ZEMBLA onthult: recyclingbedrijven kunstgras overtreden structureel milieuregels

De toezichthouders gedogen het omdat ze niet weten “waar ze anders met het afval naar toe moeten”. Biezeveld: “Ik vind dat misdaad niet mag lonen. En dit is misdadig”. De bedrijven TUF en Vink, die zich als enige in ons land bezighouden met de recycling van de kunstgrasvelden, overtreden structureel verschillende wettelijke bepalingen en milieuregels. Dat blijkt uit ambtelijke stukken die ZEMBLA na een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) in bezit heeft.

Kijk de uitzending ‘De kunstgrasberg’

Bedrijf Vink al een jaar in overtreding
Gemeenten betalen tussen de 10 duizend en 20 duizend euro per veld voor verwerking en recycling. Afvalverwerkingsbedrijf Vink in Barneveld, dat onder andere vervuilde kunstgrasmatten opslaat en verwerkt, is al meer dan een jaar in overtreding, zo blijkt uit bezoekverslagen van de Omgevingsdienst van Gelderland.

De Omgevingsdienst constateerde vorig jaar “illegale uitbreiding” van het bedrijfsterrein in Barneveld en “illegale activiteiten zonder omgevingsvergunning”. Het gaat dan onder meer om de opslag van enkele miljoenen kilo’s vervuilde kunstgrasmatten “op niet vergunde plekken” en “het op de bodem brengen van afvalstoffen”. Ambtenaren spreken van “ernstige overtredingen” en vragen de provincie om in te grijpen omdat Vink “calculerend gedrag” vertoont en “gewoon doorgaat”.

De provincie gedoogt de overtredingen echter, zo blijkt uit een brief eind juni aan Vink, omdat ingrijpen “de continuïteit van het afvalproces in gevaar brengt en de bedrijfsbelangen van Vink aanmerkelijk schaadt.”

Justitie inschakelen
Voormalig milieuofficier en bijzonder hoogleraar milieurecht Biezeveld hekelt in ZEMBLA het beleid van de provincie: “Dit is toch niet een overheid die laat zien dat ze op hun strepen gaat staan. (…) Dit is geen handhaven. Handhaven is optreden tegen overtredingen en zorgen dat er een einde komt en dat het niet herhaald wordt. (…) Ik vind dat hier de Officier van Justitie ingeschakeld moet worden.”

Het provinciebestuur van Gelderland, zo is te lezen in de ambtelijke stukken, beseft dat door afzien van handhaving bij Vink, de rechtszekerheid “in het gedrang” is en een “ongewenst precedent schept”. Toch wordt de huidige situatie gedoogd. Gedeputeerde Conny Bieze tegenover ZEMBLA: “Vink heeft een maatschappelijke functie. Waar moeten we anders met het afval naar toe?”

Vink laat ZEMBLA weten dat de overtredingen tijdelijk waren of gebaseerd op een misverstand. Ook zou de verwerkingscapaciteit sinds kort zijn uitgebreid.

Dwangsommen
Recyclingbedrijf TUF in Dongen dat verwijderde kunstgrasvelden verwerkt, heeft het al twee jaar aan de stok met de inspectie en de Omgevingsdienst, zo blijkt uit de documenten. Bij het bedrijf worden tijdens iedere controle een waslijst aan overtredingen geconstateerd. Zo herbergt TUF veel meer matten dan is toegestaan en constateert de inspectie dat illegaal kunstgrasvelden naar het buitenland zijn vervoerd.

De gemeente heeft dwangsommen opgelegd die door het bedrijf niet worden betaald. De burgemeester van Dongen verklaart in ZEMBLA dat ingrijpen bij TUF de gemeente met een probleem opzadelt: “We hebben er ook niets aan als het bedrijf failliet gaat en we komen te zitten met een heel groot terrein dat vol ligt met matten.” Saneren van het bedrijfsterrein van TUF kost volgens deskundigen minstens 3 miljoen euro.

De directrice van TUF zegt in overleg te zijn met de gemeente en andere partijen, om de situatie op te lossen.

Cruyff Courts
Uit onderzoek van ZEMBLA blijkt dat KSP in Lelystad, dat Cruijff Courts verwijdert en aanlegt, een deel van de velden niet zoals beloofd heeft gerecycled maar heeft verkocht aan particulieren om zo afvalkosten te besparen. “Ten koste van het milieu wordt hier geld verdiend”, aldus voormalig milieuofficier en hoogleraar milieurecht Biezeveld. Op beelden met een verborgen camera verklaart een medewerker van KSP dat rollen Cruyff Court niet zijn gerecycled, maar verkocht: "Anders moesten we die afvoeren (…) dat had ons dan bijna 100.000 euro gekost."

KSP stelt dat in het verleden één keer delen van Cruyff Courts aan een Duits bedrijf zijn verkocht.

In Nederland worden alleen al deze zomer meer dan 200 kunstgrasvelden vervangen, ruim 1 miljoen m2.  Dit jaar concludeerde onderzoeksbureau AMI in een vertrouwelijk rapport voor de kunstgrasbranche, dat er wereldwijd geen oplossing is voor het hergebruik van kunstgrasvelden. Volgens de onderzoekers is dat “een grote bedreiging voor de industrie” en is er een “dringende behoefte aan een milieuvriendelijke oplossing”. De FIFA concludeert in een rapport van vorig jaar dat er “een serieus probleem is met illegale dumping van kunstgrasmatten”.