Hoe stem je op meer dan alleen een partij?

Binnenkort mogen we weer naar de stembus om onze stem te laten horen. Maar wat kies je, naast een partij?

Allereerst is het natuurlijk belangrijk om aan de hand van de verkiezingsprogramma’s van de partijen te kiezen welke partij het beste bij jou past. Heb je dat gedaan? Dan begint stap twee. Je kan namelijk nog meer met je stem. Je kan ook zorgen voor betere vertegenwoordiging van vrouwen, jongeren of mensen van kleur bijvoorbeeld. Hoe je dat doet, leggen we je uit.

Iemand die op een niet verkiesbare positie op de kandidatenlijst van een partij staat kan doormiddel van voorkeursstemmen toch in de Tweede Kamer terechtkomen. Een niet verkiesbare positie is een plek onder het aantal (gepeilde) zetels dat een partij heeft. Voorkeursstemmen zijn een goede manier om ervoor te zorgen dat de Tweede Kamer representatiever wordt. Bijvoorbeeld door te stemmen op een vrouw, een jongere, een persoon van kleur, iemand met een beperking of iemand die onderdeel is van de LHBTQIA+-gemeenschap – groepen die vooralsnog ondervertegenwoordigd zijn in de politiek.

In dit voorbeeld gaat het over voorkeursstemmen op vrouwen op niet-verkiesbare plekken.

Stap 1: Kies een partij.
Stap 2: Kijk in de peilingen hoeveel zetels de partij van jouw keuze ongeveer zal halen.
Stap 3: Breng je stem uit. Stem op een vrouw, lager op de lijst. Zo wordt zij met voorkeursstemmen gekozen.

• Vrouwen: Op dit moment is 39% van de Tweede Kamerleden vrouw. Dat is al meer dan voor de vorige verkiezingen, toen dat nog 35% was. Om meer vrouwen in de Tweede Kamer te krijgen, roept Stem Op Een Vrouw mensen op om precies dát te doen. En het werkt: tijdens de laatste verkiezingen (de Provinciale Statenverkiezingen 2023) zijn er 'dankzij voorkeurstemmen 34 extra vrouwen verkozen, waarvan 33 in plaats van een man'. 
• Jongeren: Op dit moment zijn 26 van de in totaal 150 Tweede Kamerleden onder de 35 jaar oud. En dat terwijl jongeren met hun stemmen gezamenlijk goed zijn voor zo'n 38 zetels in de Tweede Kamer.
• Mensen van kleur: Op dit moment zitten er 22 politici met een niet-westerse migratieachtergrond in de Tweede Kamer. Dat zijn er zeven meer dan na de verkiezingen van 2021. AfroStemt heeft voor jou in kaart gebracht welke Zwarte kandidaten er op de lijsten van politieke partijen staan.
• Regio: De provincies Drenthe (één Tweede Kamerlid), Zeeland (één Tweede Kamerlid), Flevoland (twee Tweede Kamerleden), Friesland (vier Tweede Kamerleden) en Groningen (vier Tweede Kamerleden) ondervertegenwoordigd in de Kamer. Ook het Caribische deel van het koninkrijk is ondervertegenwoordigd, met slechts één Kamerlid.
• Opleidingsniveau: Ook praktisch geschoolden zijn in de Kamer amper te vinden. Ruim driekwart van de Kamerleden heeft een universitaire studie afgerond, 15 procent deed HBO. Slechts 7 procent heeft een MBO-diploma.
• LHBTQAI+: Tussen de vier en zeven procent van de Nederlandse inwoners behoort tot de LHBTQAI+-gemeenschap. Ook dit jaar staan er een heleboel personen op de lijst die onderdeel zijn van de LHBTQAI+-gemeenschap of zich inzetten voor emancipatie van deze groep. Rainbow Vote zet ze per partij voor je op een rijtje.

Vind jij natuur en klimaat nou een belangrijk thema tijdens de verkiezingen, maar heb je geen tijd om alleen verkiezingsprogramma's door te lezen op deze punten. Speciaal daarvoor is het Klimaat- en energiekieskompas gemaakt. 

Hoe denken de verschillende politieke partijen over seks en seksualiteit? Spuiten en Slikken heeft het voor je uitgezocht. Ook is er een Politieke Sekswijzer, waarmee je kunt onderzoeken welke partij het beste aansluit bij jou.