Transcriptie - De farma methode

[caption] Zembla Internationaal   Voiceover In Zembla Internationaal vanavond een reportage van de Franse publieke televisie. Franse journalisten onderzoeken hoe het kan dat er medicijnen op de markt komen die gevaarlijk zijn of onvoldoende getest.   [fragment] 30% tot 40% van hen zijn eraan overleden. Het leven van de rest is drastisch veranderd.   Man Iedereen geloofde erin, totdat er mensen doodgingen.   Man2 De echte proefkonijnen zijn jij en ik, en onze ouders en vrouwen en kinderen.   Voiceover De farmalobby draait overuren in de politieke arena. Want politici zijn onmisbare schakels om een medicijn snel op de markt te kunnen brengen.   Man Wie bepaalt de wetenschappelijk agenda? De farmaceutische industrie.   Vrouw De overheid is er alleen om het beleid van de lobbyisten uit te voeren. Dat is niet te geloven. 00.01.15 Voiceover Ook artsen en geneesmiddelenbedrijven krijgen steeds nauwere banden.   Man De maffia breekt je benen. De CIA schiet je voor je kop. In het geval van Merck, probeerden ze invloed uit te oefenen en boden beloningen. Maar als dat niet werkte, werden ze in diskrediet gebracht.   Voiceover In ZemblaIinternationaal een onderzoek naar de marketing methodes van de geneesmiddelen industrie.   Stem We kunnen elk jaar honderden levens in het Verenigd Koninkrijk redden.   Vrouw Ze zeiden: angst verkoopt.   [Caption] De farma-methode   Dalbergue Ik ben Bernard Dalbergue, arts. Ik heb 20 jaar in de farmaceutische industrie gewerkt.   Voiceover Bernard Dalbergue werkt al jaren voor de farmaceutische industrie. Totdat hij na 20 jaar besluit aan de bel te trekken over de werkwijze van zijn voormalige werkgevers.   Dalbergue In mijn laatste baan bij Merck & Co. deed ik de medische zaken. In de praktijk was ik het geweten en de medische expert van het laboratorium voor de medicijnen waar ik me mee bezighield.   Voiceover Het laboratorium waar Dalbergue werkt wordt in 2009 overgenomen door Merck MSD. In Nederland ook opererend onder de naam Sanofi Pasteur MSD. Twee jaar daarvoor kondigde het bedrijf groots aan dat ze een nieuw middel heeft ontwikkelt, het Gardasil vaccin tegen baarmoederhalskanker. De branche verwacht dat dit de nieuwe  kaskraker wordt.   Dalbergue Gardasil is een vaccin tegen HPV-virussen.   [caption] B. Dalbergue, Ex werknemer Merck /SanofiPpasteur MSD     Het is aangetoond dat deze virussen kanker kunnen veroorzaken te weten baarmoederhalskanker bij vrouwen. Het probleem is dat Gardasil verkocht is en nog steeds verkocht wordt door iedereen het medische sprookje voor te houden dat het de HPV-epidemie een halt gaat toeroepen. 00.03.30   De kankerepidemie die door het virus veroorzaakt wordt. Maar deze vorm van kanker komt juist elk jaar steeds minder voor. Er is dus geen sprake van een epidemie.   Voiceover Voordat een medicijn op de markt komt moet eerst onderzoek gedaan worden op patiënten. 10 jaar geleden worden de klinische onderzoeken naar het Gardasil vaccin opgezet in meerdere Amerikaanse ziekenhuizen.   Harper Ik heb de meeste mensen voor klinische onderzoeken in de VS geworven.   [caption] D. Harper, Hoogleraar gynaecologie Louisville University   Harper Dat leverde een hoop gegevens en publicaties op. Het onderzoek draaide om preventie van baarmoederhalskanker.   Voiceover Hoogleraar gynaecologie Dianne Harper werkt mee aan de klinische onderzoeken. Merck MSD wil aantonen dat het Gardasil vaccin infecties kan voorkomen van 4 seksueel overdraagbare HPV virussen. Die zijn verantwoordelijk voor de meeste gevallen van baarmoederhalskanker. In eerste instantie is Harper enthousiast over het middel. 00.04.37 Harper Het vaccin leek 100% effectief tegen deze virussen. We waren allemaal erg blij. Merck legde ons vervolgens uit wat de volgende stap was.  En dat was eigenlijk best wel eng. Ze pasten een ongelofelijke strategie toe om invloed uit te oefenen op elke mogelijke organisatie die invloed had op beslissingen omtrent inentingen. Ze wilden er zeker van zijn dat iedereen zou zeggen: Ja, we willen Gardasil.   Voiceover In 2006 krijgt Merck toestemming om het vaccin op de Amerikaanse markt te brengen. Het is het begin van een ongekende campagne die baarmoederhalskanker op de kaart moet zetten. En Gardasil wordt gepresenteerd als de oplossing om deze ziekte de wereld uit te helpen. Niet lang daarna roepen tientallen parlementariërs uit de hele wereld ineens op tot het inenten tegen baarmoederhalskanker.   [fragment] Er is informatie nodig over de vaccinatie tegen HPV.   [fragment] In Frankrijk krijgen jaarlijks 3000 vrouwen baarmoederhalskanker. 1000 van hen overlijden eraan. 00.06.01 Voiceover Gardasil wordt in 2008 toegelaten tot de Europese markt. Ook voor Nederland. Deze goedkeuringsprocedure loopt net als bij andere geneesmiddelen via het Europees geneesmiddelen bureau.   [caption] M. Rivasi ,Europees parlementslid de Groenen   Rivasi Het Europees geneesmiddelenbureau wordt voor 80% door de farmaceutische bedrijven gefinancierd.   Voiceover Dit Europees geneesmiddelenbureau de European Medicines agency brengt een advies uit aan de Europese commissie of het medicijn moet worden toegelaten in Europa.   Rivasi Als je kijkt naar de omzet van deze organisatie komt 80% van de farmaceutische industrie die toestemming vraagt om producten op de markt te brengen. 20% komt van de EU. Als je dus toestemming wilt om een product te verkopen, moet je betalen. Dat is in feite de manier waarop deze organisatie gefinancierd wordt. Hoe meer toestemming er verleend wordt, hoe meer geld er dus binnenkomt. Dat is heel belangrijk, want het geeft aan hoe onafhankelijk het wel of niet is. Als er dus toestemming wordt gegeven om een product op de markt te brengen weet je niet zeker of dat product een toegevoegde waarde heeft.   Dalbergue Ik denk dat veel politici in heel Europa zich hebben laten gebruiken om het medische sprookje te verspreiden dat we eindelijk over een kankervaccin beschikken.   Rivasi Als je het objectief en wetenschappelijk bekijkt weet niemand hoe effectief dit vaccin is.  Als politici iets van gezondheid weten, zouden ze er wat van zeggen. Maar ze geloven heilig in de wetenschap  en nemen alles aan wat iemand in een witte jas zegt. 00.07.53   En dus zeggen ze niets. Lobby’s krijgen steeds meer macht over onze samenleving. En de overheid is er alleen om het beleid van de lobbyisten uit te voeren. Dat is niet te geloven.   Voiceover En niet alleen  politici worden bewerkt.     Er komt een middel op de markt op alle gebieden   [caption] S. van Nuland, oud consultant   Van Nuland worden mensen beïnvloed, bewerkt. Om een positief gevoel te krijgen over dit middel   [caption] Bron: Zembla 2008   [fragment] Zembla over hele leugens en halve waarheden.   Voiceover Zembla maakt in 2008 een uitzending over het baarmoeder vaccin.   [caption] Het omstreden kankervaccin   Voiceover Uit de uitzending blijkt dat de farmalobby zich ook richt op artsen. Undercover beelden laten zien hoe een gynaecoloog tijdens een voorlichtingsavond voor patiënten Gardasil aanprijst, terwijl artsen helemaal geen reclame mogen maken voor geneesmiddelen.   arts Ik persoonlijk vind het een absolute doorbraak, het is het eerste vaccin tegen kanker. Nauwelijks bijwerkingen en uh, op de langen termijn nog niet helemaal ik mag nog niet zeggen dat het zeker is maar ik vermoed dat het wel zeker is. Een absolute doorbraak.   Voiceover Ook waarschuwden prominente Nederlandse wetenschappers dat er nog weinig bekend is. 00.09.09 Van Leeuwen We weten nog niet of het ook echt effectief is   [caption] Bron: Zembla 2008 Prof. F. van Leeuwen,  Ned. Kankerinstituut     Tegen ernstige voorstadia van baarmoederhalskanker en baarmoederhalskanker zelf.   Schellekens Zolang je niet helemaal hebt vastgesteld of het  kanker voorkomt,   [caption] Bron: Zembla 2008 H. Schellekens, hoogleraar biotechnologie   Schellekens en zolang je niet hebt vastgesteld of wat wat wat de groep die nu gevaccineerd moet worden  wat daar eh de werkingen  en de bijwerkingen zijn is het, dan heb je het eigenlijk nog over een experiment.   Voiceover Toch besluit de toenmalig minister van volksgezondheid Klink het baarmoeder vaccin in 2008 op te nemen in het rijks vaccinatie programma. Meisjes worden op 12-jarige leeftijd ingeënt. Het middel is namelijk het meest effectief als het wordt toegediend voordat meisjes seksueel actief worden. Ook in Spanje besluit de politiek alle meisjes te vaccineren terwijl het een van de landen is waar baarmoederhalskanker het minst voorkomt. Daarom vinden honderden Spaanse wetenschappers het een onbegrijpelijke beslissing   Alvarez-Darlet Een lid van het congres vroeg wanneer we zouden beginnen met inenten, nog voordat de eerste onderzoeksresultaten gepubliceerd waren.   [caption] C. Alvarez-Darlet, epidemioloog     Dat betekent dat ze dus al over informatie beschikte. Ze promootte het vaccin in het parlement. Daarop besloten we via een artikel in een Spaanse krant om met een moratorium uitstel op het vaccin te vragen. De helft van alle Spaanse artsen ondertekende het en zei dat het te vroeg was om te vaccineren.   [caption] I. Hernandez Aguado, Directeur-generaal ministerie van volksgezondheid 2008-2011   Aguado Het was duidelijk dat de beslissingen vanaf dag één beïnvloed werden.   Voiceover Een van de ondertekenaars van de open protestbrief van de Spaanse artsen is hoogleraar Hernandez Aguado. Hij is van 2008 tot 2011 directeur-generaal van het Spaanse ministerie van volksgezondheid en ziet van dichtbij hoe de farmaceut invloed uitoefent op de Spaanse overheid.   Hernandez Aguado Wie bepaalt de wetenschappelijke agenda? De farmaceutische industrie. 00.11.18   Dat constateerde ik bij het ministerie. De politieke agenda werd bepaald door een paar onopvallende acties die heel onschuldig en gewoon leken. Bedrijven beïnvloeden politici als het nodig is. Ze zeggen dat ze zo de situatie goed in de hand hebben. Maar in werkelijkheid oefenen ze zo op alle politieke niveaus invloed uit. Van het staatshoofd tot de lagere overheden. Zo doen ze dat gewoon. Het was overduidelijk, vooral bij mensen die ik kende die onder druk werden gezet om hun mening te herzien ten faveure van de farmaceutische industrie. Heeft u dat echt gezien? Ja, uit de eerste hand.   [fragement] Dankzij Gardasil word jij geen slachtoffer van baarmoederhalskanker. Eentje minder. –Dankzij Gardasil. Eentje minder. –Dankzij Gardasil. Dankzij Gardasil kun je je tegen virussen laten inenten die baarmoederhalskanker veroorzaken.   Voiceover Na de goedkeuring van Gardasil lanceert Merck MSD een publiciteits campagne zoals die nog nooit voor een vaccin is gezien.   [fragment] We kunnen elk jaar honderden leven in het Verenigd Koninkrijk redden.   Harper Merck begon een agressieve reclamecampagne. Ze zeiden dingen als: Dankzij het vaccin wordt uw dochter geen slachtoffer.   [caption] D. Harper, Hoorleraar gynaecologie Louisville University     Ik zei dat deze boodschap niet gepast was waarop hun antwoord was: angst verkoopt. 00.13.05   Als moeders bang voor de ziekte zijn, laten ze hun dochter inenten. En ze zeiden ook: Dat zijn onze zaken, niet die van u. Het was me duidelijk geworden dat Merck niet meer het belang van de volksgezondheid diende. De mogelijke winst die Gardasil de aandeelhouders kon gaan opleveren was belangrijker dan de volksgezondheid.   [fragment] Het beschermt je tegen 70% van de vormen van baarmoederhalskanker.   Voiceover In de commercials beloofd Merck MSD dat het vaccin 70% van alle gevallen van baarmoederhalskanker voorkomt. Maar die claim van de fabrikant vind Diane Harper mislijdend.   Harper We kijken naar deze groep vrouwen, en die zijn allemaal gezond. Ongeveer 2,5% daarvan is besmet met HPV 16 of 18. Die krijgen niet allemaal kanker. Dan zijn er vrouwen die pre-kankerlaesies hebben.  De helft daarvan is besmet met HPV 16 of 18. Ze dragen het virus bij zich. Dat is dus een nog kleinere groep. In die kleine groep krijgt 70% van de vrouwen ooit kanker. Maar dat hangt ook weer af van waar jij je in de wereld bevindt. Het gaat dus om diezelfde groep van 2,5% die is nu is afgenomen met 90% omdat slechts 90% dat stadium bereikt waarvan 70% van de vormen van kanker wordt veroorzaakt. Dat lijkt een hoog getal maar omdat deze vorm van kanker niet vaak voorkomt, is 70% helemaal niet veel.   Voiceover Terwijl de inentingsprogramma’s  doorgaan steken verhalen over ernstige bijwerkingen overal ter wereld de kop op. De Française Jenny Sellier is een van die meisjes met zo’n verhaal.   Sellier Mijn moeder werkt als verpleegkundige op scholen. Ze hoorde van het Gardasil-vaccin, en het leek haar een goed idee om ons tegen baarmoederhalskanker te laten inenten. Op die leeftijd vertrouw je op je moeder en doe je zoiets zonder na te denken. Dat was in 2007. Ik was toen 18 jaar oud.   Voiceover Een paar dagen na de derde injecties van het Gardasil vaccin wordt ze ziek.   Sellier Vanaf juni 2008 werd ik helemaal niet meer ongesteld. Mijn huisarts zei dat dat bij jonge vrouwen kan voorkomen. Vervolgens kreeg ik last van koude rillingen, slapeloosheid ik kwam enorm aan, had opvliegers... Kortome, allemaal overgangsklachten. Ik ging naar de gynaecoloog en die besloot een bloedtest te doen. Ik bleek vervroegd in de overgang te zijn en ontstoken eierstokken te hebben. En dan begint je nachtmerrie. 00.16.10 Dalbergue Er zijn nog veel vragen over de bijwerkingen  die nog steeds niet opgehelderd zijn. Er is geen bewijs voor of tegen maar er zijn wel vragen omtrent ernstige bijwerkingen.   Voiceover Voorstanders van het Gardasil vaccin verwijzen de verhalen over ernstige bijwerken naar het rijk der fabelen. Maar in dit document staat een reeks bijwerkingen vermeld die patiënten ondervonden tijdens de onderzoeken die nodig waren om het medicijn in Amerika goed gekeurd te krijgen.   [ondertitels] “De volgende bijwerken zijn gemeld waarvan frequentie of verband met het vaccin niet vast te stellen zijn: longembolie, misselijkheid, alvleesklierontsteking, braken, dood.”   Voiceover De fabrikant meldt daarbij dat niet is bewezen dat deze problemen werden veroorzaakt door het vaccin.   Harper Merck volgt vrouwen in Scandinavische landen die met Gardasil ingeënt zijn. Ongeveer 3000 vrouwen worden 10 jaar gevolgd.   [caption] D. Harper, Hoogleraar gynaecologie Louisville university     Dat was een van de eisen van de FDA, en daar houdt Merck zich aan. Wat we hebben kunnen zien zijn tijdens conferenties want er is nog niets gepubliceerd en de gegevens zijn dus niet beschikbaar maar we hebben kunnen zien dat ze met 3000 vrouwen zijn begonnen en dat daar na 6 jaar nog maar 1700 van over zijn. 00.17.39   Na 8 jaar waren het er nog maar 500. Voor de vrouwen die ze hebben kunnen volgen zijn de resultaten best bemoedigend maar omdat er niet meer zo veel mensen gevolgd worden, zegt het in feite niets.   Rivasi En er is ook een alternatief voor baarmoederhalskanker:   [caption] M. Rivasi , Europees parlementslid De Groenen     De uitstrijkjes die vrouwen om de zoveel jaren laten afnemen. Dat is niet duur en als je er vroeg bij bent, gaan die vrouwen niet dood. We moeten betere prioriteiten stellen.   [caption] B. Dalbergue ex-werknemer Merck / Sanofi Pasteur MSD   Dalbergue Gezien de prijs van Gardasil en de grootschalige toediening ervan heeft het in sommige jaren meer dan 1 miljard euro gekost.   Harper Wat echt ontmoedigend is dat Merck een nieuwe Gardasil op de markt wil brengen. Ze stoppen dus met het huidige vaccin, en beginnen weer opnieuw. Dan begint het verhaal weer van voren af aan, en niemand weet voor hoe lang. Dus voor al die vrouwen die in feite deel hebben genomen aan dit grote medicijn-experiment de afgelopen 10 jaar zullen we niet weten wat de effecten zijn.   Voiceover Is er echt iets mis met Gardasil? De medicijnschandalen van de afgelopen jaren werken het gevoel van wantrouwen in de hand. Maar de farmaceutische industrie heeft niet altijd een slechte naam gehad  het wordt juist jarenlang gezien als redder van levens. Pas in de jaren ’90 veranderd het image van de medicijnfabrikanten. 00.19.19 Dalbergue Het succesverhaal van de farmacie loopt ten einde. Octrooien lopen af, generieke geneesmiddelen komen op de markt. Het ontwikkelen wordt moeilijker, prijzen gaan omlaag. Westerse landen zoals de VS willen goedkopere geneesmiddelen.   Voiceover Eind jaren ’90 presenteert Merck MSD Vioxx een nieuw ontsteking remmend medicijn tegen pijn en artrose, een veel voorkomende gewrichtsaandoening. Het wordt gepresenteerd als een revolutionair geneesmiddel en wordt aan miljoenen patiënten verkocht in meer dan 80 landen. Ook in Nederland.   Dalbergue Vioxx was een superaspirine die revolutionair was omdat het in tegenstelling tot andere ontstekingsremmers minder spijsverteringsproblemen gaf. In de wetenschappelijke literatuur was men in die tijd lovend over Vioxx. En de klinische proeven lieten zonder enige twijfel zien dat het minstens zo goed werkte als de andere superaspirines van die tijd met minder bijwerkingen en een algeheel goede tolerantie  voor op het cardiovasculair niveau. Het was duidelijk een stap vooruit. Iedereen geloofde erin, totdat er mensen doodgingen.   Voiceover In Amerikaanse nieuwsprogramma’s verschijnen tientallen nabestaanden met hun verhaal. 00.20.48   Ze zijn er van overtuigd dat Vioxx hartaanvallen veroorzaakt. Maar Merck MSD ontkent het verband. In 2001 dient Caryl Ernst, weduwe van een marathonloper van 59 jaar oud, de eerste aanklacht in tegen de geneesmiddelen fabrikant.   Ernst Burgers hebben het recht om te weten wat de risico’s van een medicijn zijn.   Voiceover De bewijzen tegen Vioxx stapelen zich op. Uit een intern document blijkt hoe Merck met grote sommen geld en uitgekiende strategieën artsen probeert te beïnvloeden. Er staan namen in van artsen die veel geld ontvangen in ruil voor steun aan het bedrijf.   Poses Merck zei dat het de oppositie wilde ‘neutraliseren’.  Merck was er niet blij mee op z’n zachts gezegd dat er mensen waren die kritiek op hun geneesmiddelen hadden.   [caption] R. Poses Hoofddocent  / Internist Brown University   Poses Ik weet dat ze geprobeerd hebben om artsen te beïnvloeden of om hun steun te verkrijgen. Maar niet met wetenschappelijke argumenten. Ze maakten eerder gebruik van hun financiële macht.   [caption] B. Dalbergue ex-medewerker Merck / Sanofi Pasteur MSD   Dalbergue Tijdens mijn carrière heb ik misschien een of twee artsen gezien die weerstand konden bieden aan de voorgestelde medewerking om het netjes uit te drukken. Hun probleem is dat ze geld voor hun onderzoek nodig hebben. Ze zien zich ertoe gedwongen om met de industrie samen te werken. Ze hebben helaas geen andere keus.     ‘Neutraliseren’ is een woord dat door de CIA en de maffia gebruikt wordt. De maffia breekt je armen of je bennen. De CIA schiet je voor je kop.   [caption] D. Egilman, Hoogleraar Huisartsengeneeskunde Brown University 00.22.55   In het geval van Merck, probeerden ze invloed uit te oefenen en boden beloningen. Maar als dat niet werkte om negatieve uitlatingen over Vioxx de kop in te drukken dan werden ze in diskrediet gebracht.   [Caption] J. Kidmore, Advocaat Merck   Kidmore Er is geen wetenschappelijk bewijs dan Vioxx iets te maken heeft met de dood van meneer Ernst. Het bestaat simpelweg niet.   Voiceover Eerst ontkent Merck MSD alle aantijgingen. Maar in september 2004 besluit de fabrikant te stoppen met de productie van Vioxx. Dan komt er een nieuwe studie uit waarin de kans op hartfalen wordt gepubliceerd.   R. Gilmarin We halen Vioxx per vandaag uit de verkoop. We denken dat dat het beste voor patiënten is. We hadden door kunnen gaan met de verkoop,   [caption] R. Gilmarin , Directeur Merck 1994-2005     met nieuwe aanwijzingen in de bijsluiter. Maar gezien de beschikbaarheid van andere medicijnen en de uitkomsten van de onderzoeken hebben we geconcludeerd dat het medicijn terugtrekken de beste beslissing is.   Voiceover Na alle commotie vind in november 2004 in de Amerikaanse senaat een hoorzitting plaats over de Vioxx affaire.   [fragment] Ik wil vandaag nog horen over het onderzoek van dr. Graham.   Voiceover Daar doet epidemioloog dokter David Graham van de Amerikaanse inspectie van de gezondheidszorg de FDA schokkende uitspraken.   Graham Dag, heren. M’n naam is David Graham en ik kom u hier vertellen over Vioxx, hartaanvallen de de FDA. Ongeveer 28.000 gevallen van hartstilstand, sommige fataal, zijn veroorzaakt door Vioxx. Volgens sommige schattingen gaat het om zo’n 88.000 tot 139.000 Amerikanen. 00.24.58   30% tot 40% van hen zijn eraan overleden. Het leven van de rest is drastisch veranderd. Dit is een van de grootste medische rampen in de Amerikaanse geschiedenis. Het had voorkomen kunnen en moeten worden, maar dat is niet gebeurd.   [fragment] Een belangrijk bericht voor de mensen die Vioxx hebben gebruikt...   Voiceover Nadat de pillen uit de handel worden gehaald maken de Amerikaanse tv commercials van Vioxx plaats voor spotjes van advocaten. Ze roepen gedupeerden op om gezamenlijk Merck MSD voor de rechter te slepen. De advocaten hebben informatie gekregen dat de geneesmiddelenfabrikant al eerder op de hoogte was van de dodelijke bijwerkingen.   [caption] C. Seeger, advocaat nabestaanden   Seeger Als je mail na mail krijgt, sommige gaan terug tot de 90er jaren tijdens de ontwikkelingsfase, toen zeiden wetenschappers nog voordat het op mensen werd getest dat er al een potentieel gevaar was. Toen deden ze onderzoek op muizen en zagen deze problemen. Daarna onderzochten ze mensen en zagen deze problemen.   Voiceover Uit een interne email blijkt dat al in 1999 bij de fabrikant Merck MSD discussies plaatsvinden over het aantal doden door hartstilstand tijdens onderzoeken.   Seeger Om te weten wat wat een negatieve bijwerking is bij 1 op 1000 patiënten moet je het medicijn eerst op 50.000 mensen testen. Er is geen farmaceutisch bedrijf dat zo veel mensen test voor ze een middel verkopen. 00.26.32   Dus de echte proefkonijnen zijn jij en ik, en onze ouders en vrouwen en kinderen.   Voiceover Uiteindelijk besluit Merck in november 2007 te schikken met de slachtoffers en de nabestaanden.   [fragment] Op de nieuwslijn nu. Help ons reageren op de Merck-schikking van 4,85 miljard in de Vioxx-rechtzaak. Ze geven geen verband toe of fouten. Een derde van de eisers krijgt een vergoeding. Het wordt geschat op 50 miljard dollar, als je alles bij elkaar optelt.   Seeger Hebben ze hun fout erkend? Nee. Er staat nergens dat ze verantwoordelijk zijn en spijt hebben. Maar een schadevergoeding is een mooie manier van excuses maken. Als je 4, 85 miljard dollar betaalt en denkt dan een fout niet toe te geven, heb je het mis.   Dalbergue Toen het Vioxx-schandaal uitbrak, bedroeg de beurswaarde van Merck tussen de 40 en 50 miljard dollar.   [caption] B. Dalbergue ,Ex-werknemer Merck / Sanofi Pasteur MSD     Als je de huidige cijfers mag geloven, is het nu 140 miljard dollar waard. Dus ondanks het Vioxx-schandaal wat nogmaals het grootste medische schandaal aller tijden is ondanks de enorme schadevergoeding en de imagoschade van het bedrijf is Merck blijven groeien en is de beurswaarde verdrievoudigd. Dat wil elk bedrijf wel.   Voiceover Na de schikking in 2007 is voor Merck MSD de Vioxx affaire verleden tijd. Maar Bernard Dalber ziet nog geen twee jaar later dat de fabrikant op een nieuw schandaal afkoerst. Dan wil het farma bedrijf een nieuw geneesmiddel op de markt brengen Victrelis. Een medicijn tegen leverziekte hepatitis B.   Dalbergue De wereldwijde markt werd op minstens 1 miljard dollar geschat. Het was dus een enorme markt, een zogenaamde ‘blockbuster’. De verwachting was dat er minstens drie concurrenten bij zouden komen in de twee, drie jaar daarna. Het geneesmiddel moest dus zo snel mogelijk gelanceerd worden voor zoveel mogelijk indicaties, want de levensduur was beperkten de verkoop dus ook. 00.28.55 Voiceover Bij medicijnen met een korte levensduur kunnen farmaceutische bedrijven om versnelde goedkeuring vragen. Om hun kansen te vergroten stellen ze het geneesmiddel al vast voor aan artsen die wereldwijd een goede reputatie hebben. Voor Victrelis doen ze een beroep op een toonaangevende specialist uit Parijs.   Dalbergue Hij werkt open en eerlijk samen met het laboratorium. Alle contracten worden aan het nationale artsengenootschap voorgelegd. Alles verloop transparant, er is geen vuiltje aan de lucht. Maar dan ontstaat er ineens een probleem als hij door de overheid als expert wordt aangewezen. Dat is het probleem.     Ik heb alle betrokkenen laten weten, lokaal en internationaal dat belangenverstrengeling zou gaan optreden.   Voiceover Maar ondanks de geruststellende antwoorden die Dalbergue krijgt maakt niemand bij Merck MSD een einde aan de relatie met de specialist.   Dalbergue De managers hebben een enorme verantwoordelijkheid namelijk het lanceren van producten die een enorme omzet vertegenwoordigen. Die mensen sloten hun ogen onder het mom van:  als we dit laten gaan, dan hebben we meer kans om onze targets te halen. Op dat moment kun je je fout niet meer erkennen. De trein is op gang gekomen en kan niet meer gestopt worden.   Voiceover Op 12 april 2010 presenteert Merck MSD Victrelis aan het Franse agentschap voor geneesmiddelen. Er staat veel op het spel voor het farmaceutisch bedrijf, het wil een tijdelijk toestemming voor gebruik zodat ze eerder dan de concurrenten hun middel op de markt kunnen brengen. Een van de eersten die voor een versnelde toestemming stemt is de expert die door de overheid is aangewezen. 00.30.47 Dalbergue De expert was, toen de resultaten gepresenteerd werden meteen voor een tijdelijke toestemming voor gebruik in Frankrijk.   Voiceover Merck MSD probeert ook in Nederland het middel snel op de markt te krijgen. Maar het college ter beoordeling van geneesmiddelen besluit in maart 2011 de versnelde beoordeling voor Nederland niet toe te staan. Een van de redenen is dat het middel bij een specifieke groep patiënten met Hepatitis C weinig effect heeft. Terwijl het een middel is met zeer ernstige bijwerkingen. Er moet nog een goede procedure komen om problemen voor deze groep te voorkomen. Toch geeft het Europees geneesmiddelen bureau in juli 2011 groen licht. Victrelis komt daarna definitief op de markt in Europa. In 2012 wordt het voorgeschreven aan patiënt Sophie Chipon in Frankrijk die vrij snel last krijgt van de bijwerkingen.   Chipon Ik ben in november 2012 met de behandeling begonnen. Ergens eind november, de 26e volgens mij. En mijn toestand verslechterde. Vanaf dat moment voelde ik kloppingen in m’n hoofd en hals.   [caption] S. Chipon     Ik kreeg overal pijn in m’n spieren en botten. Een soort zenuwpijn waardoor het voelde alsof er een haakje in m’n oog zat. Deze kant was verlamd en m’n hele arm deed pijn.  M’n gezicht zag er vreselijk uit. Ik was onherkenbaar. Ik was helemaal kapot.   Voiceover Chipon’s gezondheid verslechterd. In april 2013 wordt ze opgenomen in een ziekenhuis. Haar artsen denken dat haar klachten een relatie hebben met Vitrelis. Na een ziekenhuisopname knapt ze enigszins op maar ze wordt nooit meer helemaal de oude. Daarom heeft ze een aanklacht ingediend tegen deFfranse autoriteiten en het farmaceutisch bedrijf. Ze wil weten of het bij hen bekend was dat het medicijn bij haar niet zou werken. Volgens ex werknemer Dalbergue is dat het geval.   Dalbergue Er was geen enkel relevant wetenschappelijk argument dat de patiënten iets aan behandeling zouden hebben.   Int. Dat wist de expert.   Dalbergue Dat wist iedereen.   Int. Merxk wist dat ook.   Dalbergue Uiteraard. Mensen hebben dus voor niets een medicijn met bijwerkingen geslikt. En als je cynisch wilt zijn, heeft het de gemeenschap alleen maar geld gekost.   Voiceover Bernard Dalbergue wordt een paar maanden nadat hij intern aan de bel trekt door Merck MSD ontslagen. Toch heeft hij er geen spijt van dat hij zijn ervaringen daarna naar buiten brengt. Hij wil niet betrokken raken bij een mogelijk nieuw geneesmiddelen schandaal.   Dalbergue Ik ben niet iemand die de hele farmaceutische industrie veroordeelt. Ze hebben ook geniale geneesmiddelen uitgevonden. Het probleem is dat sommige bedrijven bewust gebruik maken van te grote mazen in het systeem om geneesmiddelen en de levensduur te laten goedkeuren. Ze maker er korte metten mee en maken en winst ten koste van de de volksgezondheid.   [caption] Zembla Internationaal   [aftiteling]

Voiceover

In Zembla Internationaal vanavond een reportage van de Franse publieke televisie. Franse journalisten onderzoeken hoe het kan dat er medicijnen op de markt komen die gevaarlijk zijn of onvoldoende getest.

[fragment]

30% tot 40% van hen zijn eraan overleden. Het leven van de rest is drastisch veranderd.

Man

Iedereen geloofde erin, totdat er mensen doodgingen.

Man2

De echte proefkonijnen zijn jij en ik, en onze ouders en vrouwen en kinderen.

Voiceover

De farmalobby draait overuren in de politieke arena. Want politici zijn onmisbare schakels om een medicijn snel op de markt te kunnen brengen.

Man

Wie bepaalt de wetenschappelijk agenda? De farmaceutische industrie.

Vrouw

De overheid is er alleen om het beleid van de lobbyisten uit te voeren. Dat is niet te geloven.

00.01.15

Voiceover

Ook artsen en geneesmiddelenbedrijven krijgen steeds nauwere banden.

Man

De maffia breekt je benen. De CIA schiet je voor je kop. In het geval van Merck, probeerden ze invloed uit te oefenen en boden beloningen. Maar als dat niet werkte, werden ze in diskrediet gebracht.

Voiceover

In ZemblaIinternationaal een onderzoek naar de marketing methodes van de geneesmiddelen industrie.

Stem

We kunnen elk jaar honderden levens in het Verenigd Koninkrijk redden.

Vrouw

Ze zeiden: angst verkoopt.

[Caption]

Dalbergue

Ik ben Bernard Dalbergue, arts. Ik heb 20 jaar in de farmaceutische industrie gewerkt.

Voiceover

Bernard Dalbergue werkt al jaren voor de farmaceutische industrie. Totdat hij na 20 jaar besluit aan de bel te trekken over de werkwijze van zijn voormalige werkgevers.

Dalbergue

In mijn laatste baan bij Merck & Co. deed ik de medische zaken. In de praktijk was ik het geweten en de medische expert van het laboratorium voor de medicijnen waar ik me mee bezighield.

Voiceover

Het laboratorium waar Dalbergue werkt wordt in 2009 overgenomen door Merck MSD. In Nederland ook opererend onder de naam Sanofi Pasteur MSD. Twee jaar daarvoor kondigde het bedrijf groots aan dat ze een nieuw middel heeft ontwikkelt, het Gardasil vaccin tegen baarmoederhalskanker. De branche verwacht dat dit de nieuwe  kaskraker wordt.

Dalbergue

Gardasil is een vaccin tegen HPV-virussen.

[caption]

B. Dalbergue, Ex werknemer Merck /SanofiPpasteur MSD

Het is aangetoond dat deze virussen kanker kunnen veroorzaken te weten baarmoederhalskanker bij vrouwen. Het probleem is dat Gardasil verkocht is en nog steeds verkocht wordt door iedereen het medische sprookje voor te houden dat het de HPV-epidemie een halt gaat toeroepen.

00.03.30

De kankerepidemie die door het virus veroorzaakt wordt. Maar deze vorm van kanker komt juist elk jaar steeds minder voor. Er is dus geen sprake van een epidemie.

Voiceover

Voordat een medicijn op de markt komt moet eerst onderzoek gedaan worden op patiënten. 10 jaar geleden worden de klinische onderzoeken naar het Gardasil vaccin opgezet in meerdere Amerikaanse ziekenhuizen.

Harper

Ik heb de meeste mensen voor klinische onderzoeken in de VS geworven.

[caption]

Harper

Dat leverde een hoop gegevens en publicaties op. Het onderzoek draaide om preventie van baarmoederhalskanker.

Voiceover

Hoogleraar gynaecologie Dianne Harper werkt mee aan de klinische onderzoeken. Merck MSD wil aantonen dat het Gardasil vaccin infecties kan voorkomen van 4 seksueel overdraagbare HPV virussen. Die zijn verantwoordelijk voor de meeste gevallen van baarmoederhalskanker. In eerste instantie is Harper enthousiast over het middel.

00.04.37

Harper

Het vaccin leek 100% effectief tegen deze virussen. We waren allemaal erg blij. Merck legde ons vervolgens uit wat de volgende stap was.  En dat was eigenlijk best wel eng. Ze pasten een ongelofelijke strategie toe om invloed uit te oefenen op elke mogelijke organisatie die invloed had op beslissingen omtrent inentingen. Ze wilden er zeker van zijn dat iedereen zou zeggen: Ja, we willen Gardasil.

Voiceover

In 2006 krijgt Merck toestemming om het vaccin op de Amerikaanse markt te brengen. Het is het begin van een ongekende campagne die baarmoederhalskanker op de kaart moet zetten. En Gardasil wordt gepresenteerd als de oplossing om deze ziekte de wereld uit te helpen. Niet lang daarna roepen tientallen parlementariërs uit de hele wereld ineens op tot het inenten tegen baarmoederhalskanker.

[fragment]

Er is informatie nodig over de vaccinatie tegen HPV.

[fragment]

In Frankrijk krijgen jaarlijks 3000 vrouwen baarmoederhalskanker. 1000 van hen overlijden eraan.

00.06.01

Voiceover

Gardasil wordt in 2008 toegelaten tot de Europese markt. Ook voor Nederland. Deze goedkeuringsprocedure loopt net als bij andere geneesmiddelen via het Europees geneesmiddelen bureau.

[caption]

Rivasi

Het Europees geneesmiddelenbureau wordt voor 80% door de farmaceutische bedrijven gefinancierd.

Voiceover

Dit Europees geneesmiddelenbureau de European Medicines agency brengt een advies uit aan de Europese commissie of het medicijn moet worden toegelaten in Europa.

Rivasi

Als je kijkt naar de omzet van deze organisatie komt 80% van de farmaceutische industrie die toestemming vraagt om producten op de markt te brengen. 20% komt van de EU. Als je dus toestemming wilt om een product te verkopen, moet je betalen. Dat is in feite de manier waarop deze organisatie gefinancierd wordt. Hoe meer toestemming er verleend wordt, hoe meer geld er dus binnenkomt. Dat is heel belangrijk, want het geeft aan hoe onafhankelijk het wel of niet is. Als er dus toestemming wordt gegeven om een product op de markt te brengen weet je niet zeker of dat product een toegevoegde waarde heeft.

Dalbergue

Ik denk dat veel politici in heel Europa zich hebben laten gebruiken om het medische sprookje te verspreiden dat we eindelijk over een kankervaccin beschikken.

Rivasi

Als je het objectief en wetenschappelijk bekijkt weet niemand hoe effectief dit vaccin is.  Als politici iets van gezondheid weten, zouden ze er wat van zeggen. Maar ze geloven heilig in de wetenschap  en nemen alles aan wat iemand in een witte jas zegt.

00.07.53

En dus zeggen ze niets. Lobby’s krijgen steeds meer macht over onze samenleving. En de overheid is er alleen om het beleid van de lobbyisten uit te voeren. Dat is niet te geloven.

Voiceover

En niet alleen  politici worden bewerkt.

Er komt een middel op de markt op alle gebieden

[caption]

Van Nuland

worden mensen beïnvloed, bewerkt. Om een positief gevoel te krijgen over dit middel

[caption]

[fragment]

Zembla over hele leugens en halve waarheden.

Voiceover

Zembla maakt in 2008 een uitzending over het baarmoeder vaccin.

[caption]

Voiceover

Uit de uitzending blijkt dat de farmalobby zich ook richt op artsen. Undercover beelden laten zien hoe een gynaecoloog tijdens een voorlichtingsavond voor patiënten Gardasil aanprijst, terwijl artsen helemaal geen reclame mogen maken voor geneesmiddelen.

arts

Ik persoonlijk vind het een absolute doorbraak, het is het eerste vaccin tegen kanker. Nauwelijks bijwerkingen en uh, op de langen termijn nog niet helemaal ik mag nog niet zeggen dat het zeker is maar ik vermoed dat het wel zeker is. Een absolute doorbraak.

Voiceover

Ook waarschuwden prominente Nederlandse wetenschappers dat er nog weinig bekend is.

00.09.09

Van Leeuwen

We weten nog niet of het ook echt effectief is

[caption]

Tegen ernstige voorstadia van baarmoederhalskanker en baarmoederhalskanker zelf.

Schellekens

Zolang je niet helemaal hebt vastgesteld of het  kanker voorkomt,

[caption]

Schellekens

en zolang je niet hebt vastgesteld of wat wat wat de groep die nu gevaccineerd moet worden  wat daar eh de werkingen  en de bijwerkingen zijn is het, dan heb je het eigenlijk nog over een experiment.

Voiceover

Toch besluit de toenmalig minister van volksgezondheid Klink het baarmoeder vaccin in 2008 op te nemen in het rijks vaccinatie programma. Meisjes worden op 12-jarige leeftijd ingeënt. Het middel is namelijk het meest effectief als het wordt toegediend voordat meisjes seksueel actief worden. Ook in Spanje besluit de politiek alle meisjes te vaccineren terwijl het een van de landen is waar baarmoederhalskanker het minst voorkomt. Daarom vinden honderden Spaanse wetenschappers het een onbegrijpelijke beslissing

Alvarez-Darlet

Een lid van het congres vroeg wanneer we zouden beginnen met inenten, nog voordat de eerste onderzoeksresultaten gepubliceerd waren.

[caption]

Dat betekent dat ze dus al over informatie beschikte. Ze promootte het vaccin in het parlement. Daarop besloten we via een artikel in een Spaanse krant om met een moratorium uitstel op het vaccin te vragen. De helft van alle Spaanse artsen ondertekende het en zei dat het te vroeg was om te vaccineren.

[caption]

Aguado

Het was duidelijk dat de beslissingen vanaf dag één beïnvloed werden.

Voiceover

Een van de ondertekenaars van de open protestbrief van de Spaanse artsen is hoogleraar Hernandez Aguado. Hij is van 2008 tot 2011 directeur-generaal van het Spaanse ministerie van volksgezondheid en ziet van dichtbij hoe de farmaceut invloed uitoefent op de Spaanse overheid.

Hernandez Aguado

Wie bepaalt de wetenschappelijke agenda? De farmaceutische industrie.

00.11.18

Dat constateerde ik bij het ministerie. De politieke agenda werd bepaald door een paar onopvallende acties die heel onschuldig en gewoon leken. Bedrijven beïnvloeden politici als het nodig is. Ze zeggen dat ze zo de situatie goed in de hand hebben. Maar in werkelijkheid oefenen ze zo op alle politieke niveaus invloed uit. Van het staatshoofd tot de lagere overheden. Zo doen ze dat gewoon. Het was overduidelijk, vooral bij mensen die ik kende die onder druk werden gezet om hun mening te herzien ten faveure van de farmaceutische industrie. Heeft u dat echt gezien? Ja, uit de eerste hand.

[fragement]

Dankzij Gardasil word jij geen slachtoffer van baarmoederhalskanker. Eentje minder. –Dankzij Gardasil. Eentje minder. –Dankzij Gardasil. Dankzij Gardasil kun je je tegen virussen laten inenten die baarmoederhalskanker veroorzaken.

Voiceover

Na de goedkeuring van Gardasil lanceert Merck MSD een publiciteits campagne zoals die nog nooit voor een vaccin is gezien.

[fragment]

We kunnen elk jaar honderden leven in het Verenigd Koninkrijk redden.

Harper

Merck begon een agressieve reclamecampagne. Ze zeiden dingen als: Dankzij het vaccin wordt uw dochter geen slachtoffer.

[caption]

Ik zei dat deze boodschap niet gepast was waarop hun antwoord was: angst verkoopt.

00.13.05

Als moeders bang voor de ziekte zijn, laten ze hun dochter inenten. En ze zeiden ook: Dat zijn onze zaken, niet die van u. Het was me duidelijk geworden dat Merck niet meer het belang van de volksgezondheid diende. De mogelijke winst die Gardasil de aandeelhouders kon gaan opleveren was belangrijker dan de volksgezondheid.

[fragment]

Het beschermt je tegen 70% van de vormen van baarmoederhalskanker.

Voiceover

In de commercials beloofd Merck MSD dat het vaccin 70% van alle gevallen van baarmoederhalskanker voorkomt. Maar die claim van de fabrikant vind Diane Harper mislijdend.

Harper

We kijken naar deze groep vrouwen, en die zijn allemaal gezond. Ongeveer 2,5% daarvan is besmet met HPV 16 of 18. Die krijgen niet allemaal kanker. Dan zijn er vrouwen die pre-kankerlaesies hebben.  De helft daarvan is besmet met HPV 16 of 18. Ze dragen het virus bij zich. Dat is dus een nog kleinere groep. In die kleine groep krijgt 70% van de vrouwen ooit kanker. Maar dat hangt ook weer af van waar jij je in de wereld bevindt. Het gaat dus om diezelfde groep van 2,5% die is nu is afgenomen met 90% omdat slechts 90% dat stadium bereikt waarvan 70% van de vormen van kanker wordt veroorzaakt. Dat lijkt een hoog getal maar omdat deze vorm van kanker niet vaak voorkomt, is 70% helemaal niet veel.

Voiceover

Terwijl de inentingsprogramma’s  doorgaan steken verhalen over ernstige bijwerkingen overal ter wereld de kop op. De Française Jenny Sellier is een van die meisjes met zo’n verhaal.

Sellier

Mijn moeder werkt als verpleegkundige op scholen. Ze hoorde van het Gardasil-vaccin, en het leek haar een goed idee om ons tegen baarmoederhalskanker te laten inenten. Op die leeftijd vertrouw je op je moeder en doe je zoiets zonder na te denken. Dat was in 2007. Ik was toen 18 jaar oud.

Voiceover

Een paar dagen na de derde injecties van het Gardasil vaccin wordt ze ziek.

Sellier

Vanaf juni 2008 werd ik helemaal niet meer ongesteld. Mijn huisarts zei dat dat bij jonge vrouwen kan voorkomen. Vervolgens kreeg ik last van koude rillingen, slapeloosheid ik kwam enorm aan, had opvliegers... Kortome, allemaal overgangsklachten. Ik ging naar de gynaecoloog en die besloot een bloedtest te doen. Ik bleek vervroegd in de overgang te zijn en ontstoken eierstokken te hebben. En dan begint je nachtmerrie.

00.16.10

Dalbergue

Er zijn nog veel vragen over de bijwerkingen  die nog steeds niet opgehelderd zijn. Er is geen bewijs voor of tegen maar er zijn wel vragen omtrent ernstige bijwerkingen.

Voiceover

Voorstanders van het Gardasil vaccin verwijzen de verhalen over ernstige bijwerken naar het rijk der fabelen. Maar in dit document staat een reeks bijwerkingen vermeld die patiënten ondervonden tijdens de onderzoeken die nodig waren om het medicijn in Amerika goed gekeurd te krijgen.

[ondertitels]

“De volgende bijwerken zijn gemeld waarvan frequentie of verband met het vaccin niet vast te stellen zijn: longembolie, misselijkheid, alvleesklierontsteking, braken, dood.”

Voiceover

De fabrikant meldt daarbij dat niet is bewezen dat deze problemen werden veroorzaakt door het vaccin.

Harper

Merck volgt vrouwen in Scandinavische landen die met Gardasil ingeënt zijn. Ongeveer 3000 vrouwen worden 10 jaar gevolgd.

[caption]

Dat was een van de eisen van de FDA, en daar houdt Merck zich aan. Wat we hebben kunnen zien zijn tijdens conferenties want er is nog niets gepubliceerd en de gegevens zijn dus niet beschikbaar maar we hebben kunnen zien dat ze met 3000 vrouwen zijn begonnen en dat daar na 6 jaar nog maar 1700 van over zijn.

00.17.39

Na 8 jaar waren het er nog maar 500. Voor de vrouwen die ze hebben kunnen volgen zijn de resultaten best bemoedigend maar omdat er niet meer zo veel mensen gevolgd worden, zegt het in feite niets.

Rivasi

En er is ook een alternatief voor baarmoederhalskanker:

[caption]

De uitstrijkjes die vrouwen om de zoveel jaren laten afnemen. Dat is niet duur en als je er vroeg bij bent, gaan die vrouwen niet dood. We moeten betere prioriteiten stellen.

[caption]

Dalbergue

Gezien de prijs van Gardasil en de grootschalige toediening ervan heeft het in sommige jaren meer dan 1 miljard euro gekost.

Harper

Wat echt ontmoedigend is dat Merck een nieuwe Gardasil op de markt wil brengen. Ze stoppen dus met het huidige vaccin, en beginnen weer opnieuw. Dan begint het verhaal weer van voren af aan, en niemand weet voor hoe lang. Dus voor al die vrouwen die in feite deel hebben genomen aan dit grote medicijn-experiment de afgelopen 10 jaar zullen we niet weten wat de effecten zijn.

Voiceover

Is er echt iets mis met Gardasil? De medicijnschandalen van de afgelopen jaren werken het gevoel van wantrouwen in de hand. Maar de farmaceutische industrie heeft niet altijd een slechte naam gehad  het wordt juist jarenlang gezien als redder van levens. Pas in de jaren ’90 veranderd het image van de medicijnfabrikanten.

00.19.19

Dalbergue

Het succesverhaal van de farmacie loopt ten einde. Octrooien lopen af, generieke geneesmiddelen komen op de markt. Het ontwikkelen wordt moeilijker, prijzen gaan omlaag. Westerse landen zoals de VS willen goedkopere geneesmiddelen.

Voiceover

Eind jaren ’90 presenteert Merck MSD Vioxx een nieuw ontsteking remmend medicijn tegen pijn en artrose, een veel voorkomende gewrichtsaandoening. Het wordt gepresenteerd als een revolutionair geneesmiddel en wordt aan miljoenen patiënten verkocht in meer dan 80 landen. Ook in Nederland.

Dalbergue

Vioxx was een superaspirine die revolutionair was omdat het in tegenstelling tot andere ontstekingsremmers minder spijsverteringsproblemen gaf. In de wetenschappelijke literatuur was men in die tijd lovend over Vioxx. En de klinische proeven lieten zonder enige twijfel zien dat het minstens zo goed werkte als de andere superaspirines van die tijd met minder bijwerkingen en een algeheel goede tolerantie  voor op het cardiovasculair niveau. Het was duidelijk een stap vooruit. Iedereen geloofde erin, totdat er mensen doodgingen.

Voiceover

In Amerikaanse nieuwsprogramma’s verschijnen tientallen nabestaanden met hun verhaal.

00.20.48

Ze zijn er van overtuigd dat Vioxx hartaanvallen veroorzaakt. Maar Merck MSD ontkent het verband. In 2001 dient Caryl Ernst, weduwe van een marathonloper van 59 jaar oud, de eerste aanklacht in tegen de geneesmiddelen fabrikant.

Ernst

Burgers hebben het recht om te weten wat de risico’s van een medicijn zijn.

Voiceover

De bewijzen tegen Vioxx stapelen zich op. Uit een intern document blijkt hoe Merck met grote sommen geld en uitgekiende strategieën artsen probeert te beïnvloeden. Er staan namen in van artsen die veel geld ontvangen in ruil voor steun aan het bedrijf.

Poses

Merck zei dat het de oppositie wilde ‘neutraliseren’.  Merck was er niet blij mee op z’n zachts gezegd dat er mensen waren die kritiek op hun geneesmiddelen hadden.

[caption]

Poses

Ik weet dat ze geprobeerd hebben om artsen te beïnvloeden of om hun steun te verkrijgen. Maar niet met wetenschappelijke argumenten. Ze maakten eerder gebruik van hun financiële macht.

[caption]

Dalbergue

Tijdens mijn carrière heb ik misschien een of twee artsen gezien die weerstand konden bieden aan de voorgestelde medewerking om het netjes uit te drukken. Hun probleem is dat ze geld voor hun onderzoek nodig hebben. Ze zien zich ertoe gedwongen om met de industrie samen te werken. Ze hebben helaas geen andere keus.

‘Neutraliseren’ is een woord dat door de CIA en de maffia gebruikt wordt. De maffia breekt je armen of je bennen. De CIA schiet je voor je kop.

[caption]

00.22.55

In het geval van Merck, probeerden ze invloed uit te oefenen en boden beloningen. Maar als dat niet werkte om negatieve uitlatingen over Vioxx de kop in te drukken dan werden ze in diskrediet gebracht.

[Caption]

Kidmore

Er is geen wetenschappelijk bewijs dan Vioxx iets te maken heeft met de dood van meneer Ernst. Het bestaat simpelweg niet.

Voiceover

Eerst ontkent Merck MSD alle aantijgingen. Maar in september 2004 besluit de fabrikant te stoppen met de productie van Vioxx. Dan komt er een nieuwe studie uit waarin de kans op hartfalen wordt gepubliceerd.

R. Gilmarin

We halen Vioxx per vandaag uit de verkoop. We denken dat dat het beste voor patiënten is. We hadden door kunnen gaan met de verkoop,

[caption]

met nieuwe aanwijzingen in de bijsluiter. Maar gezien de beschikbaarheid van andere medicijnen en de uitkomsten van de onderzoeken hebben we geconcludeerd dat het medicijn terugtrekken de beste beslissing is.

Voiceover

Na alle commotie vind in november 2004 in de Amerikaanse senaat een hoorzitting plaats over de Vioxx affaire.

[fragment]

Ik wil vandaag nog horen over het onderzoek van dr. Graham.

Voiceover

Daar doet epidemioloog dokter David Graham van de Amerikaanse inspectie van de gezondheidszorg de FDA schokkende uitspraken.

Graham

Dag, heren. M’n naam is David Graham en ik kom u hier vertellen over Vioxx, hartaanvallen de de FDA. Ongeveer 28.000 gevallen van hartstilstand, sommige fataal, zijn veroorzaakt door Vioxx. Volgens sommige schattingen gaat het om zo’n 88.000 tot 139.000 Amerikanen.

00.24.58

30% tot 40% van hen zijn eraan overleden. Het leven van de rest is drastisch veranderd. Dit is een van de grootste medische rampen in de Amerikaanse geschiedenis. Het had voorkomen kunnen en moeten worden, maar dat is niet gebeurd.

[fragment]

Een belangrijk bericht voor de mensen die Vioxx hebben gebruikt...

Voiceover

Nadat de pillen uit de handel worden gehaald maken de Amerikaanse tv commercials van Vioxx plaats voor spotjes van advocaten. Ze roepen gedupeerden op om gezamenlijk Merck MSD voor de rechter te slepen. De advocaten hebben informatie gekregen dat de geneesmiddelenfabrikant al eerder op de hoogte was van de dodelijke bijwerkingen.

[caption]

Seeger

Als je mail na mail krijgt, sommige gaan terug tot de 90er jaren tijdens de ontwikkelingsfase, toen zeiden wetenschappers nog voordat het op mensen werd getest dat er al een potentieel gevaar was. Toen deden ze onderzoek op muizen en zagen deze problemen. Daarna onderzochten ze mensen en zagen deze problemen.

Voiceover

Uit een interne email blijkt dat al in 1999 bij de fabrikant Merck MSD discussies plaatsvinden over het aantal doden door hartstilstand tijdens onderzoeken.

Seeger

Om te weten wat wat een negatieve bijwerking is bij 1 op 1000 patiënten moet je het medicijn eerst op 50.000 mensen testen. Er is geen farmaceutisch bedrijf dat zo veel mensen test voor ze een middel verkopen.

00.26.32

Dus de echte proefkonijnen zijn jij en ik, en onze ouders en vrouwen en kinderen.

Voiceover

Uiteindelijk besluit Merck in november 2007 te schikken met de slachtoffers en de nabestaanden.

[fragment]

Op de nieuwslijn nu. Help ons reageren op de Merck-schikking van 4,85 miljard in de Vioxx-rechtzaak. Ze geven geen verband toe of fouten. Een derde van de eisers krijgt een vergoeding. Het wordt geschat op 50 miljard dollar, als je alles bij elkaar optelt.

Seeger

Hebben ze hun fout erkend? Nee. Er staat nergens dat ze verantwoordelijk zijn en spijt hebben. Maar een schadevergoeding is een mooie manier van excuses maken. Als je 4, 85 miljard dollar betaalt en denkt dan een fout niet toe te geven, heb je het mis.

Dalbergue

Toen het Vioxx-schandaal uitbrak, bedroeg de beurswaarde van Merck tussen de 40 en 50 miljard dollar.

[caption]

Als je de huidige cijfers mag geloven, is het nu 140 miljard dollar waard. Dus ondanks het Vioxx-schandaal wat nogmaals het grootste medische schandaal aller tijden is ondanks de enorme schadevergoeding en de imagoschade van het bedrijf is Merck blijven groeien en is de beurswaarde verdrievoudigd. Dat wil elk bedrijf wel.

Voiceover

Na de schikking in 2007 is voor Merck MSD de Vioxx affaire verleden tijd. Maar Bernard Dalber ziet nog geen twee jaar later dat de fabrikant op een nieuw schandaal afkoerst. Dan wil het farma bedrijf een nieuw geneesmiddel op de markt brengen Victrelis. Een medicijn tegen leverziekte hepatitis B.

Dalbergue

De wereldwijde markt werd op minstens 1 miljard dollar geschat. Het was dus een enorme markt, een zogenaamde ‘blockbuster’. De verwachting was dat er minstens drie concurrenten bij zouden komen in de twee, drie jaar daarna. Het geneesmiddel moest dus zo snel mogelijk gelanceerd worden voor zoveel mogelijk indicaties, want de levensduur was beperkten de verkoop dus ook.

00.28.55

Voiceover

Bij medicijnen met een korte levensduur kunnen farmaceutische bedrijven om versnelde goedkeuring vragen. Om hun kansen te vergroten stellen ze het geneesmiddel al vast voor aan artsen die wereldwijd een goede reputatie hebben. Voor Victrelis doen ze een beroep op een toonaangevende specialist uit Parijs.

Dalbergue

Hij werkt open en eerlijk samen met het laboratorium. Alle contracten worden aan het nationale artsengenootschap voorgelegd. Alles verloop transparant, er is geen vuiltje aan de lucht. Maar dan ontstaat er ineens een probleem als hij door de overheid als expert wordt aangewezen. Dat is het probleem.

Ik heb alle betrokkenen laten weten, lokaal en internationaal dat belangenverstrengeling zou gaan optreden.

Voiceover

Maar ondanks de geruststellende antwoorden die Dalbergue krijgt maakt niemand bij Merck MSD een einde aan de relatie met de specialist.

Dalbergue

De managers hebben een enorme verantwoordelijkheid namelijk het lanceren van producten die een enorme omzet vertegenwoordigen. Die mensen sloten hun ogen onder het mom van:  als we dit laten gaan, dan hebben we meer kans om onze targets te halen. Op dat moment kun je je fout niet meer erkennen. De trein is op gang gekomen en kan niet meer gestopt worden.

Voiceover

Op 12 april 2010 presenteert Merck MSD Victrelis aan het Franse agentschap voor geneesmiddelen. Er staat veel op het spel voor het farmaceutisch bedrijf, het wil een tijdelijk toestemming voor gebruik zodat ze eerder dan de concurrenten hun middel op de markt kunnen brengen. Een van de eersten die voor een versnelde toestemming stemt is de expert die door de overheid is aangewezen.

00.30.47

Dalbergue

De expert was, toen de resultaten gepresenteerd werden meteen voor een tijdelijke toestemming voor gebruik in Frankrijk.

Voiceover

Merck MSD probeert ook in Nederland het middel snel op de markt te krijgen. Maar het college ter beoordeling van geneesmiddelen besluit in maart 2011 de versnelde beoordeling voor Nederland niet toe te staan. Een van de redenen is dat het middel bij een specifieke groep patiënten met Hepatitis C weinig effect heeft. Terwijl het een middel is met zeer ernstige bijwerkingen. Er moet nog een goede procedure komen om problemen voor deze groep te voorkomen. Toch geeft het Europees geneesmiddelen bureau in juli 2011 groen licht. Victrelis komt daarna definitief op de markt in Europa. In 2012 wordt het voorgeschreven aan patiënt Sophie Chipon in Frankrijk die vrij snel last krijgt van de bijwerkingen.

Chipon

Ik ben in november 2012 met de behandeling begonnen. Ergens eind november, de 26 ^e  volgens mij. En mijn toestand verslechterde. Vanaf dat moment voelde ik kloppingen in m’n hoofd en hals.

[caption]

Ik kreeg overal pijn in m’n spieren en botten. Een soort zenuwpijn waardoor het voelde alsof er een haakje in m’n oog zat. Deze kant was verlamd en m’n hele arm deed pijn.  M’n gezicht zag er vreselijk uit. Ik was onherkenbaar. Ik was helemaal kapot.

Voiceover

Chipon’s gezondheid verslechterd. In april 2013 wordt ze opgenomen in een ziekenhuis. Haar artsen denken dat haar klachten een relatie hebben met Vitrelis. Na een ziekenhuisopname knapt ze enigszins op maar ze wordt nooit meer helemaal de oude. Daarom heeft ze een aanklacht ingediend tegen deFfranse autoriteiten en het farmaceutisch bedrijf. Ze wil weten of het bij hen bekend was dat het medicijn bij haar niet zou werken. Volgens ex werknemer Dalbergue is dat het geval.

Dalbergue

Er was geen enkel relevant wetenschappelijk argument dat de patiënten iets aan behandeling zouden hebben.

Int.

Dat wist de expert.

Dalbergue

Dat wist iedereen.

Int.

Merxk wist dat ook.

Dalbergue

Uiteraard. Mensen hebben dus voor niets een medicijn met bijwerkingen geslikt. En als je cynisch wilt zijn, heeft het de gemeenschap alleen maar geld gekost.

Voiceover

Bernard Dalbergue wordt een paar maanden nadat hij intern aan de bel trekt door Merck MSD ontslagen. Toch heeft hij er geen spijt van dat hij zijn ervaringen daarna naar buiten brengt. Hij wil niet betrokken raken bij een mogelijk nieuw geneesmiddelen schandaal.

Dalbergue

Ik ben niet iemand die de hele farmaceutische industrie veroordeelt. Ze hebben ook geniale geneesmiddelen uitgevonden. Het probleem is dat sommige bedrijven bewust gebruik maken van te grote mazen in het systeem om geneesmiddelen en de levensduur te laten goedkeuren. Ze maker er korte metten mee en maken en winst ten koste van de de volksgezondheid.

[caption]

[aftiteling]