De koning in gesprek met slachtoffers van het toeslagenschandaal: hoe ging dat?

Tienduizenden mensen werden slachtoffer van het toeslagenschandaal. Drie van hen gingen deze week in gesprek met koning Willem-Alexander over het toeslagenschandaal. '"Mijn kinderen hebben het goed in dit land en dat zouden jullie kinderen het ook moeten hebben”, vertelde hij ons’, zegt gedupeerde Badriah in Khalid & Sophie.

In de documentaire Alleen tegen de Staat horen we het verhaal van vijf moeders die slachtoffer werden van het toeslagenschandaal. Ze vertellen hoe hun leven, en dat van hun kinderen, werd verwoest door een systeem waaruit iedere menselijke maat was verdwenen. Met als gevolg: het plotseling afscheid moeten nemen van je kind, bezoeken van deurwaarders, loonbeslag, schaamte en onmacht. En overheidsinstanties, waarvan je zou mogen verwachten dat ze je helpen, die de deur keihard in je gezicht dichtslaan. 

Oproep aan de koning
Twee weken geleden deden drie van hen - Derya, Badriah en Nazmiye - een oproep aan de koning in Khalid & Sophie. Daar werd gehoor aan gegeven: deze week hadden ze een gesprek met de koning. ‘Wij werden de dag na de oproep benaderd; het ging heel snel’, vertelt gedupeerde Derya. Een langverwacht gesprek, licht ze toe: ‘Ik ben huilend het gesprek binnengelopen. Toen ik de koning zag begonnen de tranen te stromen. In de jaren van ellende, heb ik de koning meerdere malen aangeschreven. Ik kreeg altijd een brief terug van zijn kabinet: “U kunt zich wenden tot uw gemeente.” Maar dat was juist het probleem. Daar werd ik ook niet geholpen. Ook al wilde de gemeente helpen; de belastingdienst liet het niet toe. Ik wist niet meer waar ik naartoe moest.' Voor haar gevoel had ze een bergtop beklommen, vertelt ze.

Betrokkenheid
Toch ging ze het gesprek niet met hoge verwachtingen in, legt Derya uit: ‘Ik weet hoe de rechtsstaat werkt, dus ik verwachtte niet dat hij het gelijk kon oplossen voor mij.’ Desalniettemin zijn de gedupeerden enthousiast over het gesprek. Derya: ‘Maar het gesprek heeft wel al mijn verwachtingen overtroffen. De koning was erg begripvol, vriendelijk en lief voor ons.’ Daar sluit Badriah zich bij aan: ‘Hij was heel respectvol en begripvol naar ons toe. Hij heeft twee keer de documentaire bekeken en daardoor stelde hij hele specifieke vragen aan ons: "Hoe is het nu met jouw dochter? En met jouw vader?"’ 

Troonrede 
Dit beeld schetste de koning ook tijdens de Troonrede, waarin hij stellig de regering vertelde dat de gedupeerden van het toeslagenschandaal gecompenseerd moesten worden: 

‘Tot slot moet de regering bij dat gesprek over de rechtsstaat en rechtszekerheid de hand in eigen boezem steken. De afhandeling van de aardbevingsschade in Groningen is te lang te stroperig geweest. In de toeslagenaffaire heeft de overheid mensen letterlijk en figuurlijk onrecht gedaan. In beide gevallen geldt: fouten moeten worden hersteld en wie recht heeft op compensatie moet die zo snel mogelijk krijgen. Dat blijft voor de regering absolute prioriteit.’ 

Knelpunten
In het gesprek vroeg de koning naar de knelpunten, vertelt Nazmiye: ‘Hij heeft naar ons geluisterd. Hij vroeg wat ons dwarszat, waar we niet overheen kwamen en hoe het bij de afhandeling ging. "Zijn de kinderen nog steeds niet geholpen?"' Zij hebben duidelijk aangegeven dat bijna niemand is hersteld, vertelt ze: ‘Wij vertelden hem dat geen enkel dossier is afgesloten.’ 

Erbij horen
Tot grote vreugde van Nazmiye noemt de koning haar een Nederlandse moeder, vertelt ze: ‘Hij noemt ons Nederlanders. "Nederlandse moeders." Wij werden overal als buitenlanders geïntroduceerd.’ Een belangrijke boodschap, want zij voelden zich weggezet als tweederangsburgers, legt Derya uit: ‘Wij zijn etnisch geprofileerd. Dat heeft ontzettend veel pijn gedaan. Ik wil mij gewoon thuis voelen in dit land. Nederland is mijn thuisland. Ik ben een Nederlandse staatsburger, ik werk voor de overheid, en ik wil er gewoon bij horen. Mijn kinderen ook. Zo weggezet worden in de toeslagenjacht heeft mij ontzettend gekwetst.’  

Volgens Badriah kan de koning geen grote beloftes maken, maar beloofde hij Derya, Badriah en Nazmiye zich hard te maken voor deze zaak. Badriah: ‘Hij zei: “Tot volgend jaar!” Daarop maakte Derya een mooi statement, door te zeggen: “Dan heb jij er ook niet veel vertrouwen in, als het over een jaar is.” Maar wij zien hem dus sowieso volgend jaar.'