Wild west op zee

Afgelopen winter leggen de Franse autoriteiten in Cherbourg de supertrawler Maartje Theadora aan de ketting. Eigenaar van het schip, het bedrijf Parlevliet en Van der Plas uit Katwijk, moet een boete betalen van bijna 600.000 euro voor het vissen met een verboden net. Nederlandse supertrawlers bevaren de wereldzeeën, op zoek naar scholen haring, horsmakreel en makreel. Hun grote netten en hun gigantische vangsten leiden bij kleinere vissersbedrijven en milieuorganisaties tot zorg en kritiek.

Het bedrijf stelt echter dat de visserijregels keurig worden nageleefd. Maar is dat wel zo? Onlangs kwam Parlevliet en Van der Plas opnieuw in opspraak. Een oud-bemanningslid van hun trawler Jan Maria beweert dat enorme hoeveelheden bruikbare, maar commercieel minder aantrekkelijke vis dood in zee wordt teruggegooid. Dat is verboden.

'Stofzuigers van de zee'
De Franse vissers noemen de Nederlandse supertrawlers de stofzuigers van de zee. De netten van de schepen zijn 600 meter lang en hebben aan de voorkant een opening zo groot als een voetbalveld. Het net kan zo vol vis raken dat het te zwaar is om aan boord te hijsen. Daarom wordt de vis met een pomp naar binnen gezogen. Een supertrawler kan in één haal 250 duizend kilo vis vangen. Pelagische vis. Dit zijn vissen die in scholen, en vaak tot dicht aan het wateroppervlak in waterkolommen zwemmen. Bijvoorbeeld haring en makreel zijn pelagische vissoorten.

Super diepvries
Onder in het schip wordt de vis gesorteerd, op soort en op afmeting. De vis wordt in pakketten van twintig kilo in dozen verpakt en vervolgens ingevroren. In het ruim van dit schip zit een diepvries waar plaats is voor zeven miljoen kilo vis. Dat zijn 350 duizend dozen. In totaal goed voor zo’n 18 miljoen maaltijden. 
Diek Parlevliet en Jan van der Plas zijn eigenaar van ‘s werelds vijf grootste visserijschepen en staan sinds vier jaar in de Quote 500. Ze bezitten ieder 140 miljoen euro.

Wie controleert eigenlijk deze grote varende visfabrieken? ZEMBLA onderzoekt of de wetten en regels die gelden op onze wereldzeeën het visbestand wel voldoende beschermen.

Research: Simone Tangelder
Samenstelling en regie: Jos van Dongen
Eindredactie: Manon Blaas

Onderzoek naar highgrading en pilot aanlandplicht
Brief aan de Kamer door staatssecretaris Dijksma. Om zekerheid te krijgen dat in Nederland geen sprake is van highgrading, heeft de staatssecretaris  IMARES verzocht om na te gaan of het mogelijk is om aan de hand van een analyse van de vangstsamenstelling dit te staven en hier meer zekerheid over te krijgen. 

Pilot aanlandplicht
De pelagische sector doet momenteel twee onderzoeken in voorbereiding op de invoering van de aanlandplicht. Het doel van de pilot is om te onderzoeken wat de gevolgen zijn van de aanlandplicht op de bedrijfsvoering, hoe negatieve gevolgen zoveel mogelijk kunnen worden beperkt en hoe de aanlandplicht het beste vorm gegeven kan worden in de pelagische visserij.

Lees de brief hier .

Reactie Parlevliet & Van der Plas
Directie en werknemers van Parlevliet & Van der Plas (P&P) herkennen zich totaal niet in het beeld dat in de uitzending van Zembla van donderdag 16 mei wordt geschetst van de visserijsector in het algemeen en van de firma P&P in het bijzonder. Persverklaring n.a.v. uitzending Zembla d.d. 16 mei

Reactie MSC
De visserij wacht op de onderzoeksresultaten van de Duitse inspectiedienst  BLE (Bundesanstalt für Landwirtschaft und Ernährung ). Naast het onderzoek door de autoriteiten heeft ook de onafhankelijke certificeerder van het MSC certificaat een onderzoek ingesteld en in mei heeft er een controleaudit plaatsgevonden.Indien de beweringen van Zembla op basis van de bewijslast en het onderzoek waar blijken te zijn, zal de certificeerder maatregelen nemen. Indien er daadwerkelijk sprake is van een overtreding van toepasselijk recht, kan het MSC certificaat van de visserij worden ingetrokken. MSC reactie op beschuldigingen tegen rederij Parlevliet & Van der Plas in Zembla

Nieuwsuur
Het schip de 'Jan Maria' van de Katwijkse reder Parlevliet & Van der Plas heeft op grote schaal haring gedumpt. Uit cijfers in een intern vangstlogboek blijkt dat het bedrijf de autoriteiten minder gevangen haring opgeeft dan het in werkelijkheid vangt. De verste en vetste vis komt aan land, het overschot gaat overboord. Rederij dumpt massa's dode haring.

Telefoonnotitie WOB
Interne ministeriële notities die ZEMBLA via een WOB-procedure in handen kreeg. De toenmalige Nederlandse ministers Verhagen (EZ) en Rosenthal (BUZA) hebben  in augustus 2012 contact  gehad met hun collega-ministers in Australië over de supertrawler. Telefoonnotitie m.b.t. supertrawler Margiris Australie (pdf)

Lees hier de volledige WOB tekst: Wob-verzoek m.b.t. Margiris en Australië

Stolen Seafood ,  The Impact of Pirate Fishing on Our Oceans (pdf)