Weblog Schiphol: De wondere wereld van het Schadeschap

Door researcher Frans Glissenaar

Beste lezer, graag wil ik u een rondleiding geven in de wondere wereld van het Schadeschap. Ik neem u hiervoor wel bij de hand, want ik ben bang dat u anders misschien de weg kwijt raakt in dit doolhofachtige landschap.

Laten we beginnen bij het begin. De belangrijkste luchthaven van Nederland ligt in Noord-Holland en heet Schiphol. Omdat deze luchthaven alsmaar groeit zijn er in de omgeving steeds meer bewoners die last hebben van vliegtuiglawaai. Mensen die eerst geen last van het lawaai hadden en door de groei van de luchthaven wel last krijgen voelen zich benadeeld en eisen van de overheid schadevergoeding.

Om deze aanvragen tot schadevergoeding in goede banen te leiden werd in 1998 besloten om een speciale organisatie op te zetten: het Schadeschap Luchthaven Schiphol. Vertegenwoordigd in het Schadeschap zijn de overheden die met Schiphol te maken hebben: alle gemeenten in de wijde omtrek, het Hoogheemraadschap van Rijnland, Rijkswaterstaat dienst Noord-Holland, het Ministerie van Verkeer en Waterstaat en de Provincie Noord-Holland.

Tot hier kunt u mij nog eenvoudig volgen, toch? Slaan we het volgende pad in.

In 2003 wordt de Polderbaan geopend. De locatie van deze vijfde start- en landingsbaan is na veel discussie en overleg vastgesteld. De bewoners van Spaarndam blijken tijdens die periode echter verkeerd te zijn geïnformeerd. Dat zij geen geluidsoverlast van deze baan zullen hebben blijkt een loze belofte. Ze zijn boos, ze protesteren, er wordt wat gesleuteld aan de uitvliegroutes van de vliegtuigen, maar aan het eind van het liedje blijft het feit staan dat ze vóór de Polderbaan geen geluidsoverlast hadden en daarna wel.

Dus besluiten enkele tientallen bewoners een claim in te dienen bij het Schadeschap. Immers, de waarde van hun woning is gedaald, want zo’n woning verkopen is lastig met dat lawaai in de lucht. Om  claims te beoordelen heeft het Schadeschap adviescommissies samengesteld, veertien in totaal, die ieder advies moeten geven voor claims uit de verschillende regio’s rond Schiphol. De commissie die de claims in Spaarndam moet beoordelen staat onder leiding van mijnheer J. van der Poel en wordt daarom de commissie Van der Poel genoemd.

De commissie gaat vanaf najaar 2003 aan de slag en constateert in 2005 dat de aanvragers uit Spaarndam recht hebben op een schadevergoeding. ‘Goed’, denken veel bewoners, ‘we zijn natuurlijk nog steeds niet blij met die Polderbaan, maar we krijgen in ieder geval de schade vergoed.’ Ha, dat dachten jullie maar, denkt men bij het Schadeschap. Want behalve adviescommissies hebben wij ook nog een ‘Besliscommissie’. En wat doet die Besliscommissie? Die zegt: die adviezen van de commissie Van der Poel, die gooien we in de prullenbak, want daar deugt helemaal niets van. Maar, vragen wij ons nu af: waarom?

Nu wordt het opletten geblazen, beste lezer, want we gaan nu wat dieper het doolhof in.

De Besliscommissie stelt dat de commissie Van der Poel bij het beoordelen van de aanvragen in Spaarndam een verkeerd uitgangspunt heeft gehanteerd. Want er mag alleen een schadevergoeding worden toegekend aan mensen die wonen in een zone waar minstens 35 KE aan geluidsoverlast is, en de Spaarndammers vallen niet binnen die zone. KE? Dat is ‘Kosten Eenheid’, en dat is een eenheid aan geluidsberekening die ooit door een mijnheer Kosten is bedacht. Let op: we hebben het hier over geluidsberekening en niet over geluidsmeting. Want geluidsoverlast meten, dat schijnt ontzettend moeilijk te zijn.

De Spaarndammers waren woedend, want niemand had hen ooit iets over die zone van 35 KE verteld. En bovendien: die geluidszones gaan uit van een situatie in het verleden en hebben niets te maken met de huidige realiteit. Er werd een bijeenkomst in het Dorpshuis georganiseerd, waar de voorzitter van het Schadeschap, Prof. Mr. Drs. B.P.M. van Ravels, de bewoners tevergeefs probeerde te overtuigen van het gelijk van de redenering van het Schadeschap. Aan het eind van de avond geeft professor Ravels toe dat het ook eigenlijk niet uit te leggen valt, maar juridisch gezien ligt het nu eenmaal zo.

De meeste bewoners leggen zich daar dan maar bij neer, weer een illusie armer. We zijn dan inmiddels al in november 2006 beland, ruim 3 ½ jaar na de opening van de Polderbaan. Maar er is één bewoner die zegt: dit pik ik niet. Dat is Jaap Goede, en hij gaat in beroep. Mijnheer en mevrouw Goede waren vlak na de opening van de Polderbaan al uit Spaarndam verhuisd. Ze hadden tevergeefs geprobeerd hun huis in Spaarndam te verkopen en toen dat niet lukte het tijdelijk verhuurd. In april 2005 lukte het alsnog de woning te verkopen voor een prijs die veel lager lag dan de oorspronkelijke vraagprijs.

Goede tekent bezwaar aan bij het Schadeschap, maar dat wordt ongegrond verklaard. Hij gaat in beroep bij de rechtbank in Haarlem, maar daar krijgt hij ook geen gelijk. Daarop gaat hij in hoger beroep en zie daar: op 5 december 2007 besluit de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State dat het besluit van de rechter in Haarlem onjuist was. Het Schadeschap moet de schadeclaim opnieuw beoordelen.

En wat doet het Schadeschap? U raadt het misschien al…

Juist, het Schadeschap stelt opnieuw een commissie in. Een adviescommissie die niet alleen de zaak van mijnheer Goede opnieuw moet bekijken, maar die ook moet adviseren hoe al die andere claims uit Spaarndam zouden moeten worden herzien. Deze commissie onder leiding van advocaat E. van der Schans komt na ruim anderhalf jaar, in februari 2009, met haar advies.

De commissie heeft dus twee adviezen geproduceerd, een ‘specifiek advies’ van 26 pagina’s over de zaak Goede en een ‘algemeen advies’ van 32 pagina’s. Om u enigszins een idee te geven van wat daar zoal in staat een citaatje: ‘De aard van het nadeel dat de bewoners van woningen binnen de geluidszones zijn gaan ondervinden als gevolg van de vaststelling van die geluidszones – te weten een nadeliger juridisch/akoestisch regime dan geldt voor de bewoners van woningen buiten die geluidszones – brengt, mede gelet op de aard van het egalitébeginsel, met zich mee dat de bewoners van woningen binnen de geluidszones aanspraak kunnen maken op opheffing (egalisatie) van de ongelijkheid die met de vaststelling van de geluidszones voor hen is ontstaan ten opzichte van de bewoners van woningen buiten die geluidszones.’

Bent u er nog?

Op de zaak van mijnheer Goede heeft de commissie een ingewikkelde rekensom losgelaten, die uiteindelijk resulteert in een bedrag van € 5.795,-  aan schadevergoeding. Daarbij inbegrepen is een bedrag van € 1.310,- aan ‘nadeelcompensatie’ verminderd met 5%, een ‘straf’ die mijnheer en mevrouw Goede krijgen omdat ze in 1979, toen ze hun huis in Spaarndam kochten, heel misschien hadden kunnen vermoeden dat er ooit een nieuwe landingsbaan van Schiphol in de buurt zou komen te liggen.

Het wachten is nu op een besluit van het Schadeschap naar aanleiding van dit advies. Jaap Goede twijfelt nog of hij met een besluit dat dit advies volgt wel of niet akkoord zal gaan. Zelf heeft hij berekend dat zijn werkelijke schade (lagere verkoopwaarde van zijn huis, verhuiskosten, overdrachtsbelasting) op € 96.500,- uitkomt. ‘Dus ja, met 5795 euro voel ik me natuurlijk bekocht.’ Maar om nu, bijna zes jaar na het indienen van de schadeclaim, weer opnieuw in beroep te gaan, daar voelt hij eigenlijk niet zo veel voor. ‘Ik besteed mijn tijd liever aan leuke dingen.’

Tot slot, als u geboeid bent geraakt door de wondere wereld van het Schadeschap, neem dan eens een kijkje op haar website (www.schadeschap.nl). U zult zien dat u daar warm verwelkomd wordt: ‘Schadeschap, uw signaal wordt serieus genomen’.