De eerste keer seks: hoe komt het dat jongeren op steeds latere leeftijd ontmaagd worden?

Jongeren gaan op steeds latere leeftijd voor het eerst met elkaar naar bed, blijkt uit onderzoek. Hoe komt het dat de leeftijd waarop zij ontmaagd worden hoger wordt? En is dat erg?

‘Ik ben nog niet verder gekomen dan honk één’, vertelt voormalig BNNVARA-presentator Stijn de Vries (destijds 23) in de Spuiten & Slikken-documentaire Jong Geleerd, Nooit Gedaan. ‘Oftewel: ik heb nog nooit iemand afgetrokken, gepijpt of seks gehad.’

Stijn, die inmiddels is ontmaagd, is lang niet de enige die pas op latere leeftijd voor het eerst seks heeft. De helft van de jongeren werd in 2023 op hun 18e voor het eerst afgetrokken of gevingerd. Op hun 18,6e hadden zij hun eerste ervaring met pijpen, beffen of rimmen. De eerste keer vaginale seks ligt op 18,7 jaar, terwijl dit in 2012 nog 17 jaar was. Dat blijkt uit Seks onder je 25e, een onderzoek dat werd uitgevoerd door kenniscentrum Rutgers en non-profitorganisatie Soa Aids Nederland. Meer dan 10.000 jongeren vulden hiervoor een vragenlijst in, waardoor de seksuele gezondheid van LHBTQIA+-jongeren ook onderzocht kon worden. Overigens wordt de eerste keer anale seks niet in het onderzoek genoemd.

‘Ik had verwacht dat jongeren steeds vroeger in aanraking komen met seks, omdat we in Nederland meer en openlijk over dit onderwerp praten’, aldus De Marker-presentator Chaira Koops. Denk bijvoorbeeld aan de Week van de Lentekriebels-lessen, waarbij leerlingen in het basisonderwijs les krijgen over weerbaarheid, relaties en seksualiteit.

Niets is minder waar. Uit eerder onderzoek van Rutgers blijkt namelijk dat jongeren druk vanuit hun ouders en de maatschappij ervaren bij het maken van goede keuzes, waardoor ze bang zijn om fouten te maken. Dus ook bij ‘verder dan het eerste honk gaan’, zoals Stijn het noemt. ‘Honk één is zoenen. Honk twee is vingeren en aftrekken. Honk drie is pijpen en beffen. Honk vier is dan seks en honk vijf is anale seks’, legt Mila (17) uit in Blozende Oortjes.

Daarnaast is de stap naar fysiek contact groter geworden, doordat jongeren gewend zijn om online contact te hebben, volgens onderzoekers. Verder zou de coronaperiode, waarin er minder fysiek contact mogelijk was, een oorzaak kunnen zijn dat jongeren nu op latere leeftijd seks hebben.

De toenemende druk rondom de eerste keer zou ook een oorzaak zijn dat jongeren op latere leeftijd voor het eerst seks hebben. Seks wordt daarmee ‘meer prestatie gerelateerd’, maar jongeren zouden meer ‘klungelseks’ moeten hebben, vindt docent Jeugdstudies Margreet de Looze. ‘Oftewel: gewoon maar wat proberen tussen de lakens en accepteren dat niet alles meteen perfect is’, concludeert Chaira.

‘Als ik reflecteer op mezelf, ben ik te vroeg in het seksbootje gestapt’, aldus haar collega Romy Noach. Zij was 16 toen ze voor het eerst seks had. Zij vindt het juist goed dat jongeren pas op latere leeftijd seks hebben, zodat ze meer tijd nemen om hun eigen grenzen te leren kennen. ‘Het is niet gek als je jong of laat ontmaagd wordt, als je lichaam er maar klaar voor is.’ Mila uit Blozende Oortjes is het daarmee eens. ‘Als jij er nog niet klaar voor bent en je bent 18, dan doe je het gewoon niet. Boeien!’