Weer minder bos in Nederland, aanplant van nieuw bos blijft achter

De bosoppervlakte in Nederland is in de afgelopen vier jaar met 1925 hectare (0,5 procent) verder afgenomen. Dat komt naar voren uit een analyse van Wageningen Environmental Research (WENR), die is gepubliceerd in het vakblad Natuur, Bos en Landschap. De onderzoekers constateren dat vooral de aanplant van nieuw bos achterblijft. In de afgelopen vijftig jaar is niet eerder zo weinig bos aangeplant.

Sinds 1970 nam de hoeveelheid bos tientallen jaren toe, maar sinds 2013 is een sterke daling te zien. "Dit heeft veel ogen geopend," zegt Mart-Jan Schelhaas, bosecoloog bij Wageningen Environmental Research. "In de afgelopen vier jaar is geprobeerd om deze trend om te buigen. Dat is deels gelukt, maar over de afgelopen vier jaar zien we nog steeds netto-ontbossing in Nederland. Het huidige bosoppervlakte van 363.801 hectare is vergelijkbaar met het niveau van 1990."

Ontbossing wordt veroorzaakt door veranderingen in landgebruik. Schelhaas legt uit dat bomen worden weggehaald om bijvoorbeeld open natuur te creëren, zoals heidelandschappen, maar ook voor het aanleggen van woonwijken en het verbreden van wegen. "Dit is anders dan bij bomenkap voor houtproductie of ziektes, zoals essentaksterfte. Dit bos blijft als zodanig bestaan, omdat er op dezelfde plek nieuw bos voor terug groeit."

Bij een netto-afname van de bosoppervlakte wordt meer bos weggehaald dan er nieuw bos wordt aangeplant.

Nederland is binnen de Europese Unie een van de minst beboste landen. In de Zembla-uitzending 'Het beloofde bos' blijkt dat er de laatste tien jaar meer bomen zijn gekapt dan dat er nieuwe bijkwamen. Ook is het bos dat teruggeplant wordt, niet altijd van goede kwaliteit.

De Rekenkamer waarschuwt voor het ontstaan van monocultuurgebieden: grote gebieden waar alleen maar dezelfde bomen staan. Een nieuw bosgebied moet uit een verscheidenheid aan soorten bestaan, dan is het bos beter bestand tegen klimaatverandering. Maar de Rekenkamer stelt vast dat dat lang niet altijd gebeurt. In de praktijk zetten bosbouwers die soorten vaak naast elkaar, in plaats van door elkaar heen.

Bekijk de uitzending ‘Het beloofde bos’: