Woonvoorziening Nij Ylostins in IJlst moet monument worden, zegt welstandscommissie

De monumentencommissie van Hûs en Hiem heeft donderdagmiddag besloten dat ze de gemeente adviseert om van woonvoorziening Nij Ylostins in IJlst een monument te maken. Het gemeentebestuur moet nu beslissen of ze dit advies overneemt. Als het advies wordt overgenomen, mag het ouderencomplex niet worden gesloopt.

Dat zou haaks staan op de plannen van woningbouwvereniging Elkien die het pand gefaseerd wil slopen. In eerste instantie wilde Elkien het gebouw in één keer afbreken. Die aankondiging zorgde voor veel onrust bij de ouderen die er wonen, omdat het zou betekenen dat ze IJlst, waar ze vaak al hun hele leven wonen, zouden moeten verlaten. De ouderen kwamen in verzet en dat is te zien in de ZEMBLA-uitzending ‘Oude bomen moet je niet verplanten, deel II’. Uiteindelijk leidde de strijd van de ouderen ertoe dat Elkien koos voor gefaseerde sloop, waardoor de bewoners in IJlst kunnen blijven. Maar een betrokkene bij de ouderen diende de monumentaanvraag in om de sloop van het pand helemaal tegen te houden.

Elkien houdt vast aan sloop
Vooralsnog houdt Elkien vast aan de gefaseerde sloop en wil de vereniging nieuwbouw neerzetten: “Wij gaan in onze plannen ervan uit dat die monumentenstatus er niet komt”, zei directeur-bestuurder Harro Eppinga eerder tegen ZEMBLA. De ouderen moeten tijdens het slopen naar één vleugel verhuizen, waar ze kunnen blijven wonen tot de nieuwbouw klaar is.

Wanneer het gemeentebestuur het advies opvolgt en het pand een monumentenstatus krijgt heeft Elkien geen nieuw scenario klaarliggen. “Dan hebben we een nieuwe situatie en dan zullen we opnieuw moeten kijken wat dan de meest passende oplossing is. Hoe dat eruit gaat zien, ik heb geen idee”, aldus Harro Eppinga.

Waarom het een monumentenstatus zou moeten krijgen
Het pand is gebouwd in de jaren 70 en heeft het predicaat: Experimentele Woningbouw. Er zijn slechts 64 gebouwen in Nederland met zo’n aanduiding. Het gebouw heeft een open uitstraling. De binnenkant is zo vormgegeven dat er geen lange rechte gangen zijn, zoals in veel bejaarden- en verzorgingshuizen uit die tijd. De woningen verspringen waardoor er zithoekjes ontstaan en de gangen een ontmoetingsplek zijn voor de mensen die er wonen. Zo is het bedacht en zo werkt het tot vandaag de dag.

Bewoonster mevrouw Hoomans (89) over het gebouw: “Het is een goed stevig gebouw. Als het nou een bouwvallig iets is. Er zijn ook gebouwen die uit de tijd zijn, maar dat is dit niet. Het heeft een mooi aanzien. Het moet blijven.”

Rapporten
In de procedure om de monumentaanvraag te doen hebben twee onafhankelijke bureaus een rapport geschreven over de waarde van Nij Ylostins. Beide rapporten komen tot de conclusie dat Nij Ylostins een monument moet worden.