Kinderen die in een jeugdinstelling buiten hun eigen gemeente verblijven, leiden steeds vaker tot financiële zorgen bij gemeenten. De gemeenten die deze kinderen opvangen krijgen namelijk geen budget voor die opvang, terwijl ze de zorg wel moeten betalen. Lokale bestuurders trekken aan de bel en vinden dat er sprake is van een ‘weeffout’ in de Jeugdwet.
Miljoenen tekort
Uit onderzoek dat NRC maandag
publiceert
, blijkt dat onder andere de gemeenten Barneveld, Ede en Ermelo de behandelkosten moeten betalen van kinderen die niet in die gemeenten wonen. Die kinderen zijn vaak uit andere gemeenten doorverwezen naar een speciale instelling, maar de vergoeding voor deze kinderen gaat niet naar deze gemeenten. Daardoor lopen de financiële tekorten op tot miljoenen euro’s.
Betere hulp dan in eigen gemeente
Die speciale instellingen, ook wel residentiële instellingen genoemd, zijn voor kinderen uit alle windstreken. Vaak worden de kinderen in deze instellingen beter geholpen dan in hun eigen gemeente. Dit gebeurt meestal bij kinderen met ernstige gedragsstoornissen of kinderen die thuis niet langer veilig zijn. De behandelkosten van deze opvang kunnen oplopen tot anderhalve ton euro per jaar.
Omdat de kinderen in een andere gemeente worden opgevangen, moet de andere gemeente hun behandelkosten verwerken met het budget dat ze van het rijk hebben gekregen, terwijl ze eigenlijk financieel niet verantwoordelijk zijn voor deze kinderen. Logischer zou zijn dat de gemeenten waar deze kinderen vandaan komen voor deze kosten zouden opdraaien, maar dat gebeurt nu niet.
Gaten vullen met andere potjes De gemeenten die met de tekorten kampen, proberen die gaten nu te vullen met geld uit andere potjes. Zo willen
Leidschendam-Voorburg en de gemeente Utrechtse Heuvelrug het tekort wegwerken door geld te gebruiken dat eigenlijk bedoeld is voor hulp aan thuiswonende ouderen en zieken. Een slechte ontwikkeling, vinden lokale bestuurders. Zij vinden dat de wet Jeugdzorg moeten veranderen en dat de rekening voor deze kinderen moet worden gestuurd naar de gemeente waar ze vandaan komen.
De wet jeugdzorg waarbij gemeenten zelf moeten beslissen hoe ze hun zorgbudgetten verdelen, was onder andere bedoeld om zorg beter bij de behoefte van kinderen aan te laten sluiten. Maar dat dreigt nu dus verkeerd uit te pakken.
Wethouder Jeugdzorg in Ede, Leon Meijer, zegt in NRC:
“Als ik flink geld inleg om de residentiële zorg hier te innoveren en dus aantrekkelijker te maken, schiet ik mezelf in de voet. Want dan sturen jeugdzorginstellingen uit het westen nóg meer kinderen onze kant op, en belanden er nog meer rekeningen op mijn bureau.”
Uitholling lichte zorg Ook waarschuwen de bestuurders voor uitholling van de lichte zorg: omdat er steeds meer geld gaat naar deze zware vormen van jeugdzorg blijft er minder geld over voor de lichtere jeugdzorg, die juist zo belangrijk is om zware jeugdzorg te voorkomen.
Dossier Jeugdzorg in ZEMBLA
Ook ZEMBLA onthulde meerdere keren hoe nadeling het huidige Nederlandse beleid en regelgeving kan uitpakken voor jeugdzorg.
Zo is in ‘Losgeslagen, losgelaten’ te zien hoe kinderen die, als ze achttien worden, opeens zelf mogen beslissen of ze zorg willen of niet. Wat gebeurt er met deze kinderen
als ze na een leven vol hulpverlening op hun achttiende aan hun lot worden overgelaten?
Kijk ‘Losgeslagen, losgelaten’ terug of ga naar
Bekijk ons dossier Jeugdzorg.
Compensatieregeling niet voldoende
Er is wel een compensatieregeling in het leven geroepen door het ministerie van Volksgezondheid, maar volgens de gemeenten werkt die niet voldoende en eerder averechts, onder andere omdat het leidt tot nog meer administratief werk.
Staatssecretaris Martin van Rijn heeft de problemen met de verdeling van de financiële middelen erkend en zoekt naar een oplossing.
Het NRC-artikel ‘Weeffout in de wet wordt een strop voor gemeenten’ is hier te lezen.