Zaakwaarnemer U2 en Rolling Stones naar Tweede Kamer voor verhoor over belastingontwijking

Doel van de constructie is het ontwijken van hoge belastingtarieven in eigen land. In de ZEMBLA-uitzending ‘Nederland Belastingparadijs’ legden we de constructie uit.

U2 ontweek miljoenen euro’s aan belastingen
The Rolling Stones zitten al ruim dertig jaar in Nederland. U2 sinds 2006. Het totale bezit van U2 wordt geschat op honderden miljoenen euro’s. De muziekopbrengsten konden jarenlang ongehinderd groeien omdat muzikanten in Ierland geen belasting hoefden te betalen. Dit veranderde in 2006. De Ierse regering besloot voortaan 12,5 procent belasting te heffen op royalty’s. Vlak voor dit werd ingevoerd, bracht U2 de muziekrechten onder bij het bedrijf aan de Herengracht in Amsterdam. De bandleden bleven zelf in Ierland wonen. In Nederland betaalt U2 tussen de anderhalf en twee procent en zo ontloopt de band miljoenen euro’s aan belasting in Ierland. Op papier is het legaal maar de discussie over dit soort constructies die de mazen van de wet opzoeken, neemt in hevigheid toe. 

De kunstenaarsgroep ‘Art Uncut’ greep een optreden van U2 op het beroemde festival Glastonbury aan om te protesteren tegen de belastingmoraal van de band. De groep probeerde een zes meter hoge ballon met de tekst ‘U pay your tax 2’ boven het publiek te laten zweven. Bewakers grepen in. Bekijk de beelden.

De Koning van Curaçao
De speciale commissie van PvdA, SP, D66, GroenLinks, CDA en ChristenUnie buigt zich over fiscale constructies als die van U2 en Rolling Stones. Op 7 juni begint de commissie met de verhoren van bijna dertig deskundigen en direct betrokkenen uit de sector, van toezichthouders en belastinginspecteurs tot belastingadviseurs en directeuren. Onder meer het verhoor van de voorzitter van United Trust Curaçao, Gregory Elias (bijgenaamd de Koning van Curaçao) zal de nodige aandacht trekken, verwacht commissievoorzitter Henk Nijboer.

Elias wordt gezien als één van de rijkste bewoners van Curaçao. Volgens Quote is Elias ‘gepokt en gemazeld’ in het beheren van vennootschappen:

Het initiatief om een Kamercommissie samen te stellen, ontstond na onthullingen over een internationaal netwerk van belastingontwijking, de zogenoemde Panama Papers.

Panama Papers
De Panama Papers zijn documenten uit de interne administratie van een juridisch advieskantoor in Panama: Mossack Fonseca & Co. Dat kantoor zet voor klanten vennootschappen op. Dat gebeurt op plekken waar hun vermogen of eigendommen nauwelijks worden belast, oftewel in belastingparadijzen. De gegevens van het advieskantoor zijn gelekt naar de Duitse krant Süddeutsche Zeitung. Het gaat om 11,5 miljoen documenten. In totaal zit in de database informatie over meer dan 214.000 vennootschappen.

De Süddeutsche Zeitung deelde de gegevens met de ICIJ, een internationaal netwerk van onderzoeksjournalisten. De leden zijn de gegevens gaan onderzoeken. Ook in Nederland zijn journalisten aan de slag gegaan met de Panama Papers .

De Duitse journalisten Frederik Obermaier en Bastian Obermayer schreven in 2016 een boek over hun verslaggeving over de Panama Papers. The Guardian meldde onlangs dat Netflix de exclusieve rechten heeft verworven voor de verfilming van het boek. Ook over Nederland is veel informatie teruggevonden in de gelekte documenten.

Kritiek uit het buitenland
Landen als de Verenigde Staten uiten al jaren kritiek op de rol van Nederland als het gaat om belastingontwijking. ZEMBLA maakte over ‘Nederland Belastingparadijs’ drie uitzendingen. Daaruit bleek onder meer dat multinationals geheime belastingdeals sluiten met Nederland. Ons land blijft nog steeds een van de belangrijkste landen in Europa als het gaat om internationale belastingontwijking. Nederland was in 2015 met 236 deals zelfs goed voor een derde plek. Alleen België en Luxemburg sloten er meer af. Tussen 2013 en 2015 is het aantal brievenbusfirma’s in Nederland met zeventien procent gestegen.

Bekijk ons dossier met alle uitzendingen en artikelen over 'Nederland Belastingparadijs'
In 2009 hield de toenmalige Amerikaanse president Barack Obama een speech waarin hij Amerikaanse multinationals aansprak op hun verantwoordelijkheden:

Meteen na de speech verscheen een persbericht van het Witte Huis waar Nederland naast de Kaaimaneilanden en Ierland werd aangeduid als belastingparadijs.

Brievenbusfirma’s
In Nederland zijn de verwijten vanuit het buitenland jarenlang weggewuifd. Maar daar lijkt met de speciale commissie verandering in te komen. De commissie wil meer inzicht krijgen in het doorsluizen van kapitaal via ondernemingen die in Nederland zijn gevestigd maar hier niet of nauwelijks actief zijn, de zogenoemde brievenbusfirma's. Ook het wegsluizen van particuliere vermogens naar het buitenland heeft de aandacht van de commissie.

Het gaat om de eerste zogenoemde parlementaire ondervragingscommissie die de Tweede Kamer in het leven heeft geroepen. Deze mini-enquête is, na een parlementaire enquête, het zwaarste onderzoeksmiddel dat de Kamer kan inzetten. Getuigen zijn verplicht mee te werken en zij worden onder ede gehoord.

De verhoren zijn ook op 8 en 9 juni en 12 tot en met 16 juni.