Hoe is het om op je zestiende te horen dat je in de overgang zit?

Een op de honderd vrouwen onder de veertig heeft last van een vervroegde overgang (POI/POF), vertelt Anne (23) in Jurre’s Date. Waaronder zijzelf. ‘Ik zei vroeger al dat ik een kinderwens had.' Hoe is het om op je zestiende te horen dat je in de overgang zit?

Jurre: Hoe ben je erachter gekomen dat je in de overgang was? 
Anne: ‘Toen ik zestien was kreeg ik last van opvliegers. Dat is een typische overgangsklacht. Ik ben naar de huisarts gegaan om het te laten onderzoeken. Maar die  dacht dat ik gewoon last van stress had. Ik besloot met de pil te stoppen en het duurde lang voordat ik weer ongesteld werd. Ik wilde een spiraal, maar daarvoor moet je ongesteld zijn. Na een halfjaar was ik eindelijk ongesteld en kon ik een spiraal laten plaatsen. Dat anticonceptiemiddel brengt ook een kunstmatige ongesteldheid op gang, dus dat zorgde er niet voor dat ik me zorgen ging maken. Maar toen die er ook uitging duurde het een jaar voordat ik weer ongesteld werd en besloot ik opnieuw naar de huisarts te gaan. De opvliegers kwamen namelijk terug. De huisarts liet mij bloedprikken en we kwamen erachter dat mijn overgangswaarden erg hoog waren. De gynaecoloog heeft dit toen ook bevestigd.’

Maar wat gebeurt er eigenlijk in je lijf tijdens een overgang?
‘Je oestrogeen, het vrouwelijk hormoon, maak je zelf niet meer aan. Daardoor krijg je allerlei klachten. Opvliegers, nachtzweten en stemmingswisselingen zijn de meest bekende klachten. Je lichaam heeft het oestrogeen nodig en dat valt weg. Ik had zelf naast de opvliegers ook erg last van stemmingswisselingen.’

Wat was je eerste reactie toen je hoorde dat je in de overgang was?
‘Ik zat bij de gynaecoloog en die vertelde het mij. Ik had het eigenlijk wel een beetje verwacht, omdat ik ook langs de huisarts was geweest. Maar ik schrok er natuurlijk wel van. Na tien minuten stond ik weer buiten bij het ziekenhuis, waar mijn ouders stonden te wachten. Dan moet je het nieuws gaan verwerken.’

Wat was jouw beeld van de overgang?
‘Je beeld is natuurlijk dat mensen rond de vijftig in de overgang zitten. Mijn moeder is ook weleens chagrijnig, ligt veel wakker ‘s nachts en heeft last van nachtzweten.’

Kan je nog kinderen krijgen?
‘Ik kan geen kinderen krijgen. Ik heb namelijk geen eicellen meer die bevrucht kunnen worden. Maar dat is niet bij iedereen zo. Er zijn vrouwen die het nog wel hebben; die komen langzaam in de overgang. Als vrouw heb je ongeveer twee miljoen eicellen, maar die worden steeds minder door de ongesteldheid. Bij mij zit het onder de duizend. Hierdoor kan ik niet meer natuurlijk zwanger worden.'

Heb je wel een kinderwens?
‘Ja, ik zei vroeger al dat ik een kinderwens had. Ik ben namelijk heel gek op kinderen. Maar toen ik het nieuws hoorde over mijn overgang, begon ik te twijfelen: wil ik dit wel? Vergeleken met een natuurlijke zwangerschap moet ik met veel meer dingen rekening houden. Je moet een eiceldonatietraject in en een ivf-traject. Het wordt moeizamer. Wil je dan die teleurstelling hebben wanneer het niet lukt? Dat is natuurlijk ook zwaar.’

Ik denk dat het ook een hele stomme vraag is die veel mensen heel vaak stellen... Wil je kinderen?
‘Ik merk dat veel vrouwen zeggen: "Ik wil later twee kinderen." Nu denk ik: het moet je maar net gegund zijn om kinderen te krijgen. Het is soms pijnlijk dat iemand dat zo tegen je zegt. Het is sociaal geaccepteerd dat iedereen kinderen heeft, maar niet iedereen kán kinderen krijgen. Daar zit vaak veel verdriet achter bij mensen. Dat maakt het een pijnlijke vraag.’

Wat gebeurt er met je libido in de overgang?
‘Dat is er eigenlijk niet. Voor mijn partner is dat ook vervelend. Ik merk dat ik op dit moment zelf hier het meest last van heb. Die kinderwens gaat over de toekomst, maar op dit moment vind ik dat lage libido stom. Ik zal nu niet snel initiëren. Ik heb er meer last van dan mijn partner. Je lichaam werkt totaal niet mee, een van de klachten van de overgang is dat je vagina heel droog wordt. Ik slik tegenwoordig hormonen, dat helpt wel. Ik hoop dat het beter wordt.’

Zitten er ook voordelen aan vroeg in de overgang zijn?
‘Je hoort vaak dat vrouwen die in de overgang zitten, meer voor zichzelf kiezen. Ze richten zich meer op zichzelf en verzetten hun doelen. Misschien is dat een voordeel. Ik heb dat zelf nog niet echt ervaren. Ik denk wel dat ik hierdoor sterker in mijn schoenen sta. Je hebt te maken met heftig nieuws. Een ander voordeel is dat ik geen anticonceptie nodig heb: ik kreeg last van heftige stemmingswisselingen en pukkels door de pil.'

Is er nog iets wat je mensen mee wil geven?
‘Er is een patiëntenvereniging op Instagram (@poi.pof.vervroegde_overgang) die je voorziet van weetjes. En ga naar je huisarts als je het niet vertrouwt of stop met de pil als je denkt dat het niet goed zit. Praat erover en zoek lotgenoten op. Je staat er best alleen voor als je in de vervroegde overgang zit, want je leeftijdsgenoten hebben het vaak niet. Door er met lotgenoten over te praten, vind je herkenning. Dat vind ik heel mooi.’