Waterbedrijven waarschuwen voor legionella door coronamaatregelen

Doordat veel gebouwen nu niet worden gebruikt als gevolg van de maatregelen om het coronavirus te beheersen, waarschuwen de waterleidingbedrijven voor het risico op legionella. Via hun websites roepen ze instellingen die wettelijk verplicht zijn om hun leidingen wekelijks door te spoelen, zoals hotels, zwembaden en sauna’s, op dat te blijven doen – in elk geval één keer in de twee weken.

De Inspectie voor de Leefomgeving en Transport, die toezicht houdt op de naleving van de regels voor legionellapreventie in drinkwater, heeft er begrip voor dat in ziekenhuizen en zorginstellingen “alle mensinzet gericht is op beheersing van het coronavirus.” Er kunnen geen watermonsters worden genomen, en “het uitvoeren van legionellapreventie (spoelen en metingen van temperatuur van drinkwater) is momenteel niet de eerste prioriteit van deze instellingen,” schrijft de Inspectie op haar website.

Toch adviseert de Inspectie aan ziekenhuizen en zorginstellingen, die eigenlijk ook wettelijk verplicht zijn aan legionellapreventie te doen, om te kijken “naar mogelijkheden om het spoelen van weinig gebruikte tappunten toch uit te kunnen voeren.”

“Ga in het uiterste geval over van een frequentie van wekelijks spoelen naar 2-wekelijks spoelen,” aldus de Inspectie.

'Veel moeite om het er weer uit te krijgen'
Maar Monique Bastmeijer van de Stichting Veteranenziekte maakt zich zorgen. Weliswaar sluit zij zich aan bij de oproep van de Inspectie en de waterbedrijven om leidingen te blijven doorspoelen om legionella te voorkomen, maar zegt dat er verschillend wordt gedacht over hoe met deze problematiek moet worden omgegaan.

“Sommigen zeggen dat het beter is om de waterinstallatie nu helemaal stil te leggen, en de leidingen pas weer door te spoelen als de coronacrisis voorbij is. Maar als je dat doet, en je krijgt legionella in je leidingen kost het je straks heel veel moeite om het er weer uit te krijgen. Dat is riskant, daar maken wij ons zorgen over.”

Nu het lente is, wijst Bastmeijer ook op het warme weer. De legionellabacterie kan zich in stilstaand water goed ontwikkelen vanaf een temperatuur van 25 graden.

“Daarom zien we liever dat instellingen met een wettelijke verplichting gewoon elke week hun waterleidingen doorspoelen,” zegt Bastmeijer. “Want bij een lagere frequentie doe je mogelijk te weinig. Met ‘eventjes doorspoelen’ red je het niet. De volledige leidinginhoud van de hele installatie moet wekelijks ververst worden.”

Lees hier hoe je een legionellabesmetting kunt voorkomen

Watergebruik niet verminderd
Desgevraagd laat de Vewin, de koepelorganisatie van waterbedrijven, weten dat het watergebruik in Nederland niet is verminderd door de coronamaatregelen. “Wel zien we een verandering in het dagpatroon: de ochtendpiek is minder, omdat mensen nu later opstaan,” aldus de woordvoerder van Vewin. Dat wordt ook gezien door de waterleidingbedrijven Brabant Water en Dunea.

Bovendien verwacht waterleidingbedrijf Dunea, dat water levert aan de regio Den Haag, dat het waterverbruik in sportinstellingen, zwembaden en horeca gedaald is. Daarentegen is “in ziekenhuizen en verzorgingstehuizen het waarschijnlijk licht verhoogd,” aldus de woordvoerder, die eraan toevoegt dat niet met harde data te kunnen staven.

Wanneer kraanwater langere tijd stilstaat, ontwikkelt de legionellabacterie zich die de veteranenziekte kan veroorzaken. Volgens het RIVM, dat aantal besmettingen bijhoudt, zijn er jaarlijks in Nederland tussen de 300 en 400 patiënten waarvan bekend is dat ze een longontsteking door legionella hebben. De laatste jaren neemt het aantal patiënten toe, in 2017 waren het er ruim 550.

Jacht op legionella
In 'De jacht op legionella' duikt Zembla in de wereld van legionellapreventie. Eerder bracht Zembla naar buiten dat er internationaal-wetenschappelijke informatie voorhanden is die verspreiding van de legionellabacterie bij waterzuiveringsinstallaties in Son en Boxtel had kunnen voorkomen. Die informatie zagen de GGD’s Hart voor Brabant en Brabant-Zuidoost tijdens het bronnenonderzoek over het hoofd. In totaal raakten de afgelopen jaren in de omgeving van de installaties in Son en Boxtel zeker 22 mensen besmet.

Bekijk hier de hele uitzending: