Cumbia | De Muziekbieb

Het moment dat de eerste klanken van bovenstaande cumbia-playlist je oren bereiken krijg je gelijk zin om te bewegen. Het liefst buiten, in de zon, met wat vrienden en een biertje in je hand. Als je langer dan tien minuten stil kan zitten terwijl deze muziek opstaat ben je of een robot, of bewusteloos. De muziek kent een eindeloze geschiedenis die alle kanten opgaat. Ik help je een beetje op weg.

Er zijn veel verschillende verhalen en theorieën over hoe cumbia ontstaan is. Wat wel zeker is dat Colombia het land is waar de muziek echt populair is geworden. Waarschijnlijk is cumbia afkomstig uit de late zeventiende eeuw. Zoals bij veel andere muziekstijlen is slavernij een belangrijke component in de ontstaansgeschiedenis van het genre. Slaven werden vanuit Afrika door de Spanjaarden naar Zuid-Amerika gebracht om te werken in de mijnen en op suikerplantages samen met de inheemse bevolking.

Cumbia bestaat uit compleet verschillende culturen met eigen kenmerken en muziekstijlen. Afrikaanse drumritmes, inheemse fluitmelodieën en Europese invloeden - zoals kostuums en de Spaanse taal - hebben cumbia gemaakt tot wat het genre vandaag de dag is.

Cumbia zoals het nu klinkt wordt langzaam groot in de jaren vijftig en zestig. Moderne instrumenten zoals de elektrische gitaar doen hun intrede waardoor de muziek toegankelijker wordt voor het grote publiek. Al snel verspreid cumbia zich richting Argentinië, Bolivia, Midden-Amerika en het land waar mijn favoriete vorm van cumbia wordt gemaakt, Peru.

Een paar jaar geleden werd ik door iemand in Spanje getipt om de plaat The Roots of Chicha te kopen. De hoes was best lelijk dus ik was niet direct enthousiast, tot ik hem opzette. De gitaren brachten me meteen in beweging en gelijk was ik, en iedereen die de muziek kon horen vrolijk. Sindsdien is The Roots of Chicha één van mijn favoriete zomersoundtracks.

Wat dit met cumbia te maken heeft? Chicha is eigenlijk een opzichzelfstaand genre. De basis ervan ligt in Colombiaanse cumbia, maar de Peruanen hebben het genre naar een, in mijn ogen, muzikaal hoger niveau getild. Ze voegden elektrische gitaren, elektrische orgels, elektrische percussie en synthesizers toe. Ook maken ze veel gebruik van de ‘ fuzzbox ’ en een ‘ wah-wah pedaal’ , bekend van psychedelische rock en surfrock.

Vooral in de lagere klassen van Peru was chicha populair. Veel nummers gaan over armoede, verdriet en drank. Vanwege de harde teksten werd het door sommigen lange tijd niet echt gewaardeerd. In het nummer ‘Mala Mujer’ van ‘Ranil y su Conjunto’ vergelijkt de zanger de vrouw van een vriend met de afvalhopen op de markt. Niet zo lief, maar toch is het een goed nummer.

Ondanks de heftige teksten word ik van cumbia en chicha nog steeds gewoon heel vrolijk. Inmiddels worden beide genres overal ter wereld geluisterd, dus is de kans groot dat je de muziek deze zomer ergens voorbij hoort komen. Maar de zomer is nog ver en misschien komt de winterkou terug. Zet de playlists in dit artikel op, dan heb jij in ieder geval alvast het zonnetje in je bol.