Hoe maak je Nachtdieren in coronatijd, Raven van Dorst?

Met haar deelname aan Wie van de drie?  bij SBS benadrukt maar weer eens nergens bij te willen horen. ‘Ik houd er van om de hele tijd dingen te ontdekken en geloof niet in één versie van mijzelf.’ 

In het derde seizoen van Nachtdieren zoek je weer mensen op die in de nacht leven. Hoe was het om het programma te maken in tijden van corona? 
Ik twijfelde of ik een nieuw seizoen moest gaan maken, want ik vind dat je niet in herhaling moet vallen. Toen kwam de coronacrisis, en bedacht ik me: die nachten gaan nu anders zijn. Ik merkte het ook bij mezelf: ik was altijd veel op ’s nachts, en dan niet per se om uit te gaan of te zuipen, maar om thuis te kunnen creëren, of na te denken, of rustig een boek te lezen. Om je te onttrekken aan de hectiek van het dagelijks leven.

Maar tijdens die lockdown was het overdag ook rustig, dus schoof mijn eigen ritme ook meer naar de dag. Nu was er ’s nachts echt helemaal geen hond meer op straat, of zelfs wakker. En de mensen die dan nog wakker waren, dat zijn geen mensen die de hele nacht in de kroeg zitten, want dat ging toen gewoon niet. Dat zijn dan mensen die misschien nog wel meer geïsoleerd zijn geraakt. Die moeten een reden hebben om buiten te zijn. Daar was ik benieuwd naar. Ik wilde die nieuwe nachten meemaken.
 
Ik zag de eerste aflevering, die zich afspeelt in Haarlem en die je in juni hebt opgenomen. 
Dan heb je gezien dat er een paar heftige verhalen tussen zitten. Zoals dat van de kunstenaar Cees, die ik tegenkwam in een tunnel. Hij vertelde dat hij in korte tijd twee geliefden heeft verloren, zowel zijn vriend als zijn galeriehoudster. Dat verhaal heeft heel veel indruk op mij gemaakt. Dat verdriet kon hij niet kwijt, liep hij midden in de nacht zijn hond uit te laten. Op zo’n moment had ik heel sterk de behoefte om die man een knuffel te geven, van ‘godverdomme, wat is dit kut zeg’. Dan voel je jezelf ook een beetje een therapeut. Best heftig, en dat is meerdere keren gebeurd in de nieuwe reeks. Het is allemaal wat intenser.
 
Verder ga je dit seizoen naar Apeldoorn, Den Bosch, Leeuwarden en Dordrecht. Kun je in elke stad genoeg spannende verhalen vinden? 
Dat zal je verbazen. Je vindt altijd wel wat. Het moelijkste heb ik het gehad in seizoen 1 in het oosten van het land, in Doetinchem en Deventer, maar zelfs dat werd een mooie aflevering. Mensen die er bewust voor kiezen om wakker te zijn, die hebben allemaal een bijzonder verhaal. Het zijn vaak ook mensen die minder in het daglicht passen. Zij zoeken de rust en ruimte van de nacht op omdat ze dan meer zichzelf, meer expressief en extravert kunnen zijn.
 
Het lijkt alsof jij met alle types mensen een mooi gesprek kan voeren, en dat mensen heel snel persoonlijk bij jou worden. Hoe bevalt die rol van interviewer je? 
Ik ben er nooit echt mee bezig geweest om dit te worden. Ik heb geen cursussen gedaan, ben er ook maar een beetje ingegleden. Maar het is wat het is, een interesse in iemand: wat heb jij mij te vertellen? Kom maar op, ik luister. Ik denk dat veel mensen bij mij een gevoel krijgen van ‘die Raven verbergt zelf niks, dus ik kan ook eerlijk zijn.’ Ik zit niet achter een laag van plamuur en styling lekker televisie te maken. Ik wil vanuit oprechte interesse een gesprek voeren, en als het me niet interesseert dan ben ik daar overigens ook eerlijk in. Maar in wezen ben ik ervan overtuigd dat iedereen een verhaal heeft.
 

Naast tv-maker ben je vooral ook muzikant. In april kwam het tweede album uit van de dark rockband Dool, getiteld Summerland. Je bent leadzangeres van de band en schrijft alle nummers zelf. Hoe was de ontvangst?
We hebben zoveel mooie reacties gekregen, van over de hele wereld. Ook in Duitsland, waar we alweer een of andere prijs hebben gewonnen, net als voor onze vorige plaat, Here now, there then. Dus in Duitsland valt het goed, en ook in Scandinavië wordt het goed opgepikt. Ik vind zelf dat deze plaat het beste is wat ik ooit heb gemaakt, op muzikaal gebied. Ik ben er ontzettend trots op.
 
Helaas moest de internationale tournee die gepland was voor de zomer worden afgeblazen.
Klopt, dat is verdrietig. Wij wachten nog steeds tot we de eerste noten van Summerland live kunnen gaan spelen. Aan de andere kant: de plaat kwam uit in april, en ik kreeg het idee dat veel mensen zaten te wachten op onze muziek. En Summerland is ook echt een plaat die je kunt luisteren terwijl je op de bank ligt, met de koptelefoon op. Daar was toen zoveel tijd voor. We hebben reacties gekregen vanuit alle hoeken en gaten van de wereld, van mensen die de plaat helemaal in zich op hebben genomen. Ja, het is een mooie soundtrack voor bij een pandemie, eigenlijk. Als mensen het horen denken ze aan binnen zitten en isolement (lacht). 
 
Je teksten gaan soms ook over ontsnappen aan de dagelijkse werkelijkheid. Of heb ik dat verkeerd?
Summerland is een heidense term voor het hiernamaals. En dan dus niet het hiernamaals wat voor jou verzonnen is door de kerk, met God die je zit op te wachten, en de dag des oordeels, of whatever the fuck, maar het land van jouw eigen dromen. Het Summerland van de heidenen is hoe jij wil dat de eeuwigheid eruit ziet, helemaal ingericht volgens jouw wensen, verlangens en begeertes. Dat bezing ik. Toen ik het schreef heb ik veel boeken gelezen die iets te maken hebben met het hiernamaals, met dualiteit, met hemel en hel. Zoals de roman What dreams may come van Richard Mathison, maar ook de Goddelijke komedie van Dante, Paradise lost van John Milton. Dat soort dingen. Daar was ik mee bezig en dat komt dan terug in mijn eigen teksten en in het thema.
 
Kan dat Summerland ook op aarde zijn of is dat na de dood? 
Daar gaan sommige teksten inderdaad over, de momenten waarop ik een stukje van de eeuwigheid kan voelen. Een stukje goddelijkheid in seks, in drugs, orgasmen, psychedelica. Of juist in muziek: ik heb dat soms als we met de band op het podium staan. Dan voelen wij ons alsof we een dienst houden, als een soort religieuze samenkomst. Samen met het publiek duik je dan onder een sluier van oneindigheid, zonder plaats of tijd. Dat je met zijn allen een beetje opstijgt. Dat is iets dat wij ambiëren met de band, om dat op de planken te kunnen bewerkstelligen. En vaak lukt het ook.

Daarom hebben wij er ook voor gekozen om geen concerten te live streamen, of shows met zitplaatsen te doen. Dat werkt misschien voor veel artiesten en bands, maar wij kunnen daar niet zo veel mee.
 
Een concert met ‘social distancing’, dat zien jullie niet zitten? 
(resoluut) Nee. Dat zou zo zonde zijn om het op die manier te doen.
 
Dus het dubbele is dat het album heel goed is aangekomen, maar dat jullie al een half jaar staan te popelen om het ook live te brengen. 
Ja, en daar komt waarschijnlijk nog een halfjaar bij. Het is bitter, want ik schrijf ook om op te kunnen treden. Dat wil ik doen met deze nummers. Die nummers van Summerlandmoeten er eerst nog uit, voordat ik weer iets nieuws kan schrijven. Ik moet het op de planken brengen. Dat hebben we gemerkt met de tournee van ons eerste album. Op een gegeven moment ga je echt op die nummers leunen, en dan voel je de kracht die in zo’n nummer zit. De muziek gaat leven en geeft wat terug aan jou. Dat vind ik mooi en na zo’n ronde, als jij die nummers door en door kent, dan is het ook pas echt af.
 
In de tussentijd ben je veel op tv te zien. Zo doe je mee aan Wie van de drie? op SBS 6, waar je in het panel zit samen met Britt Dekker, Martien Meiland en Najib Amhali. Hoe kom je daar nu weer terecht?
 Ja! Ik ben omgeluld door Martien en Britt. Zij wilden heel graag dat ik meedeed en hebben mij bestookt met berichtjes. Ik vond het ook weleens leuk om iets voor SBS te doen, om eens te kijken hoe dat bevalt. Ik heb er ook de tijd voor, om nieuwe dingen te proberen. Ik denk dat het alleen maar heel gezellig gaat worden. Het is gewoon familietelevisie, dus ik zal een beetje op mijn woorden moeten gaan letten.
 
Wie van de drie? is een legendarisch tv-programma uit de jaren 70. Had je het al weleens gezien? 
Destijds niet natuurlijk, maar ik ken het uit van die terugblikbeelden, heel charmant en schattig. En vrij degelijk ook. Je moet nog maar zien wat daar nu van overblijft, met ons vieren, en op SBS 6.
 
De formule blijft hetzelfde: drie mensen op een podium die zeggen dat ze een bepaald beroep uitoefenen, en dan moeten jullie raden wie de waarheid spreekt? 
Jaja, het is geen rocket science.
 
Ooit van Albert Mol gehoord?
Nee.
 
Hij was de ster van het panel van Wie van de drie? Hij was een voorvechter op het vlak van de homo-emancipatie. 
En nu hebben we Martien Meiland in het panel (lachend). Albert Mol heeft heel erg zijn best gedaan, zodat Martien Meiland nu kan zijn wie hij wil zijn.
 
Weten mensen in de tv-wereld dat je internationaal furore maakt met je muziek? Of zijn dat gescheiden werelden? 
Tsja, ik verwacht zeker niet dat iedereen precies weet wat ik allemaal doe. Als ze het niet weten dan vind ik dat niet erg. Andersom is dat ook niet altijd het geval. De muziek van Dool is ook undergroundmuziek natuurlijk, het is echte rock en dat bestaat in Nederland bijna niet.
 
Je lijkt het allemaal makkelijk te combineren, je muziek met Dool en zoiets luchtigs als Wie van de drie?
 Ja, het is net als met Nachtdieren. Het ene moment sta ik onder een tunnel te praten met een weduwnaar die zijn trauma’s aan het weghuilen is, en het volgende moment lig ik met een webcamvrouw dildo’s te vangen in een sekskamer. Het leven is niet alleen maar één richting op, één energie of gevoel. Elke ochtend dat je opstaat ben je een ander mens. Ik houd er juist van om constant dingen te ontdekken. Ik geloof niet in één versie van mijzelf.

Door: Joris Henquet