Is Elon Musk nou een superheld of een superlul?

Tesla-topman Elon Musk is in veel opzichten een bonafide eindbaas. Maar schijn bedriegt. Tenminste, als het aan een groot gedeelte van de inwoners van het internet ligt. En al helemaal na het incident met het jonge Thaise voetbalteam dat wekenlang vastzat in een grot in Thailand. Want daar was Musk ineens weer. Met een mini-onderzeeër. Mét wifi waarschijnlijk. Want zo’n boot zou de reddingsactie versoepelen, aldus de tech-god. Achteraf bleek dit volgens reddingsoperatiebaas  Narongsak Osatanakorn niet te kloppen. De boot bleek niet praktisch te zijn. Auw. Het voetbalteam is namelijk zonder al die hypermoderne Tesla-zooi bevrijd. Gewoon met ouderwetse mankracht. En daar zijn wij allemaal heel blij mee, natuurlijk! Maar toch. Elon Musks spontane humanitaire optreden was op z’n minst bijzonder te noemen. Hij kwam als een duveltje uit een doosje. De één noemt het hypermoderne en razendsnelle liefdadigheid, de ander een manier om op slinkse wijze zijn creaties wat meer shine te geven. Hoe dan ook, dit alles doet de volgende vraag rijzen: is Elon Musk een altruïst of een keiharde opportunist? Een superheld, of een superlul? 

Ik moet eerlijkheidshalve toegeven dat dit niet een heel objectieve analyse is. Sorry! Ik vind Elon Musk in veel opzichten namelijk een ontzettend interessante kerel. Hij is naar mijn mening de ultieme tech- cowboy  die dag in dag uit de toekomst net wat dichterbij het heden weet te brengen. Althans, voor de tech-leek die de highlights op Instagram uit verveling afstruint. En dan na het zien van een halfnaakte foto van Amber Rose toevallig Elon Musk met een vlammenwerper ziet spelen . Ja, ik heb niet zulke hoge eisen. Klaag me maar aan.

Enfin. Van vliegende auto’s tot gebruikersvriendelijke vlammenwerpers. Niets gaat hem te ver. Last van jeuk? En dan op die vervelende kutplek ergens tussen je schouderbladen waar je nét niet met je vingers bij kan? Geen punt, want daar is de Krab-o-matic 6900 die dat allemaal voor je oplost, of zoiets. Mét wifi-verbinding. En dat allemaal dankzij Musk. Maar goed, nogmaals - Ik ben zelf natuurlijk geen tech-expert, dus wellicht zit ik er met mijn ophemeling wel helemaal naast. 

Terug naar de empirische werkelijkheid. Want feiten zijn belangrijk. Het is níet de eerste keer dat Elon Musk en zijn bedrijf Tesla humanitaire hulp verlenen. Vlak nadat de orkaan Maria over Puerto Rico heen raasde in 2017, doneerde Musk bijvoorbeeld 250.000 dollar aan hulpverlening. Daarnaast heeft hij bijgedragen aan een oplossing voor het elektriciteitsprobleem wat na de orkaan is ontstaan. Musk stuurde honderden zogenaamde Powerwall-batterijen naar het rampengebied toe om het leven net wat makkelijker te maken voor de getroffen bewoners. En dat is volgens mij wel een superheldendaad te noemen. 

Tegelijkertijd is Musk wel het schoolvoorbeeld van een opportunist. En waarom ook niet? De man leidt een gigantisch bedrijf. Met concurrenten. Veel concurrenten. In een enorm dynamische sector: de tech-industrie. Nieuwe ideeën blijven nooit langer drie seconden uniek. Innovatie is in dat opzicht zijn beste vriend en zijn grootste vijand. Dus dan moet je wel opportunistisch zijn.

Maar ach, wat maakt dat nou weer uit, toch? Hij is ‘gewoon een lul’. En die gedachte snap ik op bepaalde momenten ook wel echt. Musk lichtte bijvoorbeeld op zijn Twitter-tijdlijn toe hoe de mini-onderzeeër werkte en hoe ‘effectief de onderzeeër in de ruimte zou kunnen zijn na wat aanpassingen.’ Dit is het schoolvoorbeeld van superlul-itis: sluipreclame er doorheen jassen, boven al het andere. “Schandalig, en dat over de rug van die arme jongetjes”, hoor ik je denken. En weet je wat? Ik geef je op dit punt gelijk. Daarbij komt dat Musk hiermee de aandacht volledig op zichzelf weet te richten. Daarmee creëer je niet bepaald veel goodwill. 

We hebben nu twee tegenovergestelde perspectieven in beeld gebracht. Wat nu? 

Nou, laten we in eerste instantie ervan uitgaan dat Elon Musk, los van het geld, succes, goede looks, aanzien, cowboyhoed, goede beursnotering, goede wifi-verbinding, COWBOYHOED en populariteit, gewoon een mens is zoals jij en ik. Een mens die verre van verschoond is van opportunisme en het dragen van cowboyhoeden op tech-conferenties. 

Met al het bovenstaande in het achterhoofd, kan ik het Elon Musk niet al te kwalijk nemen voor zijn optreden tijdens de reddingsactie. Hij is immers een mens. Die doet niet alles goed. Bovendien gaat het erom dat het voetbalteam weer veilig en wel is. Musk heeft – ongeacht zijn motieven – meegedacht aan een oplossing. En dat is iets wat jij en ik volgens mij niet hebben gedaan. Nee. Sterker nog: in plaats daarvan genoten wij van het mediaspektakel en lieten wij ons selectief gevoel voor empathie de vrije loop. Want ja, vergeet vergelijkbaar leed maar elders op de wereld. Toch?

Het hele verloop van de reddingsactie kreeg naarmate de weken voorbijgingen immers een theatraal karakter. En dat heeft invloed gehad op mijn gevoel voor empathie. Ik begon de afgelopen weken enorm veel respect te krijgen voor de moeite die de duikers staken in de reddingsactie. En met name de drempels die zij moesten overwinnen. Empathie veranderde ineens in een sterke vorm van sympathie. En misschien ook bij jou. Het leek allemaal zo goed te gaan. En dan komt ineens die Tesla-tyfuslijer Elon Musk ongevraagd met z’n onderzeeër aan. “Dat kan toch niet?”, hoor ik je denken.

Elon Musk. Soms een held. Soms een lul. Met cowboyhoed. En wifi-verbinding. 

Ik wil ook een cowboyhoed.