Een knipoog naar de Quote 500: wat kunnen we leren van de Quiet 500?

Vandaag verscheen voor de derde keer de Quiet 500, dat licht schijnt op stille armoede. ‘Armoede is niet "eigen schuld, dikke bult"; het kan iedereen overkomen’, vertelt Ralf Embrechts, voorzitter van de stichting Quiet 500, in Jan-Willem Start Op.

De Quiet 500 bestaat uit verhalen van mensen die in armoede leven en de impact dat het heeft. De oprichters zien het als knipoog naar De Quote 500, waarin de rijkste Nederlanders worden geportretteerd. Zo’n knipoog is hard nodig, volgens Embrechts. Sterker nog: ‘Het is harder nodig dan ooit.’ De kloof tussen de mensen die het goed hebben en de mensen die geld goed kunnen gebruiken wordt steeds groter, vertelt hij.

Meer armoede in tijden van corona
Embrechts schrijft dit deels toe aan corona: ‘Veel mensen zijn in coronatijd in de armoede terechtgekomen.’ Eind vorig jaar meldde Kassa dat de coronacrisis voor meer armoede in Nederland zorgt, afgaand op de cijfers van het Armoedefonds. 46 procent van de lokale armoedeorganisaties had namelijk in het laatste halfjaar van 2020 de hulpvraag zien stijgen. 

Maar de oplage focust niet alleen op de problemen van mensen in armoede, licht Embrechts toe: ‘Mensen in armoede zijn niet zielig en willen niet zielig gevonden worden. Ze hebben de kracht om er ook uit te komen.’ 

Solidariteit 
Daar is soms wel enige hulp bij nodig. Daarom verstuurt hij met de lancering van de derde editie de oplage naar de mensen uit de Quote 500. Al eerder in 2013 bleek dat van grote waarde te zijn: ‘In 2013 zijn er twee miljonairs opgestaan die met ons, met name in het zuiden van het land, in elf steden quiet communities hebben opgericht.’ Quiet communities zijn gemeenschappen van mensen die elkaar helpen en die iets goeds hebben kunnen doen. Dat zijn niet alleen maar miljonairs, legt hij uit. ‘Dat willen we graag uitbreiden naar meer steden.’ 

Taboedoorbrekend
Praten over armoede is niet heel gemakkelijk; daarom is zo’n oplage ook taboedoorbrekend, legt hij uit: ‘Quiet staat voor stille armoede. Dat mensen hun verhaal doen vind ik heel knap, want er liggen nu 45.000 exemplaren in de winkel. Je moet het maar durven.’ Larissa uit Dordrecht is één van die mensen. ‘Zij had dezelfde jeugd als ik’, vertelt Embrechts. ‘Maar door een foutje van de belastingdienst en het UWV schoof haar leven onderuit, terwijl dat van mij is doorgegaan de goede kant op. Armoede is niet "eigen schuld, dikke bult", maar het kan iedereen overkomen en je kunt er niets aan doen.’

Onmacht
Ook Raf Daenen, docent maatschappelijke ontwikkeling, schreef dit jaar in Joop dat armoede niet alleen om geldgebrek gaat, maar ook een verhaal heeft. Volgens hem heeft armoede veel verschijningsvormen: ‘Het betreft niet alleen de mensen die door naheffingen en boetes van de Belastingdienst aan de grond zitten, maar ook boeren die financieel verlies lijden door dalende prijzen of door noodzakelijke investeringen om aan de eisen van milieu en gezondheid te voldoen. Denk aan gezinnen die hun schuldenlast niet meer kunnen dragen als een van de ouders werkloos wordt. Of mensen die bij een ingrijpende gebeurtenis - zoals ziekte, echtscheiding of een ongeval - het hoofd niet meer boven water kunnen houden.’ 

Omkijken naar een ander
Ook volgens hem is het belangrijk dat problemen eerder worden gesignaleerd. Maar zo gemakkelijk gaat dat niet, legt hij uit: ‘Vaak schromen we om in iemands privéleven binnen te dringen.’

Maar voor armoedebestrijding is het juist belangrijk dat we naar elkaar omkijken, licht Embrechts toe: 'Als je nu niet aanhaakt, dan haak je misschien wel blijvend niet aan.’ Hij doelt op solidariteit. Dat is één van de goede dingen die zijn ontstaan in coronatijd, zegt hij: ‘We kijken vaker zo van: hé, wie woont er bij mij in de straat? Gaat het wel goed met iedereen?'

Meer lezen over geldproblemen en armoede? Dat kan hieronder: