ZEMBLA onthult: Woningbouwvereniging Portaal ‘intimideert’ kritische bewoner en zijn gezin

In die uitzending onderzoekt ZEMBLA wat er misgaat bij grootschalige renovatieprojecten. De ernstige overlast, onveilige situaties en gebrek aan inspraak zorgen voor woede en onbegrip bij bewoners. In de flat waar Mohammed Siamari woont met zijn gezin zijn de renovatiewerkzaamheden in volle gang. Hij is een van de grootste criticasters van Portaal.

'De Renovatiewoede'

Onmiddelijke ontruiming
Na de uitzending blijkt de relatie tussen Portaal en Siamari verder te zijn geëscaleerd. Begin juni spant de woningbouwvereniging een kort geding aan. Portaal eist onmiddellijke ontruiming van Siamari’s woning. Daarnaast wil Portaal dat de rechter Siamari verbiedt om nog langer foto- en filmopnamen te maken van de werkzaamheden aan de flat waarin hij woont.

Siamari is al eerder gewezen op zijn verplichting om zich te gedragen als een goed huurder, zo schrijft de advocaat van de woningbouwvereniging. “Desondanks blijft Siamari zich misdragen. Hij komt zonder toestemming op de bouwplaats, hij valt werknemers van Portaal en de aannemer lastig, filmt hen en maakt foto’s van ze zonder toestemming, beledigt, intimideert en schreeuwt”, verklaart Portaal.

'Brief sloeg in als een  bom'
Siamari vertelt dat hij en zijn vrouw erg schrikken van het kort geding. “Die brief sloeg in als een bom. Het is zo on-Nederlands. Zo gaan we in dit land toch niet met elkaar om? We zijn een land van polderaars, we luisteren naar elkaar. Dit is regelrechte intimidatie.”

Volgens hem is de kern van het conflict dat de woningbouwvereniging gedurende de renovatie geen vervangende woonruimte wil regelen voor de huurders. De werkzaamheden vinden plaats in ‘bewoonde staat’. “Ik heb bezwaar gemaakt tegen deze aanpak. We weten van eerdere projecten dat de overlast enorm is. En dat blijkt. Ze zijn bang dat ik opnieuw dingen ga vastleggen die niet kloppen. Want er gaan dingen mis. Portaal heeft geen zin in trammelant, ze vinden mij bloedirritant,” aldus de huurder die zelf bouwtechnische bedrijfskunde heeft gestudeerd.

Asbestsanering
Op 29 mei gaat het goed mis, vertelt Siamari. Bouwvakkers zijn opnieuw bezig om asbest te saneren. Volgens de bewoner overtreden ze daarbij de regels. “De asbest werd niet deskundig verwijderd. Toen heb ik de inspectie gebeld. Ook ging ik op zoek naar de persoon die toezicht moet houden op de sanering. Er brak duidelijk paniek uit.

Deze opnamen van afgesloten vluchtwegen en mogelijke asbestveronteiniging mag Siamari niet meer maken:

De dag daarna kreeg ik die brief waarin staat dat ze mij en mijn gezin op straat willen zetten.” De advocaat van Portaal omschrijft het conflict zo: “Hij stelde zich intimiderend op en wel zodanig dat het personeel van de aannemer heeft aangegeven dat zij op deze manier niet willen werken.” Portaal zegt te vrezen voor ‘vertraging of wellicht stilstand’ van de renovatie en noemt dat onacceptabel.

Impact
Tijdens de zitting op 8 juni blijkt Portaal de primaire eis (onmiddellijke ontruiming) opeens ingetrokken te hebben. Siamari: “Ik zei tegen de rechter: ze kunnen de eis wel intrekken, maar niet de impact die de brief heeft gehad op mijn gezin.” Portaal wil tegenover ZEMBLA niet reageren op deze ‘individuele huurderszaak’. Volgens de woningbouwvereniging staat de privacywetgeving dit niet toe.

Siamari heeft tijdens de renovatie verschillende opnamen gemaakt van de werkzaamheden. Portaal heeft daar eerder tegenover ZEMBLA van gezegd: “Iedereen mag filmen.” Siamari heeft recent nieuwe opnamen gemaakt. “Op foto’s en videofragmenten is te zien dat vluchtwegen zijn afgesloten. Na het verwijderen van kozijnen met asbesthoudende kit liggen er allemaal houtsnippers. Daar kan asbest in zitten. Het is tegen de regels om dat zomaar op de grond te laten liggen. Er wordt heel slordig gewerkt.”

In tegenstelling tot eerdere uitspraken eist Portaal tijdens het kort geding een verbod op het maken van dit soort filmpjes en foto’s. Ook wil Portaal dat de rechter de kritische huurder verbiedt om ‘vragen te stellen’ aan de bouwvakkers of ‘tegen deze personen te praten’.

Schikking
De rechter doet hierover geen uitspraak en dringt aan op een schikking. Uit het opgemaakte proces-verbaal valt op te maken dat Siamari een logeerwoning krijgt gedurende de werkzaamheden aan zijn huis en dat van zijn nabije buren. Bij vragen over de renovatie mag hij zich alleen nog tot bepaalde contactpersonen wenden. Voorwaarde is ook dat hij akkoord gaat met een film- en fotoverbod.

Simone Ketelaars, woordvoerder van de Woonbond, noemt het 'ontzettend wrang' dat de situatie zo escaleert. “We snappen best dat kritische huurders lastig zijn voor Portaal. Maar een rechtszaak om een huurder het zwijgen op te leggen lijkt ons zwaar overdreven. Portaal heeft dit probleem over zichzelf afgeroepen. Portaal had alle huurders een verhuiskostenvergoeding en een wisselwoning kunnen aanbieden.”

'Dit kun je zien aankomen'
Volgens Ketelaars was de ophef te voorzien. “Als je in bewoonde staat renoveert dan kun je zien aankomen dat emoties hoog oplopen. Je zadelt bewoners met langdurige overlast op en laat ze met hun neus bovenop alle werkzaamheden zitten. Niet vreemd dat een huurder zich dan vastbijt in wat hij waarneemt. Opnamen maken, bouwvakkers aanspreken; als je onrecht meent te zien is dat een vrij logische reactie.”

Tim Schipper, raadslid voor de SP in Utrecht, noemt de handelswijze van Portaal ‘volstrekt belachelijk’. Net als de Woonbond vindt Schipper dat Portaal de escalatie over zichzelf afroept: “Het is duidelijk: een renovatie kan gewoon niet in bewoonde toestand. Het is te belastend. Dat is gebleken bij eerdere renovaties. Doe het dan niet opnieuw. Mensen zitten maanden in de herrie. Dag in dag uit.”

Respect voor huurders
Het kort geding van Portaal noemt hij ‘pure intimidatie’. Hij vindt dat een ontruiming een ultieme maatregel hoort te zijn. Maar wat als deze bewoner in de ogen van de verhuurder en aannemer een enorme lastpost is? “Dat kan vervelend zijn. Maar zolang er geen fysieke bedreiging is, kun je zo iemand natuurlijk niet zomaar uit huis zetten. Heeft Portaal wel respect voor de huurders?”

De SP-raadsfractie wil dat de positie van huurders wordt versterkt. Ook bij de onderhandelingen over de renovatie. “Je moet normaal omgaan met huurders. Ook al zijn ze lastig.”

Het toezicht op dit soort renovaties moet scherper, vindt Schipper. Daarmee neemt volgens hem het risico op escalatie af. “Mensen worden er gek van als ze dingen zien die niet kloppen. Trouwens, als je voor mensen fatsoenlijke logeerwoningen regelt heb je dit soort gedoe niet.”

In de uitzending 'De Renovatiewoede' spreken we met Portaal over problemen bij een renovatie:

Hoofdinspecteur ging kijken
Hoofdinspecteur van de gemeente Utrecht, Christ Schuurmans, zegt persoonlijk poolshoogte te hebben genomen nadat hij hoorde van de klachten van Siamari. “Ik heb gesproken met de aannemer en gevraagd wat er aan de hand was. Ze zeiden dat ze conform de afspraken aan het werk waren.” Heeft hij houtsnippers gezien of afgesloten vluchtwegen? “Zo diep ben ik er niet op ingegaan. Maar vluchtwegen mogen niet geblokkeerd zijn.”

Dit zegt ook asbestdeskundige Ton Witteman: “Bewoners moeten altijd gebruik kunnen maken van een vluchtweg. Ook moet er gewerkt worden volgens de best beschikbare techniek. Dat betekent dat je schoon en netjes werkt.” Dat bewoners na de asbestsanering houtsnippers aantroffen vindt hij geen goed teken. “De kans is klein maar je moet verontreiniging met kankerverwekkende asbestvezels altijd voorkomen. Daarom geldt: altijd je rommel opruimen.” Witteman is een van de experts die tijdens de eerdere uitzending van ZEMBLA forse kritiek heeft geuit op de slordige manier van werken van Portaal:

De SP gaat vragen stellen aan het College. Raadslid Schipper: “Het heeft er minimaal de schijn van dat de uitvoerder de randen van het toelaatbare opzoekt.”

Portaal over vluchtwegen
Portaal bevestigt in een schriftelijke reactie dat vluchtwegen vanwege de sanering tijdelijk ‘niet zijn te gebruiken door bewoners’. De ‘omloopgangen’ waren met schotten afgeschermd. Toch stelt Portaal dat bij een eventuele calamiteit bewoners gewoon gebruik hadden kunnen maken van deze vluchtwegen. “Van een onveilige situatie is dus geen sprake,” aldus de woordvoerder.

Bewonerscommissie verdeeld
In het voorjaar stond de bewonerscommissie van de flat in Overvecht nog achter de aanpak van Portaal, zo bleek uit de uitzending. Inmiddels is de commissie verdeeld. Kirsten Jansen noemt de renovatie ‘best pittig’, maar vindt een tijdelijke verhuizing nog steeds niet nodig.  “Dankzij de vriendelijkheid en behulpzaamheid van de werklui.”

Rachid Allouti, ook lid van de bewonerscommissie, stelt echter dat overlast zo ernstig is dat hij inmiddels alle bewoners adviseert om te vragen om een logeerwoning. “Ik heb het nu meegemaakt. De herrie is enorm. Het is niet te doen.” Sinds maandag zit hij samen met zijn gezin in een logeerwoning. Volgens hem zijn veel buren van hem ook ‘behoorlijk pissig’. Volgens een woordvoerder van Portaal verlopen de werkzaamheden ‘als verwacht’ en is er geen reden om extra maatregelen te nemen. Er zijn geen extra logeerwoningen beschikbaar, zo laat de woningbouwvereniging weten.

Volg ZEMBLA ook op LinkedIn