Transcriptie - Geheimen van de chemische industrie

00.20

[caption]

voice-over

De DuPont fabriek in Dordrecht stoot jarenlang te hoge  concentraties uit van een mogelijk kankerverwekkende stof, PFOA. Dat ontdekt het RIVM het afgelopen jaar.

Nieuwslezer

Honderden mensen uit de omgeving van het bedrijf DuPont in Dordrecht laten hun bloed testen. Ze maken zich zorgen over hun gezondheid.

voice-over

PFOA wordt jarenlang gebruikt als hulpstof om pannen van een anti-aanbaklaag te voorzien.

Ook in Amerika staat een teflonfabriek. Daar voeren duizenden omwonenden en werknemers al jaren een juridische strijd tegen DuPont. Ze denken dat ze door de chemische stoffen die de fabriek gebruikt ziek worden.

Man

Ik heb al 17 jaar chronische darmontsteking. Ik ben er alm eerdere keren bijna aan overleden.

voice-over

De bewoners krijgen interne documenten boven tafel. Dan blijkt dat het bedrijf al jaren verzwijgt dat er substantiële gezondheidsrisico’s zijn.

Man

Het is niet te geloven dat voor DuPont geld zwaarder weegt dan mensen.

voice-over

Ook achter het succes van een andere grote chemische multinational, Dow, schuilt een problemen.

Man

We concludeerden dat Dow de grootste, zo niet de enige verontreinigingsbron was en dat de menens gevaar liepen.

Journalist

En niemand vertelde u dat daar dioxine in zat?

Vrouw

Nee.

voice-over

Franse journalisten reconstrueren hoe deze chemiereuzen jarenlang belastende informatie proberen te verhullen.

man

Geen wonder dat het vertrouwelijk is. Dit is heel schokkend.

voice-over

In Zembla Internationaal het onderzoek naar de geheimen van de chemische industrie.

Man

Zij wilden het in de doofpot stoppen.

voice-over

02.25

Jones

Dit is de gevangenis van Holmesburg.

voice-over

Achter de dikke muren van deze Amerikaanse gevangenis worden jarenlang in het geheim omstreden medische experimenten uitgevoerd. Tot 1974 zijn hier duizenden gevangenen gebruikt als proefpersonen. Door cosmeticabedrijven maar ook door de chemische industrie.

Jones

Blok H, hier vonden de proeven op mensen plaats.

voice-over

Later komt uit dat ook LSD en radioactieve en giftige chemicaliën zijn getest op gedetineerden. De gevangenen van blok H weten zelf vaak niet wat ze krijgen.

Journalist

Hoe vaak heb je hier gelopen?

Jones

25 of 30 keer. Ze deden verschillende proeven en soms deden ze er twee tegelijk.

[caption]

voice-over

Gevangene Leodus Jones werkt er aan mee. Elk experiment levert hem een paar dollar op.

Jones

Ze plakten een stuk tape op je arm en trokken het er weer af. Dan lieten ze een druppel van een of ander spul op die plek vallen.

Journalist

Wat gebeurde er dan?

Jones

Over m’n hele lichaam werd m’n huid op bepaalde plekken lichter.

Journalist

Hoe lang duurde dat?

Jones

Ongeveer een jaar.

03.55

[caption]

Voice-over

Een van de bedrijven die experimenteert op de gevangenen is de Dow Chemical  Company. Met een jaaromzet van bijna 50 miljard dollar de grootste kunststoffenfabrikant ter wereld en één van de belangrijkste producenten van bestrijdingsmiddelen.  Als de Holmesburg Prison experimenten in de jaren zeventig aan het licht komen, komt aan de testen voor Dow een eind. Dan wordt de Amerikaanse wetgeving aangescherpt voor medishce experimenten op gevangenen.

Jones

Ze lieten je een papier tekenen dat je ze niet aansprakelijk zou stellen als er iets misging.

voice-over

In de jaren zestig laat Dow de experimenten uitvoeren met het kankerverwekkende dioxine op gevangenen.  Dioxines ontstaan bij verbrandingsprocessen, in fabrieken en soms ook  in de natuur zoals bij vulkaanuitbarstingen. Ook bij Dow ontstaan sinds de jaren veertig dioxines, onder meer bij de productie van Agent Orange, door het Amerikaanse leger gebruikt in de Vietnamoorlog. Ongewild komen ze tijdens de fabricage ook in andere bestrijdingsmiddelen terecht. Dow is bang dat consumenten door de dioxines gezondheidsproblemen kunnen krijgen na gebruik van de bestrijdingsmiddelen. Dat zou kunnen leiden tot een verbod. Uit vertrouwelijke documenten blijkt dat Dow in die tijd al weet dat dioxines uitzonderlijk giftig zijn en gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken, zoals chloor acne en systemisch letsel. De producent wil weten bij welke dosering dat optreedt.

05.34

Jones

Wat moet ik zeggen?

Als ze ons dat destijds hadden verteld, hadden we nooit meegedaan. Nee, dat had ik nooit gedaan. Ze wilden het geheim houden. Niemand mocht het weten.

voice-over

Eén van de artsen die in de jaren zestig meewerkt aan de medisch experimenten is dokter Sigmund Weitzman. Hij werkt jarenlang als oncoloog in het North Western Hospital in Chicago en is sinds kort met pensioen. Weitzman is een van de weinige getuigen die nog in leven is. in 1967 is hij arts in opleiding als hij experimenten uitvoert op de gevangenen. Hij is dan 21 jaar oud.

[caption]

Weitzman

Elke dag had ik een rij van twintig gevangenen. Ze kwamen de hele dag.

Journalist

Kwamen er de hele dag mensen?

Weitzman

Zeker, het was net een machine.

voice-over

Dokter Weitzman zegt destijds niet te hebben geweten dat er ook omstreden stoffen zijn getest op gevangenen.

Weitzman

Deze stof is uitzonderlijk giftig. Geen wonder dat dit vertrouwelijk is. Dit is 50 jaar oud.

Journalist

Ja

Weitzman

Dit is schokkend.

Journalist

Dit is de eerste keer dat u dit leest?

Weitzman

Ja, ik ben verbijsterd. Het komt zo onverschillig over. Ik voel me schuldig dat ik aan zoiets afschuwelijks heb meegewerkt. Je geeft mensen geen vergif. Zo eenvoudig is dat. Het is alsof dit geen mensen zijn, maar proefdieren. 

07.37

voice-over

Ex-gedetineerde Leodes Jones stapt in de jaren tachtig naar de rechter en ontvangt een schadevergoeding van de plaatselijke overheid. In 2000 proberen 300 ex-gevangenen ook een zaak aan te spannen tegen betrokkenen zoals Dow, maar de zaak is dan al verjaard.

Ook rond de vestiging van Dow in Midland veroorzaken de dioxines problemen. Hier wordt meer dan 100 jaar geleden de eerste fabriek van Dow opgericht.

Stem film

“Bij Dow Chemical in Midland, Michigan, worden nieuwe bestrijdingsmiddelen….”

voice-over

Jarenlang wordt hier Agent Orange gemaakt. En mosterdgas. Het is nog steeds een van de plekken waar DOW bestrijdingsmiddelen en grondstoffen voor PVC produceert. Als ongewenst bijproduct is hier in het verleden afval vrijgekomen met een hoog dioxinegehalte. In de lucht en in de rivier. Een toxicoloog van de Amerikaanse milieudienst EPA ontdekt begin jaren tachtig al dat de rivier verontreinigd is met dioxines. Milton Clark maakt zich grote zorgen over de gevolgen hiervan.

08.46

Clark

We concludeerden dat Dow de grootste, zo niet de enige verontreinigingsbron was en dat de mensen hier gevaar liepen.

voice-over

De afgelopen twintig jaar is de uitstoot van dioxines door overheden sterk aan banden gelegd maar de probleemstof breekt moeilijk af en is overal in het milieu terechtgekomen. Iedereen krijgt dagelijks dioxines binnen, vooral via vlees, vette vis, zuivel en eieren. Dit zijn maar hele kleine hoeveelheden.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie kunnen dioxines bij chronische en hoge dosering kanker en andere gezondheidsproblemen veroorzaken. Maar volgens Dow blijkt uit onderzoeken dat mensen minder gevoelig zijn voor dioxine dan sommige proefdieren.

[caption]

Oreficce

Er Is geen gezondheidsprobleem in Midland. Er is geen enkel bewijs dat dioxine schadelijk is voor mensen.

voice-over

Toxicoloog Milton Clark van de Amerikaanse overheidsdienst EPA is niet overtuigd. Samen met collega’s schrijft hij begin jaren tachtig een conceptrapport over de hoge dioxine concentraties in de rivier. Maar tot zijn verbazing krijgt Dow kort voor publicatie inzage in het rapport.

Clark

Het was ongehoord dat een bedrijf waar wij toezicht op hielden het recht had om ons rapport voor de publicatie te zien en te beïnvloeden.

Journalist

Wat wilden ze van u?

Clark

Het was belangrijk om bekend te maken dat de mensen gevaar liepen maar dat wilden ze niet. Ze wilden het in de doofpot stoppen.  En uiteindelijk slaagden ze daarin. Het hele rapport werd afgezwakt en alle kritische passages werden eruit gehaald.

voice-over

Onder druk van de leiding in Washington moet Milton Clark de kritische passages verwijderen. Pas ruim 25 jaar later neemt de milieudienst in Midland het opnieuw op tegen Dow. Het is 2006. En er is een nieuw regiohoofd aangesteld. Een vrouw met jarenlang ervaring in Washington. Kort na haar benoeming eist ze dat de dioxineconcentraties opnieuw gemeten worden. 

11.04

voice-over

Gade

We vonden astronomische dioxineconcentraties die volgens mijn mensen tot de hoogste in de VS behoorden. Wat me het meest verbaasde was dat 30 jaar lang niets aan dit ernstige probleem was gedaan.

Journalist

Waar trof u die concentraties aan?

Gade

In tuinen langs de rivier, parken waar kinderen speleden en vissers het water op gingen. Waar mensen wonen dus. I heb de leiding van Dow gebeld en gezegd dat ze iets moesten doen. Het bedrijf was er niet blij mee. Het is erg kostbaar om zoveel verontreinigde grond op te ruimen. Honderden miljoenen dollars of nog meer.

voice-over

Maar Dow voert de druk op in Washington. En weer verliest de milieudienst de strijd.

Gade

Op 1 mei 2008 werd me gevraagd om nog die dag m’n ontslag in te dienen.

Journalist

Was u verrast?

Gade

Ja, heel erg. Na 30 jaar bij de milieubescherming, met name in overheidsdienst, had ik dat nooit verwacht. Dow dacht alleen aan zichzelf. Ze wilden gewoon zoveel mogelijk kosten besparen.

voice-over

Dow is al 120 jaar een belangrijke werkgever in Midland en betaalt mee aan publieke voorzieningen zoals het stadion, de bibliotheek en het park. Er zijn weinig bewoners die voor de camera willen praten over de dioxineverontreiniging door het bedrijf. Alice Buchalter is wel bereid tot een interview. Ze woont al 40 jaar dicht bij de rivier en heeft haar kinderen hier grootgebracht.

12.47

Buchalter

Het land is erg vruchtbaar. Het werd gebruikt voor motorcross, wandelen, quads.

[caption]

Buchalter

Gewoon voor recreatie in het bos. Voor kinderen was het een wonderland, een avontuur. Ze konden op onderzoek gaan, forten bouwen. Van alles.

Journalist

En niemand vertelde u dat daar dioxine zat?

Buchalter

Nee. We dachten dat het een heerlijke plek was om kinderen groot te brengen.

voice-over

De milieudienst neemt tijdens het onderzoek in 2007 ook bodemmonsters uit de tuin van Alice Buchalter. Dan blijkt dat door de jaarlijkse overstromingen van de rivier zich in de tuin verhoogde concentraties dioxines hebben opgehoopt. Alice denkt dat hierdoor bij haar kinderen en haar man gezondheidsproblemen zijn veroorzaakt.

Buchalter

Mijn oudste dochter heeft een auto-immuunziekte.

Journalist

U hebt vijf kinderen. Hoeveel hebben er een auto-immuunziekte?

Buchalter

Eigenlijk allemaal. Sommige wat minder, andere wat meer. En m’n man had een zeer agressieve vorm van darmkanker.  Die ontwikkelde zich heel snel. Toen hij stervende was, heeft hij bloed laten afnemen hoewel hij nog maar weinig bloed had. Het dioxinegehalte werd gemeten op donderdag en hij stierf op zondag. Hij wilde bewijzen dat er een verband was.

Journalist

Dus dat zijn….

Buchalter

…de uitslagen van m’n man. Dit zijn de waarden.

14.45

voice-over

Volgens de uitslagen was het dioxinegehalte in het bloed van de man van Alice drie keer hoger dan de gemiddelde Amerikaan.

Dow wil niet reageren in de uitzending. In een verklaring op haar site wijst het bedrijf erop dat 40 jaar onderzoek onder medewerkers met een hoge mate van blootstelling aan dioxines geen blijvende schadelijke gevolgen voor de gezondheid aantoont. Er zouden alleen aanwijzingen zijn dat hoge blootstelling chlooracne veroorzaakt bij medewerkers. Het bedrijf laat weten dat ze aanzienlijke inspanningen heeft geleverd om de uitstoot van dioxines terug te dringen.

Vijf jaar geleden wint de milieudienst de strijd van Dow. Dow moet de dioxinevervuiling in de rivier, oevers en tuinen gaan schoonmaken en is daar nog jaren mee bezig.  

Al vijftien jaar lang wordt Dow opgeroepen om een andere grote chemische verontreiniging op te ruimen. Aan de andere kant van de wereld, in  Bopal, India.

[caption]

15.48

voice-over

32 jaar geleden voltrekt zich hier een van de ergste industriële rampen uit de geschiedenis. In 1984 ontploft een grote fabriek, dan nog in handen van het Amerikaanse bedrijf Union Carbite.  Deze producen van bestrijdingsmiddelen wordt in 2001 opgekocht door Dow. Bij de explosie komt een dodelijke gifwolk vrij en verspreidt zich over de sloppenwijken naast de fabriek.

In de dagen na de ramp overlijden naar schatting zeker 10.000 mensen. In de afgelopen 30 jaar sterven nog eens 20.000 mensen.  En er vallen tot de dag van vandaag nog steeds slachtoffers door het gif.

Journalist

Wat zijn dat voor flessen?

Chouhan

Er zijn nog zoveel chemicaliën hier.

[caption]

Chouhan

Er liggen nu nog maar weinig flessen maar na de ramp lag dit laboratorium vol chemicaliën in flessen en vaten. En 32 jaar later liggen deze er nog.

Journalist

Is het gevaarlijk?

Chouhan

Ja. Niemand heeft het schoongemaakt.

voice-over

De oorzaak van de ramp wordt nooit helemaal opgehelderd maar internationale experts concluderen dat om economische redenen veel veiligheidsprocedures ontbraken. 

Chouhan

Dit hele gebied is verontreinigd en dat is de vergaarbak. Destijds dumpten ze al het giftige afval hier in de bodem. Je kunt het hexachloorcyclohexaan nog ruiken op deze plek. Het is gevaarlijk als je hier te lang blijft.

17.42

voice-over

De stank is ondraaglijk. Eén van de opgeslagen stoffen in de fabriek was lindaan, een giftig bestrijdingsmiddel wat nu wereldwijd verboden is. De VN maakt zich grote zorgen over de vervuiling van de grond en het grondwater.  Ze waarschuwen dat nog steeds kinderen geboren worden met gezondheidsproblemen die daar levenslang onder lijden.

Ondanks de vervuiling spelen de kinderen hier cricket.

Journalist

Hi. Spelen jullie hier vaak?

Kinderen

Ja

Journalist

Weten jullie dat die chemische fabriek gevaarlijk is?

Kinderen

Ja, het is gevaarlijk.

Journalist

Waarom spelen jullie hier en niet buiten?

Kind

Waar wij wonen zijn te veel huizen. Iedereen schreeuwt tegen ons.

Kind

Het is hier niet gevaarlijk. We hebben er aarde op gegooid.  Ik kom hier al drie jaar. Ik eet zelfs het fruit van de bomen.

voice-over

Union Carbite wijst alle verantwoordelijkheid van de hand en zegt dat de ramp is veroorzaakt door sabotage, vermoedelijk gepleegd door een boze werknemer. Toch treft Union Carbite een schikking met de Indiase overheid van 470 miljoen dollar. Tien jaar later verkoopt ze haar meerderheidsaandeel in  de Indiase bedrijfstak. Van de winst wordt een ziekenhuis gebouwd voor de slachtoffers in Bopal.

Dow neemt in 2001 Union Carbite over. Sinds eind jaren negentig zijn het terrein en de resten van de fabriek in handen van de Indiase overheid. Die heeft het gif na meer dan 30 jaar nog steeds niet opgeruimd.  In het Chingari revalidatiecentrum wordt de directrice dagelijks geconfronteerd met de gevolgen van die vervuiling.

19.35

[caption]

Bee

Hij komt uit Garib Nagar, een verontreinigde wijk. Hi komt uit Nawap Colony en hij woont in Navgeevan Colony. Allemaal wijken waar het water verontreinigd is. Eén op de twee kinderen daar is ernstig gehandicapt.

Voice-over

Het revalidatiecentrum behandelt 850 kinderen en er staan er nog honderden op de wachtlijst.

Bee

We hebben niet de middelen om ze allemaal op te nemen en moeten sommigen wegsturen. Er staan er 650 op de wachtlijst.

Journalist

Betaalt Dow hiervoor?

Dee

We willen dat Dow Chemical eerst het water en de bodem schoonmaakt. Dan kunne ze de verantwoordelijkheid voor de medische zorg op zich nemen. De mensen blijven verontreinigd water drinken en lijden eronder.

20.31

voice-over

Sinds 2010 probeert de Indiase overheid een aanvullende claim neer te leggen bij Dow, van meer dan een miljard dollar. Er is extra geld nodig voor de compensatie van de slachtoffers en het reinigen van het terrein en grondwater. Maar Dow protesteert en wijst alle verantwoordelijkheid van de hand. In een verklaring wijst Dow erop pas 16 jaar na de tragedie de aandelen te hebben gekocht van Union Carbite. Dow schrijft dat het bedrijf en de hele chemische industrie veel heeft geleerd van de tragische gebeurtenis en er alles aan doet om herhaling te voorkomen.

[caption]

Stem

“Dow blijft menselijke oplossingen zoeken voor wereldwijde problemen. Zoals schoon drinkwater dat van levensbelang is. Dow spant zich in om water veilig en toegankelijk te maken voor mensen overal ter wereld. Het menselijke element, niets is fundamenteler, niets is belangrijker.”

voice-over

Eind 2015 kondigt Dow een fusie aan met de andere Amerikaanse chemiereus, DuPont. Een transactie van 130 miljard dollar.

Stem

“U en DuPont, er is een goed chemie tussen ons.”

21.50

voice-over

DuPont dankt zijn succes aan dynamiet, nylon en teflon, vooral bekend vanwege de pannen.

Liedje

“het is geen doen, zonder anti aanbakplaat. Dit is wat je wilt, DuPont, DuPont, DuPont. Als je het niet hebt, wordt het een succes. Blijf niet plakken.”

voice-over

Maar achter het succes van Teflon gaat ook een geheim schuil. In Amerika voeren duizenden omwonenden en werknemers al 15 jaar een juridische strijd tegen DuPont. Ze denken dat ze door een chemische tof die de Teflon fabriek gebruikt, ziek worden.

Man

Het is niet te geloven dat voor DuPont geld zwaarder weegt dan mensen.

Man

Het is op z’n best verachtelijk. En op z’n ergst misdadig.

voice-over

Het gaat om de chemische stof PFOA. In Amerika C8 genoemd. door DuPont tientallen jaren gebruikt als hulpstof bij de productie van teflon in de Amerikaanse vestiging in Parkesburg. Maar ook in Dordrecht staat een zelfde fabriek van de chemische divisie van DuPont, inmiddels omgedoopt tot Chemours. Ook in Nederland is het afgelopen jaar ongerustheid ontstaan.

[caption]

Nieuwslezer

Honderden mensen uit de omgeving van het bedrijf DuPont in Dordrecht laten hun bloed testen. Ze maken zich zorgen over hun gezondheid. Twee weken geleden werd bekend dat ze jarenlang zijn blootgesteld aan een giftige stof.

voice-over

Na onderzoek van het RIVM blijkt dat de fabriek in Dordrecht jarenlang te hoge concentraties PFOA uitstoot. Het is in 2013 door Europa tot ongewenste stof verklaard en sinds september 2012 wordt het niet meer gebruikt in Dordrecht. Maar het hoopt op in het lichaam en milieu en breekt maar heel langzaam af.

23.45

[caption]

Man

Schrik je van natuurlijk. Zeker als je 25 jaar op dat gebied gewoond hebt. En gewerkt.

Man

Ik ben wel ziek geworden. En…

Int.

Wat voor ziekte?

Man

Leukemie.

Int.

U denkt dat dat daarmee te maken heeft.

Man

Weet ik niet.

voice-over

Momenteel wordt verder onderzoek gedaan naar mogelijke gevolgen voor de omgeving van de fabriek in Dordrecht. Het RIVM sluit gezondheidseffecten zoals leverfunctiestoornissen niet uit. Vooralsnog zijn er volgens het RIVM geen aanwijzingen voor een verhoogd risico op kanker.

In de Amerikaanse stad Parkesburg hebben meer dan 3000 ex-werknemers en omwonenden rechtszaken aangespannen tegen DuPont. Ealr Botkin is één van hen.

24.28

Botkin

Ik heb al 17 jaar chronische darmontsteking.

[caption]

Botkin

Ik ben er al meerdere keren bijna aan overleden. Ik heb nu nog een schildklierziekte en een verhoogde cholesterol.

voice-over

Tijdens de jarenlange juridische strijd in Amerika wordt DuPont gedwongen om interne documenten te openbaren. Daarna legt de Amerikaanse milieudienst EPA in 2005 een torenhoge boete op aan DuPont. Het bedrijf is gestraft omdat ze volgens de EPA sinds 1981 meerdere rapporten heeft achtergehouden die duiden op substantiële gezondheidsrisico’s van PFOA. Terwijl DuPont volhoudt dat de gezondheidsrisico’s klein zijn. Uit de interne stukken blijkt dat onder meer door lozingen in de rivier jarenlang hoge concentraties PFOA in het drinkwater terecht zijn gekomen. De bewoners zijn woedend.

Kiger

Dat was in 1984. We wisten het pas in 2000.

[caption]

Journalist

Na 16 jaar.

Kiger

Ja, toen we ze erop aanspraken. En zoals je hier ziet, kozen ze er bewust voor om niets te doen.  Ze wisten waarvoor ze aansprakelijk waren als ze werden gepakt. Ze probeerden onopgemerkt te blijven. De mensen hadden DuPont al zo lang vertrouwd.

voice-over

Ook in Dordrecht heeft DuPont afvalwater geloosd, op de Merwederivier. Afgelopen maand maakte staatssecretaris Dijksma bekend dat hierdoor veertig jaar lang hogere concentraties PFOA in het rivierwater aanwezig zijn geweest. Het is in het grondwater terechtgekomen dat is gebruikt voor drinkwater. Volgens het RIVM is door het gebruik van filters de stof in Nederland grotendeels uit het drinkwater gehaald, terwijl in het drinkwater rond de Amerikaanse fabriek zeer hoge concentraties terecht zijn gekomen.

26.30

Kiger

Ze hebben alleen maar gelogen over dat spul. Er zijn mensen ziek door wat zij hebben gedaan.

voice-over

Bij de behandeling van de eerste rechtszaken is DuPont in Amerika afgelopen twee jaar al twee keer veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding aan bewoners. 1,5 miljoen dollar aan een vrouw die nierkanker kreeg. En 5 miljoen dollar aan een bewoner met zaadbalkanker. DuPont gaat in beroep.

Ook werknemers van de Amerikaanse fabriek krijgen te maken met gezondheidsproblemen die ze toeschrijven aan de blootstelling van PFOA. Eén van de eersten is Suzanne Bailey.

Bailey

Ik begon er op 8 mei 1978. Dat was een mooie dag. Ze hebben foto’s van ons gemaak.t

Journalist

Bent u dat?

Bailey

Ja, zonder grijs haar.

Journalist

In het midden?

Bailey

Ik was zo gelukkig. Het was een geweldige baan.  Iedereen wilde er werken vanwege het geld en de arbeidsvoorwaarden.

Stem

“De chemische industrie groeit en gaat met grote sprongen vooruit.”

[caption]

Bailey

Als je de naam DuPont noemde gingen alle deuren voor je open.

Stem

“Ja, in zo’n omgeving kun je de toekomst met vertrouwen tegemoet zien.”

Journalist

Was u gelukkig?

Bailey

Ik was opgetogen, in extase.  

voice-over

Suzanne Bailey’s geluk kan niet op als ze ook nog in verwachting raakt. Tot ze in januari 1981 bevalt van haar zoon, Bucky.

Bailey

Zijn geboorte was erg traumatisch. Ze wisten niet wat ze met hem aan moesten. Ik begreep niet wat er aan de hand was.

28.30

Hij had maar één neusgat. De halve neus ontbrak.  En ook z’n oog was misvormd. Ik was bang dat hij in mijn armen zou sterven. Ik had geen idee wat er mis was.

voice-over

Bucky is nu 35 jaar. Door zijn moeilijke start en misvormingen heeft hij een zware jeugd gehad en moet hij veel tijd doorbrengen in het ziekenhuis.

Bucky

Ik had dertig operaties in een periode van zes of zeven jaar.

[caption]

Bucky

Met kraakbeen uit mijn heup maakten ze een neus. Hier zit een ijzeren plaat. Ze trokken het huid van m’n voorhoofd omlaag om m’n neus te vormen. En ik heb nog steeds maar één werkend neusgat.

Journalist

Hoe is het om als kind zoveel operaties te ondergaan?

Bucky

Als ik op straat loop of naar een winkel of restaurant ga zijn alle ogen op mij gericht. En als je op school vrienden wil maken zien ze alleen dat je anders bent.

voice-over

Als ze na haar zwangerschapsverlof weer aan het werk gaat, krijgt Suzanne een vertrouwelijk rapport onder ogen.

Bailey

Toen ik weer aan het werk ging lag er een papier in de kleedkamer. Ik raapte het op en begon te lezen. Het ging over ratten die waren blootgesteld aan C-8 en daardoor mismaakt waren geworden. En ik dacht: Dat is precies zoals bij Bucky.

Journalist

Was het net zoiets als bij Bucky?

Bailey

Ja, praktisch hetzelfde.  Toen begreep ik dat er iets niet klopte.  

voice-over

Het is begin 1981 als DuPont op de hoogte wordt gebracht van verontrustende uitkomsten van onderzoek op ratten. De proefdieren krijgen misvormingen aan de ooglenzen nadat ze dagelijks worden blootgesteld aan PFOA.

30.44

Bailey

Ik ging onmiddellijk naar de medische afdeling en vroeg: Is dat wat mijn baby is overkomen? Welnee, er is hier niets wat slecht voor u is, zeiden ze. Dat herhaalden ze steeds: Er is hier niets wat slecht voor u is.

voice-over

Maar ondertussen doet DuPont in het geheim verder onderzoek naar de zwangere vrouwen in alle vestigingen. Uit vertrouwelijke stukken uit die tijd blijkt dat er naast Bucky nog een kind is geboren met een misvormd oog.   

Korte tijd later besluit DuPont om Suzanne en al haar vrouwelijke collega’s van de productieafdeling over te plaatsen naar andere afdelingen.  

Ook Kenton Wamsley werkte met de chemische stof. Dertig jaar lang. 

[caption]

Wamsley

We ademden de dampen in. We wisten niet dat onze gezondheid in gevaar was. Een chirurg stelde kanker bij me vast. Ze moesten m’n endeldarm en een stuk van m’n karteldarm verwijderen.

voice-over

Wamsley krijgt darmkanker. Hij heeft het overleefd. Maar de drie collega’s met wie hij jarenlang samenwerkt, zijn overleden.

Wamsley

M’n vrienden van wie ik hield en die ik elke dag zag. Ik gaf om ze. Ze zijn allemaal dood. Geen van hen heeft z’n pensioen gehaald.

voice-over

Er komt nog een vertrouwelijk document van DuPont aan het licht.

In 1982 adviseert de medisch directeur om de blootstelling van werknemers aan PFOA te verlagen. Hij maakt zich zorgen omdat er te weinig bekend is over de gezondheidsgevolgen bij lange blootstelling aan lagere concentraties.

32.34

Wamsley

Ze schreven het op, maar deden er verder niets aan. Ik heb nooit zo’n brief gezien. Ik ben woest. Waarom beschermden ze ons niet? Te duur?

voice-over

Of werknemers in Nederland risico’s hebben gelopen wordt op dit moment onderzocht door de Nederlandse arbeidsinspectie. DuPont wil de Franse journalisten geen interview geven. In een mail laat het bedrijf ze weten dat het altijd op verantwoorde wijze heeft gehandeld. Volgens het bedrijf zal verder onderzoek aantonen dat eventuele risico’s geassocieerd met PFOA klein zijn. Maar de bewoners van Parkesburg zijn niet gerustgesteld.

Botkin

Ze wisten wat ze ons aandeden. En ze gingen door om het geld.

Vrouw

Dat maakt het allemaal zo erg. Ze hadden al die tijd al bewijzen maar ze gingen gewoon door.  

voice-over

Earl Botkin moet afwachten tot zijn rechtszaak aan de beurt is. dat kan nog jaren duren. DuPont heeft geweigerd de 3500 klachten collectief te compenseren. Alle zaken worden nu één voor één behandeld.

Journalist

Denk je dat je nog een proces krijgt?

Vrouw

Als hij lang genoeg leeft.

Botkin

Als ik 150 jaar word lukt het misschien. Er zal ooit een proces komen. Maar de kans dat ik lang genoeg leef om dat mee te maken is nihil. We zijn maar een nummer, de zoveelste zaak, die behandeld moet worden. DuPont heeft miljarden verdiend. Ze moeten verantwoordelijkheid nemen.

34.27