Hoe wil Mariëtte Hamer seksueel grensoverschrijdend gedrag aanpakken?

Vrouwen die worden lastiggevallen tijdens de Formule 1, die denigrerend 'sperma-emmers' worden genoemd bij het Amsterdamsch Studenten Corps of de verhalen rondom The Voice of Holland: seksueel grensoverschrijdend gedrag komt overal voor en is een hardnekkig probleem. Hoe wil regeringscommissaris Mariëtte Hamer dat aanpakken?

'Het eerste dat we ons moeten beseffen is dat het geen "klein probleempje" of een incident is', aldus regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag Mariëtte Hamer bij De Nieuws BV. Het komt namelijk vaker voor dan je wellicht denkt; een op de twee vrouwen en een op de vijf mannen krijgt in diens leven te maken met seksueel grensoverschrijdend gedrag. 'Dat zijn giga-aantallen', volgens Hamer.

En dat komt niet alleen voor bij studentenverenigingen, bij televisieprogramma's of in de (auto)sport; het gebeurt overal, weet Hamer. 'Het is dus niet zo gek dat het bijvoorbeeld bij de Formule 1 voorkomt, maar we willen dat het stopt.'

Actieplan
En daarvoor heeft Hamer een actieplan geschreven. Er zijn kortweg twee dingen nodig om dit probleem te tackelen, denkt Hamer. Allereerst: ‘Zorgen dat, als het gebeurt, vrouwen het kunnen melden en dat zij zo snel mogelijk geholpen kunnen worden.' En ten tweede: 'Een maatschappelijk gesprek voeren met de hele samenleving, om te zorgen dat dit gedrag de wereld uit gaat.’

Dat klinkt makkelijker dan het is. Dat maatschappelijke gesprek vindt namelijk overal en altijd plaats. 'We moeten elkaar gaan aanspreken op dit gedrag. Vaak begint het met een grap of even aan je zitten en uiteindelijk eindigt het in dingen die strafbaar zijn, zoals verkrachting of aanranding. En je wil natuurlijk dat het in die eerste fase al gestopt wordt. Het allerbelangrijkste is dan dat je elkaar op dit ongepaste gedrag aanspreekt.’ 

Maar het blijft niet bij enkel een gesprek. Er is meer nodig. Mensen moeten ergens terechtkunnen met hun klachten. ‘Er was gelukkig voor het eerst een meldpunt bij de Formule 1. Die moet er ook blijven.' Daarnaast moeten er vertrouwenspersonen zijn en dienen klachten serieus genomen en goed afgehandeld te worden. 'Ik ben een soort olievlek aan het creëren, zou je kunnen zeggen. Om zo de meldpunten, het klachtensysteem en het gesprek te realiseren bij verschillende bedrijven, sportverenigingen, scholen en andere instanties.’

Hoop
Het is een groot probleem, maar Hamer is hoopvol: ‘Ik hoor met name heel veel jonge mannen zeggen: “Ik wil hier iets aan doen.” Daarnaast word ik ook veel gebeld door bazen van bedrijven of sportverenigingen met de vraag: kan ik helpen? Wat kan ik doen?' Haar tip: 'Blijf het gesprek aangaan, blijf mensen aanspreken op hun gedrag en geef het goede voorbeeld. Zo maken we die olievlek groter en groter.’

Hoe zat het ook alweer?
In april van dit jaar wordt Mariëtte Hamer aangesteld als regeringscommissaris op het onderwerp seksueel grensoverschrijdend gedrag. Aanleiding daarvoor is de uitzending van BOOS over de misstanden bij talentenjacht The Voice of Holland en de nasleep hiervan in de maatschappij. Deze uitzending geldt als startschot voor een open gesprek over machtsmisbruik en (seksueel)grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer en daarbuiten. ‘Recente incidenten in de sport- en televisiewereld laten ons zien dat de aanleiding van de #MeToo-beweging in ons land nog altijd leeft’, aldus minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Robbert Dijkgraaf die Hamer hiervoor aanstelt. ‘Dit moet veranderen. We moeten in iedere organisatie actief het gesprek gaan voeren om ervan bewust te zijn dat dit op iedere plek kan gebeuren. We werken aan een cultuurverandering waarin niemand wegkijkt en waarin mensen elkaar aanspreken op verkeerd gedrag. Want elk slachtoffer van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld is er één te veel.’