Bureaucratie in de hulpmiddelenzorg, hoe luid klinkt de oproep #RegelHet?

In het geval van Tiny duurt het twee jaar voordat zijn aanvraag succesvol wordt behandeld. Tiny is ALS-patiënt en heeft op advies van een ergotherapeut een passende rolstoel nodig. Zo’n aanvraag gaat via de gemeente. ‘De eerste keer kregen we een te zware rolstoel, daarna kwam het Hulpmiddelencentrum in financiële problemen en gingen ze failliet. Zo kwam er weer niets van terecht.’ Tiny krijgt het gevoel dat er niet naar hem geluisterd wordt. ‘Je moet blijven aanhouden. Als ALS-patiënt heb je al genoeg dingen waar je je druk om moet maken. De problemen rondom de rolstoel hadden niet gehoeven’, vertelt zijn vrouw Riet in Kassa. Met hem wachten velen op medische hulpmiddelen.  Dit moet anders, vindt Kassa. 

#RegelHet
De directe oproep aan minister Hugo de Jonge in de vorm van de actie #RegelHet wordt massaal gedeeld. De actie is het gevolg van achthonderd persoonlijke verhalen. Die verhalen ontvangt Kassa naar aanleiding van een oproep over bureaucratie bij medische hulpmiddelen.  Mensen die in hun dagelijks leven afhankelijk zijn van een hulpmiddel zoals een rolstoel, trap- of tillift, hebben al jarenlang te maken met de onnavolgbare bureaucratie in de zorg. Honderd van die klachten bundelt Kassa-redacteur Carmen Esselink tot het zwartboek. 

Op Facebook omarmen duizenden mensen en organisaties de actie, op Twitter wordt het al snel het populairste gespreksonderwerp, en ook de minister zelf deelt de hashtag. 

Structurele problemen
In 2015 wordt de zorg in Nederland rigoureus veranderd. Daardoor verschuiven de verantwoordelijkheden van de landelijke overheden naar de regionale. Hierdoor ben je, als je hulpmiddelen nodig hebt, nu afhankelijk van je gemeente, je zorgverzekeraar, de leverancier en nog enkele andere partijen. Daar gaat veel mis. Door deze problemen wachten vele mensen met hulpmiddelen maandenlang op een hulpmiddel waar ze afhankelijk van zijn. Hoewel de minister eerst de gemeenten aanwijst als verantwoordelijke, neemt hij na de thema-uitzending van Kassa wél zijn verantwoordelijkheid. 

Mede door te kijken naar de persoonlijke verhalen, zoals die in het zwartboek. De voorbeelden in het zwartboek zijn geanonimiseerd, om te voorkomen dat het wel blijft gaan waar het om draait:  over organisaties die niet goed met elkaar communiceren. Toch zijn het de persoonlijke verhalen die De Jonge motiveren om zich in te zetten voor het oplossen van de problemen in de hulpmiddelenzorg. In Kassa vertelt hij: ‘Als je de uitzending ziet en de mensen spreekt om wie het gaat (…) dan maakt het eigenlijk niet uit of nu de wethouder verantwoordelijk is of de zorgverzekeraar verantwoordelijk is, dan wil je gewoon dat het geregeld wordt.’ 

Een van die persoonlijke verhalen, is het verhaal van Tiny. Begin dit jaar belooft de minister, in een uitzending van Kassa, werk te maken van Tiny’s aanvraag. ‘Binnen een week had ik de juiste rolstoel. Hugo de Jonge had gezegd dat hij het zou regelen en die belofte is hij nagekomen’, vertelt Tiny. Met een passende rolstoel krijgt Tiny zijn mobiliteit weer terug. ‘We kunnen gaan waar we willen. We zetten hem in de auto, we rijden ergens naartoe of we gaan een stukje wandelen’, vertelt zijn vrouw.

Hoewel Tiny ontzettend blij is met zijn rolstoel, maakt hij zich wel zorgen over de rest van Nederland. ‘Het is niet alleen voor mij, maar ook voor al die andere mensen die met die problemen zitten en dat het zo lang duurt. Ik heb al 16 jaar ALS, bij mij gaat het heel langzaam.  Maar er zijn ook mensen waarbij het heel snel gaat en dan zijn ze iedere keer te laat’, legt Tiny uit aan Eus in De Geknipte Gast. 

Actieplan
Daarom is het, naast het oplossen van individuele gevallen, van groot belang dat er verbetering komt in de hulpmiddelenzorg. Hugo de Jonge belooft in een uitzending van Kassa al beterschap door middel van een ambitieus actieplan. Daarin staan afspraken die de problemen moeten oplossen. Denk aan het verminderen van bureaucratie, het versimpelen van aanvragen en het verbeteren van de communicatie met gebruikers. De minister heeft veel vertrouwen in het actieplan. ‘Volgens mij heeft het de boel in beweging gezet. Niet alleen voor mij, want dat hebben we met vijftig partijen gedaan’, vertelde hij in februari in Kassa. 

En nu?
Ondanks de goede afspraken uit het actieplan gaat het niet overal goed. Illya Soffer van Ieder(in), een belangenorganisatie voor mensen met een beperking of chronische ziekte, vindt dat communicatie en maatwerk echt nog beter moeten. ‘Met name de meer ingewikkelde maatwerkvragen, waar bijvoorbeeld ook een woningaanpassing nodig is, blijven aandacht vragen.’ Ook de huidige coronacrisis kan voor problemen zorgen. ‘Corona en daardoor dreigende bezuinigingen in het sociaal domein baren grote zorgen over continuïteit en kwaliteit.’