Wie zijn de twee hoofdredacteuren van De Vooravond?

Sparren over de waan van de dag, broeden op een onderscheidend en jonger deurbeleid en brainstormen over thema’s als troost en onvrede. Jerney Zwart (34) en Steph Nigten (38) leiden het 30-koppige redactieteam van De Vooravond, het journalistieke stootkussen waarop presentatoren Fidan Ekiz en Renze Klamer kunnen terugvallen. Ze doen dat in een duobaan, uniek voor een talkshow. Zwart en Nigten kennen het medialandschap en bijbehorende mores goed doordat ze eerder aanlegden bij verschillende programma’s als Jinek (beiden), DWDD (Nigten) en Pauw (Zwart).

Margriet van der Linden
In augustus vorig jaar begonnen ze samen aan de opvolger van kijkcijferkanon DWDD. Omdat de NPO Margriet van der Lindens M al had ingetekend in november duurde die eerste Vooravondcyclus maar acht weken.

Online-rubrieken
Zwart compenseerde na die snelkookpan-maanden haar extra uren en werkte online verder aan Vooravond-rubrieken als ‘Emma’s Kamervragen’, ‘Mátyás Rariteitenkabinet’ en podcasts. Nigten maakte tussentijds andere programma’s zoals De Nationale 2020 test. En sinds een paar weken zijn beiden in de redactieruimte boven de studio in de Amsterdamse Westergasfabriek weer volop in de voorbereiding voor de aftrap van het tweede seizoen – dit keer vijftien weken – van De Vooravond.

Zwart heeft voor de gelegenheid haar hond meegenomen die geduldig tussen de bureaus van bellende en overleggende collega’s ligt. Nigten is bezig aan haar laatste dagen voordat ze met verlof gaat: ze wordt binnenkort voor de derde keer moeder. ‘Toen ik vorig jaar ja zei tegen De Vooravond wist ik niet dat ik zwanger was en had ik al helemaal geen idee wanneer de tweede reeks zou beginnen. Toen duidelijk werd hoe die twee dingen zouden samenvallen, dacht ik direct: hoe vertel ik dit Jerney?’ Zwart, lachend: ‘Dat gebeurt. Onze gemene deler en die van Fidan en Renze: we hebben allemaal jonge kinderen en snappen elkaars stress om de combinatie werk, zorg en oppas. Het is soms topsport.’

Waarom een duobaan?
Nigten: ‘We hadden al veel tvervaring, maar niet als leidinggevenden van een dagelijkse talkshow. De omroep dacht: laten we dit experiment aangaan. Naast duopresentatie een tweetal als eindredactie. Daarmee boor je ook een groter potentieel netwerk aan. Bovendien hebben Jerney en ik allebei een jong gezin en we kunnen en willen hier niet vijf avonden in de week zijn. We werken nu vier lange dagen en zijn afwisselend twee of drie avonden bezig. Eindredacteur van een dagelijkse talkshow is eigenlijk een baan van 80 uur en die doen we nu met z’n tweeën.’

Zwart: ‘Maar dan bellen we elkaar ook nog op de fiets of thuis vanaf de bank om weer te overleggen. Dus al met al maken we toch weken van 45 uur of meer. Een duobaan is geen deeltijdfunctie. We kennen elkaar van de tijd dat we bij Jinek werkten en ontdekten toen dat we exact hetzelfde denken over onderwerpen. Nu is dat nog steeds zo. Bijvoorbeeld toen de aankondiging kwam dat de lockdown strenger werd, had ik het gevoel: er moet een uitzending over troost komen, alle andere items de prullenbak in. Steph dacht precies zo. Natuurlijk verschillen we: ik weet meer over entertainment, Steph is beter in politieke gesprekken en het onderbuikgevoel.’

Nigten: ‘Ik heb een hulplijn nodig bij een item over de Kardashians. Prima, we vullen elkaar aan, onze journalistieke reactie is eensgezind.’

Hoe kun je in de talkshowjungle nog onderscheidend zijn? Bijvoorbeeld de dag na de avondklok-rellen?
Nigten: ‘Door Hubert Bruls niet te vragen. Hij zat natuurlijk al bij Op1 en andere programma’s. We nodigen dan liever mensen uit die wij “ontdekt” hebben en van wie we het fijn vinden dat ze bij De vooravond gaan horen zoals advocaat Meike Lubbers en presentator Edson da Graça. Of we vragen Kiki Schippers een lied te zingen over de rellen. Ik hoorde een Nederlandse van Artsen zonder Grenzen die pas terug was uit Jemen, haar zou je iets kunnen laten zeggen over onvrede in een welvarend land.’

Zwart: ‘De usual suspects als Ab Osterhaus of Diederik Gommers zitten bij Op1, Jinek, Nieuwsuur en Eenvandaag en die programma’s maken uitstekende interviews. Maar wij zoeken andere, jongere gezichten. Meer vrouwen en diverser ook en willen zo’n thema als onvrede mooi, persoonlijk en emotioneel invullen. Zo iets extra’s toevoegen. We zullen daarom ook niet meer een presentator uitnodigen om sec over zijn of haar nieuwe programma te vertellen. Dat zijn over het algemeen saaie gesprekken, die niet blijven hangen. Trots zijn we op de Stef Bos ‘Papa Rubriek’ daar is liefde en aandacht in gestopt, dat stijgt op.’

Hoe is de wisselwerking tussen jullie en de presentatoren? 
Zwart: ‘Ik kende Renze al van andere programma’s zoals Na het nieuws. Hij is echt een maker die het leuk vindt om zelf ideeën aan te dragen, zeker als het gaat om muziek en artiesten. Fidan werkt meer op gevoel, zegt: ik vind dit belangrijk, daar moeten we iets mee.’

Nigten: ‘We hebben een ontzettend creatieve redactie die veel originele invalshoeken bedenkt. Steeds vaker komen ideeën van beide kanten. Renze en Fidan laten zich graag overtuigen, maar als zij echt niets hebben met iemand is het zonde om hen een interview met hem of haar te laten doen. Een klik is veel mooier. Zoals toen Sonja Barend aan tafel zat. Fidan is zo’n enorm fan, dat druipt er vanaf en ze is niet bang dat te tonen.’

Er was juist kritiek op die persoonlijke mening die zou te veel doorsijpelen. Verandert dat?
Nigten: ‘Nee. En het is interessant hoe de media daar naar kijken. Het format was dat Renze en vooral Fidan zichzelf zouden laten zien aan het begin van de uitzending om hen beter te leren kennen. Daarna voeren ze journalistieke gesprekken. Die combinatie werd eerder toegejuicht. Maar het is live tv en soms gebeuren er dingen waarvan je hoopt dat ze niet gebeuren zoals met Rebecca Gomperts (volgens critici werd ze gebasht, red.) over abortus. Daar hebben we over gesproken. Maar het is naïef om te denken dat een presentator geen mening heeft. Sonja Barend deed ook geen moeite haar mening te verbergen.’ 

Zwart: ‘Ik heb lang gewerkt met Jeroen Pauw en voor mij was heel duidelijk wat hij van dingen vond. Maar dat werd niet breed uitgemeten in de pers. Pauw is en een uitgesproken persoon en een onwijs goede interviewer. Die twee zaken kunnen volgens mij heel goed samengaan. Net zoals zingen en serieus genomen worden als journalist goed samengaan. Renze blijft dat doen. Fidan probeerde het ook aan het einde van het seizoen, maar ik denk dat haar optreden eenmalig was. Dat was leuk, maar pakte niet helemaal goed uit.’

Die opiniërende toon was reden dat NOS-verslaggevers niet aanschoven. Blijven ze dus nog steeds weg?
Nigten: ‘We hebben een goed gesprek gehad met NOS-hoofdredacteuren Marcel Gelauffen Giselle van Cann en hebben wederzijds uitgesproken waar de onvrede zat. De kou is uit de lucht, we beginnen met een schone lei. Dus kijken we wie er willen en kunnen en wie bij welk onderwerp past. Meer kan ik er niet over zeggen.’

De NPO krijgt commentaar dat het niet journalistieke duo Joosten & De Leeuw Op1 presenteert. Hoe kijken jullie naar de balans entertainment/informeren?
Nigten: ‘Nieuws is ontzettend belangrijk maar juist in deze tijd wil je ook amusement bieden zodat je de televisie weer met een glimlach kunt uitzetten. En dat je vervolgens denkt: o, fijn even iets anders dan corona. Jinek doet dat ook.’

Zwart: ‘Of je kijkt op een andere manier naar corona. Een thema van komend seizoen: verheugen. Door de voorpret van wat er straks weer kan of mag, voel je je al gelukkiger. Daarom vragen we mensen waar ze zin in hebben. Zo zal de familie Chabot, vader Bart en drie zonen, ‘De parels van Chabot’ introduceren: nieuwe boeken of klassiekers waar ze enthousiast over zijn. Dat kunnen romans zijn, maar ook dichtbundels of kookboeken. We kunnen nog steeds niet naar de dierentuin dus daarom zal bioloog toxicoloog Mátyás twee keer per maand een dier meenemen naar de studio om erover te vertellen.’

Je kunt niet om corona heen en evenmin om de verkiezingen. Hoe anders pakken jullie die onderwerpen aan?

Steph, jij zit straks thuis op de bank De Vooravond te kijken. Pak je de telefoon als je denkt: huh wat is er met dit onderwerp gebeurd?

Nigten: ‘Ik ga niet constant melden wat ik ervan vind. Ik ben uiteraard benieuwd naar de uitzendingen en zal complimenten maken als iets goed is. Wanneer ik echt denk 'huh?', pak ik mijn mobiel.’

Zwart: ‘Maar dan heb ik ook allang 'huh?' gedacht en weet ik dat het anders moet.’