Hoe verloopt Dina’s strijd om volwaardig Nederlander te worden?

Wist je dat zo’n 11.000 mensen in Nederland wel een verblijfsvergunning hebben, maar geen paspoort? Zij wachten, tot nu toe tevergeefs, op de toezegging dat ook zij écht mee mogen doen. Waaronder Dina Tang, die als 4-jarige vanuit China naar Nederland kwam.

De 28-jarige Dina Tang werkt al drie jaar in het onderwijs. Zij onderwijst haar leerlingen over politiek en democratie, het stemrecht, onze vrijheid en de geschiedenis van Nederland. Maar zelf heeft zij niet alle vrijheden, legt ze uit: ‘Omdat ik niet aan een paspoort kan komen, mag ik bijvoorbeeld niet stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen. Dus ik mag geen deel uitmaken van die democratie. Als leerlingen vragen: "Juf, wat gaat u stemmen of wanneer gaat u stemmen?", dan moet ik mij verantwoorden.’ En dat is erg confronterend, vertelt ze. Daarbij komt kijken dat het ook een ingewikkeld gesprek is: ‘Hoe leg je een kind uit dat je niet mag meedoen en niet dezelfde rechten hebt?’

Hiervoor was ze werkzaam als maatschappelijk werker, legt ze uit: ‘Dan hielp ik mensen met het invullen van gemeentelijke formulieren, of hielp ik ze met stemmen. Dat kan best frustrerend zijn.’

Vrij reizen
Maar ook als kind ervaarde ze de beperkingen. Met feestdagen, of een goed rapport, kon ze niet bij opa en oma langs, vertelt ze: ‘Ik kon als kind een steek van verdriet voelen. Ik heb namelijk nooit de kans gehad om mijn familie te ontmoeten. Voor anderen was het zoiets normaals of vanzelfsprekends; voor mij was het echt een gemis.’ En naarmate ze ouder wordt, blijft dat gevoel steken. Tang: ‘Aangezien ik niet vrij mag reizen, krijg ik misschien nooit de kans om mijn familie in China te ontmoeten.’ En reizen die ze wel mag maken met een reisdocument, gaan gepaard met veel ongemak: ‘Als ik een weekendje naar Frankrijk of Portugal ga, dan is het op het vliegveld altijd spannend of ik eruit word gepikt, een stempel moet halen of in een andere rij moet gaan staan. Ik word anders behandeld en dat is confronterend.'


Hoe zit het? 

• Generaal Pardon. In 2007 kregen zo’n 27.000 mensen via het zogenaamde ‘generaal pardon’ een verblijfsvergunning. Het ging hier om mensen die al lange tijd in Nederland wonen of kinderen die hun geboorteland, of dat van hun ouders, amper kennen. Met die verblijfsvergunning konden zij in Nederland blijven en zouden ze het land niet uit worden gezet. Enige tijd later zouden ze dan in aanmerking komen voor een Nederlands paspoort.
• Wetswijziging. Maar door een wetswijziging in 2009 bleek dat voor een grote groep onmogelijk. Voor de aanvraag hadden ze vanaf dat moment namelijk documenten uit het land van herkomst nodig. In veel gevallen zijn de mensen waar het hier om gaat helemaal niet in het bezit van deze documenten, wat het voor hen onmogelijk maakt in Nederland een paspoort aan te vragen.
• Motie. Dat leed wordt erkend door de Tweede Kamer, die vorige maand een motie heeft aangenomen om deze groep alsnog de mogelijkheid te geven een Nederlands paspoort te krijgen. Maar daarmee is het nog niet geregeld. 
• Onderzoek. Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol raadt de motie even later af en zegt opnieuw onderzoek te willen instellen. Ze heeft het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) gevraagd de bestaande onderzoeken nog eens op een rij te zetten. Vervolgens moet de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) aanwijzen welke mensen, om welke redenen, welke problemen ervaren. Voor de zomer is de beoogde deadline.

Toch blijft media-aandacht niet uit en ook VluchtelingenWerk start een petitie: wij horen er ook bij is de boodschap.

Hoop
Dit geeft velen uit de groep, waaronder Tang, hoop: ‘Nu de petitie zo hard loopt, krijg ik steeds meer hoop. Het is nu of nooit. Ik blijf wel sceptisch, want er zijn eerder petities geweest. Iedere keer weer werd het door de politiek onder de tafel geschoven. Maar de grootschaligheid van deze petitie en het gegeven dat het in de media breder gedragen wordt geeft hoop.’