Transcriptie - Beter worden van ziek zijn

00.18

[caption]

Voice-over

Mediteren met Tibetaanse monniken en holistische behandelingen uitgevoerd door fysiotherapeuten en psychologen. De kunst van gezond zijn. ZO noemt revalidatie instelling Ciran dat.  

Stem filmpje

De kunst van gezond zijn gaat over een revalidatieaanpak die anders is. En die werkt.

voice-over

Ciran behandelt patiënten die zijn doorverwezen door de bedrijfsarts, huisarts of specialist. Meestal mensen met chronische pijn en vermoeidheidsklachten.

Van Rens

Traplopen gaat moeilijk. Ja sporten gaat niet meer.

voice-over

Kosten: rond 15.000 euro per persoon. Grotendeels vergoed uit het basispakket van de zorgverzekeraar. Volgens Ciran, dat een jaaromzet van 40 miljoen euro heeft, is het een succes.

Stem filmpje

Ruim driekwart van de mensen die wij behandelen kan na acht weken weer naar buiten en echt meedoen.

Volkstedt

Het is gebakken lucht!

Int.

Hoe kwam u eruit?

Van Rens

Nog slechter dan dat ik erin ging.

Vrouw

Het kan niet zo zijn dat een zorgverzekeraar dit betaalt.

voice-over

Jonge fysiotherapeuten en psychologen moeten van Ciran alles wat ze tijdens hun studie hebben geleerd, vergeten.

Medewerker

Er was maar één richtlijn die we moesten volgen en dat was de Ciran-richtiljn.

Man

Ja dit is, dit is onvoorstelbaar. Ja.

voice-over

Ciran bestaat zeventien jaar. Waarom hebben de zorgautoriteiten niet ingegrepen? Zembla onderzoekt de werkwijze van Ciran.

01.53

[caption]

voice-over

Mevrouw van Rens merkt in 2014 dat ze steeds sneller moe wordt en slechter gaat zien. Ze blijkt een goedaardig gezwel te hebben in haar hersenen.  Dat wordt verwijderd maar de klachten blijven. En dan krijgt haar echtgenoot thuis een hartaanval, in het bijzijn van mevrouw Van Rens.

[caption]

Van Rens

Ik heb mijn echtgenoot gereanimeerd en na 40 minuten hard werken ja heeft zijn hart het opgegeven. Dus ik heb hem zelf gereanimeerd en ik had er tamelijk veel last van.

voice-over

Na deze traumatische gebeurtenis raakt ze arbeidsongeschikt. Ze werkte als assistent op een huisartsenpraktijk. De bedrijfsarts verwijst haar door naar de revalidatie en re-integratie instelling Ciran.

Van Rens

Het idee was dat ik weer als doktersassistente zou kunnen gaan fungeren. Dat ik naar mijn werk terug kon en eh…

Int.

Dat zeiden ze tegen u.

Van Rens

Dat was het doel. Ja.

voice-over

Mevrouw van Rens vult thuis een vragenlijst in. Het medisch team van Ciran beoordeelt de antwoorden, waarna een intake volgt. Mevrouw van Rens wordt medegedeeld dat ze psychische stoornissen en sociale beperkingen heeft. Ze weet niet wat ze hoort.

Van Rens

Problemen met collega’s heb ik niet.

Int.

Problemen met werkdruk?

Van Rens

Nee ook niet.

Int.

Burn-out?

Van Rens

Nee helemaal niet.

voice-over

We doen navraag bij haar oud-werkgever. Ook hij verklaart deze door Ciran vastgestelde klachten bij mevrouw van Rens niet te herkennen. Mevrouw van Rens wil een nieuwe intake, maar die krijgt ze niet. Wel wordt ze uitgenodigd voor een gesprek.

Van Rens

Toen moest ik bij een psycholoog komen.

Int.

En toen?

Van Rens

Ja en die zei dus, waar maak je je druk over Miek?

Int.

Dat was het.

Van Rens

Ja en je bent een controlefreak, je wilt de puntjes op de i zetten.

Int.

U moest niet zeuren.

Van Rens

Ja. Daar kwam het op neer.

voice-over

Op de website van Ciran zien we een filmpje waarin Ciran haar werkwijze uitlegt.

[Caption]

Stem filmpje

Bron: www.Ciran.nl

De elementaire therapie van Ciran richt zich op lijf, leefomgeving en ziel. Alles draait om de kunst van gezond zijn, zo lezen we. De revalidatie instelling heeft 19 vestigingen, behandelt jaarlijks zo’n 4000 patiënten en heeft een omzet van 40 miljoen euro. Ciran heeft een behandelplan voor mevrouw van Rens gemaakt met daarin een lijst met behandelingen en therapieën die ze moet gaan volgen.

Van Rens

Graded activity 32 uur. neuroplasticiteit, 8 uur. Seminar levenskunst 20 uur. Transformatieve dynamiek 7,5 uur. Voice dialoog module 2 uur.

Int.

Zeiden die u iets op dat moment?

[caption]

Van Rens

Helemaal niks.

Int.

wat werd daarover uitgelegd?

Van Rens

Niks.

Int.

Kon u kiezen uit die modules of was het de bedoeling dat u alles zou doen?

Van Rens

Nee die 19 modules volgens mij dat het waren, daar kon ik niet uit kiezen. Nee. Die kwamen blijkbaar uit die vragenlijst gerold.

05.15

voice-over

Eén van die 19 modules is een seminar levenskunst.

Van Rens

Toen vroeg ik wel wat dat was. En ze zeiden, ja dat in een klooster, twee dagen in een klooster was, bij monniken. Ja en toen zei ik al meteen dat dat niet meteen mijn ding was, mijn levensvisie was en dat ik daar niet naartoe wilde. Maar het werd evengoed meegenomen.

Int.

U moest daar wel heen.

Van Rens

Ja.

voice-over

Mevrouw van Rens is niet de enige met klachten over Ciran. Op verschillende websites en op social media uiten patiënten en oud-patiënten hun onvrede over Ciran. We spreken de afgelopen weken tientallen van hen. Eén daarvan is mevrouw Volkstedt uit Amsterdam. Ze is ZZP-er en heeft een adviesbureau. Begin vorig jaar krijgt ze last van chronische pijn in haar nek en rug. Haar huisarts verwijst haar door naar Ciran. Ze is direct onder de indruk van wat ze haar daar vertellen.

[caption]

Volkstedt

En toen zei die man van wij hebben de behandeling voor u. U kunt beter worden. Dat is hartstikke gaaf, als je ziek bent he, als je iets fysieks niet, als het niet helemaal goed gaat. Als iemand zegt he, bij ons gaat het lukken. Nou. Dat wil je.

[caption]

voice-over

Als de fysiotherapeut tijdens het intakegesprek de natwoorden van haar vragenlijst met haar doorneemt gebeurt er iets opmerkelijks.  

Volkstedt

Wilde ik in aanmerking komen voor een behandeling, dan moest ik het erger maken. Er is zo’n vraag van in hoeverre voelt u zich belemmerd om uw huishoudelijk werk te doen. Nou, dan heb ik bijvoorbeeld aangegeven ik voel me matig belemmerd. Nou. Dat was eigenlijk niet het goeie antwoord. Hij gaf aan dat matig was te licht. Ik moest het ernstiger maken> En dat gebeurde tijdens dat gesprek dat ‘ie mij dan die kant zo op al pratend en dan inderdaad ook letterlijk de antwoorden in mijn vragenlijsten op het scherm ging veranderen.

voice-over

Mevrouw Volkstedt krijgt ook te horen dat er op psychisch vlak van alles met haar mis is.

Volkstedt

Ik kom  daar vanwege rug- en nekklachten. En ik krijg te horen dat ik niet goed omga met m’n gevoelens, dat ik m’n lijf niet voldoende aandacht geef. Dat ik eh me over verantwoordelijk voel voor Jan en alleman. He?

voice-over

Mevrouw Volkstedt moet haar klachten erger maken. En dat horen we van meer oud patiënten.

Stem

Ik kreeg te horen dat ik mijn klachten moest aandikken. Vooral op psychologisch gebied.

Stem

Eigenlijk had ik al na de intake af moeten haken toen mij gevraagd werd om de kruisjes bij de psychologische onderzoeken wat verder naar links of naar rechts te zetten. Ik wilde zo graag beter worden, dat ik dat heb gedaan.  

08.17

voice-over

We komen in contact met een oud werknemer van Ciran. Hij is psycholoog. Hij doet zijn verhaal anoniem uit angst voor represailles van Ciran. Hij is zeer kritisch op de in zijn ogen schadelijke werkwijze van de instelling. Ook hij bevestigt dat medewerkers patiënten aanzetten hun klachten te overdrijven.

[caption]

Oud-medewerker

Als de vragenlijst als niet ernstig genoeg werd bestempeld dan moesten wij tijdens een psychologisch onderzoek de vragenlijsten nog een keer openen en zeggen dat ze moesten overdrijven in hun klachten.

Int.

Dus mensen moesten hun klachten aandikken.

Oud-medew

Ja, die moesten hun klachten aandikken.

voice-over

We leggen de uitspraken van de psycholoog voor aan meerdere oud-werknemers en oud-patiënten. Alles wat de psycholoog vertelt over Ciran wordt door meerdere bronnen bevestigd. Emeritus hoogleraar neurologie Rien Vermeulen, verbonden aan het AMC Amsterdam, heeft veel ervaring met de behandeling van patiënten met chronische pijn. Wat zijn de gevolgen van het erger maken van klachten?

Vermeulen

Dan geef je dus een behandeling terwijl die patiënt dat eigenlijk niet nodig heeft. Dat is toch de wereld op z’n kop.

[caption]

Vermeulen

Ik kijk hier werkelijk van op.

Int.

War draaide het om bij Ciran?

Oud-medewerker

Geld. Zoveel mogelijk trajecten doorlopen, zoveel mogelijk intakes doen. Zoveel mogelijk mensen binnenhalen.

voice-over

Waarom moeten patiënten hun psychische klachten overdrijven? Volgens oud-werknemers heeft dat te maken met het verdienmodel van Ciran. Lichamelijke klachten worden door de fysiotherapeut behandeld. Maar met het opvoeren van psychische klachten kan Ciran ook een psycholoog inzetten voor de behandeling.

[caption]

voice-over

Hierdoor is er sprake van zogenoemde multidisciplinaire zorg. Omdat Ciran er ook nog een revalidatiearts, een medisch specialist, bij betrekt, is er uiteindelijk sprake van medisch specialistische revalidatiezorg.

Peerenboom

De vergoedingen in de medisch specialistische revalidatie, dat zijn, dat zijn hoge tarieven.

voice-over

Zegt onderzoeker en voormalig arts Peter Bob Peerenboom. Hij onderzocht in opdracht van de zorgverzekeraars die deze zorg vergoeden, hoe die hoge tarieven tot stand komen.

[caption]

Peerenboom

Omdat medisch specialistische revalidatie er heel specifiek individueel op gericht is, met een belangrijke functie voor die revalidatiearts, want hij moet het team aansturen dus hij moet tussentijds evalueren van he, gaat het wel goed met deze patiënt? Moet ik niet wat meer van dit of meer van dat behandelen.

Int.

Die moet er bovenop zitten.

10.53

Peerenboom

Die moet er bovenop zitten. En daar wordt ‘ie ook voor betaald uiteindelijk natuurlijk. Daarom zijn die type behandelingen zo duur.

voice-over

De betrokkenheid van de medisch specialist, de revalidatiearts, maakt de behandeling duur. Maar is die arts in werkelijkheid wel zo betrokken? Zorgverzekeraars ontvangen signalen dat dit bij veel revalidatiecentra, waaronder Ciran, niet het geval is. Ze vragen Peerenboom dit nader te onderzoeken.

Peerenboom

Wat wij geconstateerd hebben is dat de revalidatiearts daar niet altijd heel erg intensief bij betrokken was.

Int.

Hoe lang heeft u de revalidatiearts gesproken?

[caption]

Van Rens

Eh, tijdens de intake denk ik een minuut of 3. Hooguit 5.

Int.

Vindt u dat dat in vijf minuten mogelijk is?

Peerenboom

Nou dan moet, ik denk dat moet dan al een hele specifieke standaardaandoening zijn zal ik maar zeggen, wil dat mogelijk zijn. Maar normaalgesproken zou ik zeggen, nee. Dat is niet mogelijk.

Int.

Heeft de revalidatiearts u ook fysiek onderzocht?

Van Rens

Nee. Nee, die heeft me niet aangeraakt. Volgens mij werd er een handtekening gezet en eh… ’t kon beginnen.

voice-over

Mevrouw Volkstedt heeft ook een intakegesprek met de revalidatiearts. Maar die is tot haar grote verbazing niet lijfelijk aanwezig, maar via een videoverbinding.

[caption]

Volkstedt

En toen kwam dus die revalidatiearts in beeld.

[caption]

Volkstedt

Zo mevrouw Volkstedt. En ik dacht, oké, ehm…. ik vond het eigenlijk behoorlijk spannend want ik had zoiets nog nooit eerder meegemaakt en ik zat dan in een kamer met die twee mannen en dan zo’n eh zo’n arts op dat scherm, die ik niet kende.

Int.

Kan een revalidatiearts wel een goede intake doen via een videoverbinding?

12.40

Peerenboom

Ik vind dat dat niet kan. Het is uiteindelijk een derdelijns genees, medisch specialist die de meest ingewikkelde patiënten krijgt. Ik vind dat echt onverantwoord als ‘ie dan een heel multidisciplinair team gaat instrueren hoe die patiënt behandeld wordt terwijl die de patiënt niet gezien heeft. Dat, dat kan niet via skype of wat dan ook. Daar hoort gewoon echt face to face contact tussen de medisch specialist en z’n individuele patiënt hoort daar plaats te vinden.

Stem

Op uw beeldscherm zal zo meteen verschijnen dat de opnames zijn gestart en dat u daar akkoord voor heeft verleend. Dan ga ik jullie nu doorverbinden en wens ik jullie een goed gesprek en een fijne dag.

voice-over

We ontdekken dat revalidatieartsen bij Ciran op grote schaal intakes doen via een webverbinding. Dit zijn originele beelden van zo’n intake. We zien mevrouw Balk Ze krijgt uitleg over haar behandelplan.

Stem Balk

Grappig, ik heb dit nog nooit eh….

Stem Behandelaar

Nee, dat is op afstand.

Stem Balk

Via de… doen jullie dat allang zo?

Stem Behandelaar

Ja, al een tijdje. We hebben ze ook wel eens hier hoor. Maar de revalidatieartsen zijn niet altijd op locatie aanwezig dus dan doen we het via de telecom.

voice-over

Mevrouw Balk heeft een chronische spierziekte en is door haar bedrijfsarts doorverwezen naar Ciran. De intake wordt hier niet gedaan door een revalidatiearts, maar door een bedrijfsarts, zo ontdekken we.

Stem arts

Goeiedag, mevrouw Balk.

Stem Balk

Goeiemorgen.

Stem arts

Ik ben de arts bij Ciran. Doel van dit gesprek is om een aantal zaken die uit de indicatiestelling naar voren kwamen met u te bespreken.

[caption]

Balk

Ik vond het niet professioneel. Het zijn best wel hele belangrijke dingen die, die besproken worden en die gebeurden en waar het voor gedaan wordt, ja dat, ik verwacht die man z’n expertise gebruikt om mij daadwerkelijk te zien, te onderzoeken eventueel. In ieder geval een goed gesprek te hebben met mij.

Stem Balk

Dan heb ik liever tips of een leidraad van pak he thuis op, of,....

Stem arts

Begrijp ik. Alleen dat kunnen wij niet bieden. Bij ons is het alles of niets. We hebben geen ‘light’ versie of iets dergelijks.

voice-over

Met deze werkwijze handelt Ciran in strijd met de geldende richtlijnen. De richtlijnen staan in het beroepskader van de vereniging van revalidatieartsen. Het Zorginstituut Nederland bepaalt dat zodra er met richtlijnen wordt gewerkt, de zorg vergoed wordt via de basisverzekering. Maar dan moet de revalidatiearts de patiënt in het  gehele traject drie keer fysiek ontmoeten. Tijdens de intake, tijdens de behandeling en bij de evaluatie aan het einde.

15.23

Int.

Is de revalidatiearts altijd drie keer fysiek een keer 1 op 1 met de patiënt?

[caption]

Oud-werknemer

Nee, dat gebeurt eigenlijk niet. Nee.  Bij de intake gebeurt het vaak via de webcam. Bij ’t evaluatiemoment komt hij alleen via de webcam in beeld wanneer het traject stagneert. En bij het eindgesprek is hij niet aanwezig, ook niet via de webcam.

Int.

Dat weet u heel zeker?

Oud-werknemer

Dat weet ik heel zeker.

Int.

Dus het traject wordt afgesloten. Het afsluiten gebeurt niet door een revalidatiearts.

Oud-werknemer

Nee. Ik heb zelf wel eens een afsluitend gesprek gedaan en dat was zonder revalidatiearts.

voice-over

We leggen de werkwijze van Ciran voor aan professor Hans Rietman, revalidatiearts en voorzitter van de vereniging van revalidatieartsen die de richtlijnen heeft opgesteld.

Int.

Wist u dat dit bij Ciran op grote schaal zo gaat?

[caption]

Rietman

Nee dat wist ik niet.

Int.

Dit is nieuw voor u.

Rietman

Dit is nieuw voor mij. Ik vind dat dat geen goede ontwikkeling is.

Int.

U keurt dat af?

Rietman

Dat, dan keur ik dat af ja. Als het zo gebeurt zoals u zegt, dan keur ik dat vanuit de beroepsgroep af.

voice-over

De revalidatiearts ziet de patiënt dus niet drie keer zoals wel is voorgeschreven. Wat vindt professor Rietman daarvan?

16.40

Rietman

Dan voldoet dat niet aan het huidige beroepskader. Dat klopt.

Int.

Maar dat is ernstig. 

Rietman

Als die constatering juist is, is dat vrij ernstig. En dan moet er dus wel wat gebeuren.

voice-over

In het jaarverslag 2015 van Ciran staat dat ze ruim 4000 patiënten behandelen en 19 vestigingen hebben. Uit navraag blijkt dat Ciran vier revalidatieartsen in dienst heeft, waaronder één arts met een halve aanstelling.

Int.

Hoe kunnen zij dat überhaupt dan doen? Als zij door heel Nederland 19 vestigingen hebben en drieënhalve FTE aan revalidatiearts.

[caption]

Rietman

Ja dat is schier onmogelijk denk ik om dat allemaal fysiek te doen. Dat is dan wel heel hard werken.

Int.

Ja. Maar, en dat had u toch kunnen weten?

Rietman

Ja als u het zo brengt hadden we dat, had ik dat kunnen weten als u mij dat persoonlijk vraagt. Eh, maar daar ben ik nogmaals als voorzitter van de ver… op dit, niet mee bezig geweest, met deze specifieke casuïstiek.

voice-over

Ciran houdt zich dus niet aan het beroepskader. De revalidatiearts heeft tijdens het traject nauwelijks contact met de patiënt.

Rietman

Dan kun je je afvragen of dat medisch specialistische revalidatie is. En dan vind ik ook dat je je wel degelijk mag afvragen of je dat als zodanig mag declareren bij de zorgverzekeraar.

voice-over

Chris Oomen, directeur van zorgverzekeraar DSW, vindt van niet. Hij ontvangt al langer signalen dat Ciran zich niet aan het beroepskader houdt.

Oomen

..middag

voice-over

Hij besluit zelf onderzoek te doen naar de declaraties van Ciran.

[caption]

Oomen

In een aantal gevallen die we hebben bekeken bleek dus dat de revalidatiearts maar voor ongeveer 1 procent erbij betrokken was. Ja, dan kun je het moeilijk medisch specialistische zorg noemen.

Int.

Maar wat betekent dat voor de tarieven?

Oomen

Nou ja voor de tarieven betekent dat over het algemeen een verdubbeling .

18.35

voice-over

En daarom vergoedt DSW sinds 23014 nog maar de helft van iedere declaratie die Ciran indient. Ciran daagt DSW daarom voor de rechter.

[Caption]

Oomen

In die rechtszaak zijn een aantal zittingen geweest en uiteindelijk zijn er twee punten overgebleven die door een commissie van deskundigen bekeken wordt. Je moet onder andere kritisch kijken naar de betrokkenheid van de revalidatiearts in de gevallen die wij hebben aangedragen. En die moeten voor, ergens in april, met een rapport naar buiten komen en dan staan we weer voor de rechter.

voice-over

Bij DSW gaat het conflict met Ciran over de declaraties van de gehele behandeling. Wij ontdekken dat er ook een conflict is geweest over de intakegesprekken tussen Ciran en zorgverzekeraar Zilveren Kruis. Ciran heeft intakes ten onrechte te hoog gedeclareerd. We gaan terug naar mevrouw Volkstedt. Ze is verzekerd bij Zilveren Kruis. Ze ziet na de intake af van het traject bij Ciran omdat ze er geen vertrouwen in heeft. Kort daarna krijgt ze de factuur van haar intake onder ogen.

Volkstedt

2430 euro.

Int.

Wat dacht u toen u dat hoorde?

[Caption]

Volkstedt

Toen dacht ik ze hebben een fout gemaakt. Dat klopt niet.

Int.

Waarom dacht u dat?

Volkstedt

Omdat ik een intake heb gehad en een aantal, waaronder een aantal gesprekken. En op de rekening staat eh fysio, behandeling. Psychologische behandeling. Ik denk behandeling, maar ik heb helemaal geen behandeling gehad. Gewoon intakegesprek.

voice-over

Voor een intake mag Ciran bij Zilveren Kruis 822 euro declareren. Maar Ciran brengt ruim 2400 euro in rekening, 1600 euro meer. Zilveren Kruis heeft de afgelopen maanden meer klachten ontvangen over hoge intake declaraties door Ciran. Zilveren Kruis onderzoekt de zaak en laat ons weten:

Stem

“Naar aanleiding van ons onderzoek zal Ciran het teveel c.q. verkeerd gedeclareerde terugbetalen aan ons.”

voice-over

Ciran incasseert dus honderden euro’s teveel verzekeringsgeld per intake. Ook zorgverzekeraar VGZ meldt ons dat ze na klachten van verzekerden onderzoek doen naar declaraties van Ciran. Dat onderzoek loopt nog en daarom geeft VGZ verder geen commentaar. We vragen de Nederlandse Zorgautoriteit om een reactie. De NZa weet van de te hoge declaraties van Ciran en vindt de situatie onacceptabel.

21.10

“Daarom ontwikkelt de NZa nieuwe regelgeving en werkt met Zorgverzekeraars Nederland en de Vereniging Revalidatieartsen aan een goede oplossing.

voice-over

De NZa roept patiënten met klachten over de declaraties van Ciran op zich te melden. We willen een reactie van Ciran en vragen om een interview. De directie neemt ons verzoek in beraad. Ondertussen gaan wij terug naar mevrouw Van Rens. Ze start begin 2016 met haar traject. Ze heeft te horen gekregen dat Ciran een passend programma voor haar heeft.

[Caption]

Van Rens

Ik wilde een passend programma voor mijn niet aangeboren hersenletsel en voor het overlijden van mijn echtgenoot, traumatische ervaring, die ik door de reanimatie had opgelopen. En dat kreeg ik niet.

voice-over

Oud-werknemers vertellen ons dat iedereen bij Ciran vrijwel exact hetzelfde traject moet volgen. Eén van hen zegt:

Stem

Het is een dictatoriaal traject, niet toegesneden op de patiënt.

Voice-over

Een oud patiënt vertelt ons hierover:

Stem

Naar de patiënt wordt totaal niet geluisterd. Er is maar één doel. Het programma afwerken.

[caption]

Oud-werknemer

Voor iedereen moesten we dezelfde ‘plaat’ draaien, om ’t zo maar te zeggen. We hadden protocollen die we van A tot Z moesten volgen, individuele variatie daarin was niet mogelijk.

voice-over

Emeritus hoogleraar neurologie Vermeulen kent patiënten die bij Ciran en vergelijkbare revalidatiecentra onder behandeling stonden.

[Caption]

Vermeulen

Ik heb alleen maar patiënten gezien die niet zijn verbeterd en ook omdat ze ja natuurlijk ook in het verzet kwamen tegen zo’n behandelcentrum he, van ik moet allerlei dingen doen waarvan ik de zin helemaal niet inzie. Dat is niet bevorderlijk voor je herstel.

Van Rens

Op een gegeven moment moest ik op een loopband, anderhalf of twee kilometer per uur lopen en dat dan vijf minuten. Ja dat ging, ja ik liep gewoon mank.

Vermeulen

Dat is natuurlijk een hele rare manier van patiënten behandelen. Je moet die mensen in hun eigen tempo  moet je ze weer op gang zien te krijgen.

[caption]

Vermeulen

Wat gebeurt er in zo’n centrum als Ciran bijvoorbeeld? Nou daar worden ze gewoon te midden van andere patiënten gezet en dan krijgen ze een programma wat veel te belastend is voor deze mensen, waardoor de klachten alleen maar toenemen. 

23.36

voice-over

Mevrouw Van Rens moet, naast uren sporten en bewegen, ook psychologische behandelingen ondergaan. Vaak in groepsverband.

Van Rens

Wat ik erg vond is dat ik mijn privacy prijs moest geven, m’n, m’n medisch dossier eigenlijk prijs moest geven aan een groep mensen die ik absoluut niet kende. Dat vond ik verschrikkelijk.

Int.

Waarom deed u het dan toch?

Van Rens

Ja ik wilde wel beter worden. Ik wilde wel, ehm, ja ik wilde beter worden.

voice-over

Over de groepsbehandelingen horen we van oud patiënten het volgende.

Stem

Ze verwachten dat je met iedereen over je problemen gaat praten. Nou, zo ben ik niet.

Stem

Ik kwam daar voor mijn pijnklachten. Dan moest ik een uur luisteren naar privéproblemen van een ander.  

Vermeulen

Wat mij niet aanstaat in dat soort instellingen is 1, dat ze alles gewoon op één hoop gooien.

[caption]

Vermeulen

En dat is een principe in de geneeskunde, je moet weten wat er met een patiënt aan de hand is voordat je gaat praten over een behandeling. Nou, en dan, de volgende stap, dat al die mensen die daar binnenkomen die allemaal toch wat verschillends hebben, die krijgen allemaal dezelfde, dezelfde behandeling. Een beetje psychologie en een beetje ook wat flauwekuldingen zitten daar bij.

24.48

Oud-medewerker

Ciran zelf vertelde ons dat wij een andere zienswijze hadden dan de medische instellingen die gangbaar zijn.

Int.

En wat is die zienswijze?

Oud-medewerker

Die zienswijze is dat alles eigenlijk op te lossen valt door anders te denken. En eigenlijk met zogenaamde ‘paramitas’ het leven te delen.

Int.

Hoe moet ik dat zien, paramitas?

Oud-medewerker

Paramitas is een begrip vanuit het boeddhisme. Dat zijn begrippen als edelmoedigheid, wijsheid, enthousiasme. Dat soort begrippen.

Int.

Moest u de patiënten dat ook bijbrengen?

Oud-medewerker

Ja, ik moest die patiënten daarin onderwijzen.

voice-over

Psychologen die bij Ciran gaan werken moeten verplicht een interne opleiding volgen. Daar leren ze hoe ze deze levenswijze over moeten brengen op de patiënten.

Int.

Geloofde u dat zelf allemaal?

Oud-medewerker

Nee.

Int.

Dus u moest mensen dingen uitleggen…

Oud-medewerker

Waar ik niet achter stond. Nee.

Int.

Hoe doe je dat dan?

Oud-medewerker

Door er toch mijn eigen draai aan te geven. Iets wat niet wenselijk was want ze moesten eigenlijk onderwezen worden in de paramitas.

Vermeulen

Ja dit, dit verrast me wel. Kijk ik had mijn twijfels over de kwaliteit van het werk daar. Maar dat het zo erg is dat psychologen ja gedwongen worden al deze flauwekul te verkopen dat had ik toch niet verwacht, daar kijk ik van op.

26.14

Int.

Wat dacht u toen?

Van Rens

Waar ben ik in hemelsnaam beland? Bij wat voor een zweverig iets?

Int.

Draagt zoiets bij tot vermindering van pijn en klachten?

Oud medew

In mijn ogen niet.

Vermeulen

Het is zo dat dit soort merkwaardige behandelingen he die komen dan uit het oosten en alleen daarom, omdat het van ver weg komt is dat dan interessant voor sommige mensen. Maar dat dat wetenschappelijk standhoudt, dat is uitermate onwaarschijnlijk.  Ik vind dat gewoon kwakzalverij. Ja.

26.54

[caption]

voice-over

Het is de bedoeling dat patiënten tijdens hun traject ook een weekend in dit Tibetaans instituut verblijven voor een seminar levenskunst. Daar krijgen ze les van een monnik in de boeddhistische levenswijze.

Int.

En wilden alle deelnemers aan de trajecten daar altijd heen?

Oud medew

Nee zeker niet. Nee.

Int.

Werd dat getolereerd?

Oud medew

Nee. We werden als hulpverleners geinstrueerd om bij weerstand van de patiënt de patiënt te overtuigen er toch echt heen te moeten voor hun eigen bestwil.

Int.

Wat vond u daarvan?

Oud medewerker

Niet correct. Sommige patiënten kwamen nog vermoeider terug dan dat ze er heen gingen. Sommige patiënten kwamen verbouwereerd terug en waren kwaad over wat ze daar moesten doen. Op harde vloeren zitten en op oncomfortabele bedden liggen terwijl ze rugklachten hadden. Een aantal kilometers lopen terwijl ze vermoeidheidsklachten hebben.

Vermeulen

Het is onbegrijpelijk. Het kan zijn dat sommige mensen het prettig vinden om naar een boeddhistisch klooster te gaan. Dat kan. Maar dat is geen gezondheidszorg. Er zijn mensen die vinden het prettig om naar het Feijenoordstadion te gaan, zoals ik. Maar, ja en, en daar kan ik heel vrolijk uit komen.

voice-over

We zien op alle documenten en de website van Ciran het logo van het Radboud Universitair Medisch Centrum uit Nijmegen staan. Er is sprake van een samenwerkingsverband.

Vermeulen

Ik denk dat het belang van Ciran is om een wetenschappelijk sausje over hun behandelingen te krijgen he, dus dat zij kunnen gaan zeggen van ja moet je luisteren, wij hebben kritisch laten kijken naar onze behandelingen en wij krijgen een soort stempel van eh goedkeuring van een afdelingswerkende specialist.

Int.

Dus dat wekt vertrouwen.

Vermeulen

Dat wekt vertrouwen. Ja.

voice-over

Radboud UMC doet wetenschappelijk onderzoek naar het effect van de behandelmethodes van Ciran. Maar daarvan zijn nog geen resultaten bekend, meldt het Radboud ons.

Vermeulen

Ciran zegt zelf op z’n site, dat ze hun behandelingen nog moeten evalueren. Wij willen, staat er, van geloof naar evidence. Zelf vinden ze kennelijk dat ze zover helemaal nog niet zijn.

29.10

voice-over

Daarom komt Ciran graag in contact met medici, onderzoekers en experts die de instelling willen helpen bij de zoektocht naar bewijs, zo vermeldt de website. Terug naar mevrouw Van Rens. Ze voelt zich tijdens de behandeling met de week slechter worden. De sportsessies putten haar uit.

Van Rens

Ik moest daar dingen doen, net als buiten sporten, wat absoluut niet ging. Het was gewoon op, ik bedoel de vermoeidheid, slapeloze nachten. Het ging gewoon niet meer. M’n lijf was echt uitgeput.

voice-over

Dat horen we van meer oud patiënten.

Stem

Het sporten was voor mij iedere keer een aanslag op mijn lichaam.

Stem

Ik moest oefeningen doen waarvan ik steeds geblesseerder raakte. Het voelde alsof ik iedere week een ledemaat verloor.

Stem

Er zaten ook mensen in mijn groep met zware psychische problematiek. Die hoorden eigenlijk in de GGZ thuis.

voice-over

Meerdere bronnen vertellen dat leidinggevenden van Ciran er op aansturen dat behandelaars terughoudend moeten zijn met het doorverwijzen van patiënten die vastlopen. Ook als ze tijdens het traject ernstige psychische of lichamelijke klachten krijgen.

Stem

Die vrijheid was er nauwelijks. Als ik daarover begon werd er afwijzend op gereageerd.

Int.

Ko