ook maar wat aanmodderen. ‘Tuurlijk maak je bepaalde keuzes die invloed hebben op je leven, maar er zijn ook heel veel externe factoren die invloed hebben.’ Alle mijlpalen die traditiegetrouw bij het volwassen leven horen verschuiven. ‘Twintigers van 2018 bereiken mijlpalen in hun levensloop later dan de twintigers van 2008’, schrijft het Centraal Bureau voor de Statistiek in 2019. ‘Ze gaan later uit huis, volgen langer onderwijs en hebben minder snel een vaste arbeidsrelatie of een koophuis. Ook stijgt de leeftijd waarop zij gaan samenwonen of kinderen krijgen.’ De externe factoren waar Eva het over had? De oververhitte woningmarkt, flexcontracten en studieschulden.

Meerkeuzemaatschappij

Maar deze generatie heeft naast beperkingen ook meer dan andere generaties te maken met meer vrijheden en mogelijkheden dan voorgaande generaties. ‘Ik vind het heel fijn dat wij in een generatie leven waarin we mogen zoeken naar wat we willen. (…) dat wij een keuzevrijheid ervaren die er vroeger misschien niet was.’ Ze kunnen doen waar ze gelukkig van worden. ‘Maar dat kan ook wel instabiel voelen.’ Deze generatie groeit op in een meerkeuzemaatschappij, volgens Nienke Wijnants, psycholoog en schrijver van het boek Twintigerstwijfels & Dertigersdilemma’s. En die vele keuzes maken dat de millennials door de bomen het bos niet meer. Kiezen voelt negatief, want ‘hoe meer opties er zijn, hoe meer opties je laat schieten’, schrijft Wijnants. Volgens de psycholoog zorgt dat ervoor dat jongeren helemaal niet meer willen kiezen. Dus ‘kiezen’ ze voor alles tegelijk. ‘Het maakt dat je een beetje verdwaald raakt’, volgens Eva.   

Huisje, boompje, beestje

‘Vroeger had ik dit beeld over volwassen worden: een vaste baan, een gekocht of gehuurd huis met een partner die ook werkt.’ Een beeld dat we volgens Eva gezamenlijk hebben gecreëerd. ‘Als ik nu kijk naar volwassen worden, dan ziet dat beeld er anders uit. Het heeft te maken met op eigen benen staan, je eigen keuzes maken, je eigen boontjes kunnen doppen.’ En dat komt in verschillende vormen. Deze generatie tornt, volgens Eva, aan de basisprincipes van het huisje-boompje-beestje. Ze plaatsen vraagtekens bij de norm. Bijvoorbeeld als het gaat om relaties. ‘Ik hoor nu steeds meer mensen om mij heen die zeggen: “Waarom moet je een relatie hebben? Waarom zou je het niet ook alleen kunnen doen?”’ Maar ook wat betreft werk. ‘Deze generatie weet als geen ander dat het niet wil leven om te werken, maar werken om te leven.’

Volgens Eva is het tijd voor een hervorming van het volwassen worden. ‘Het zit niet per se in een groot huis, een dikke baan of in het krijgen van een kind, maar veel meer in zorgen dat je leven is ingedeeld zoals jij daar gelukkig van wordt en je eigen keuzes maken.’ En dat kan dus ook een heel leven lang vanuit een studentenhuis.

Eva en de Eva's, 11 november om 17:00 op het YouTube-kanaal van NPO3.