Wat je moet weten over de Paradise Papers

Het lek werd onthuld via de Süddeutsche Zeitung en het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ). 380 journalisten uit 67 landen zijn bij de onthullingen betrokken. In Nederland zijn dat onder andere Trouw  en het Financiële Dagblad. Het FD noemt de Paradise Papers maandag ‘het grootste lek nooit in de journalistiek’.

Wat zijn de Paradise Papers?
De Paradise papers zijn een enorm lek van 13,4 miljoen documenten die inzicht geven in de manier waarop belastingen worden ontweken via ingewikkelde constructies in belastingparadijzen. Het is een enorme hoeveelheid gegevens die in handen is gekomen van journalisten. In vergelijking met de Panama Papers; toen werden er 11,4 miljoen documenten onthuld. Op papier is de belastingontwijking die wordt onthuld trouwens niet illegaal, maar vanuit moreel oogpunt is er wereldwijd steeds meer kritiek op het massaal wegsluizen van geld om geen belasting te hoeven betalen.

Belastingparadijzen
Net als bij het eerste internationale belastingschandaal de Panama Papers, was het de Duitse krant Süddeutsche Zeitung die de onthulling deed in samenwerking met het Internationale samenwerkingsverband van journalisten ICIJ. De naam Paradise Papers is onder andere gekozen om te verwijzen naar de ‘belastingparadijzen’ die de bedrijven, politici en beroemdheden gebruiken om hun geld veilig te stellen en hoge belasting te voorkomen.

Wat wordt er precies onthuld?
De overzeese financiële belastingzaken van honderden politici, multinationals, beroemdheden en rijke ondernemers. Bij de Panama Papers kwamen de onthullingen vooral uit de administratie van één kantoor, bij de Paradise Papers zijn er meerdere bronnen. Een van de hoofdrolspelers in de Paradise Papers is het prestigieuze bedrijf Appleby. Dit Britse advocatenkantoor heeft vestigingen in belastingparadijzen als Bermuda en de Kaaimaneilanden en helpt rijke, beroemde en politiek machtige klanten met het ontwijken van belasting. De komende weken zullen er meer schandalen uit de documenten worden onthuld, maar nu al brengen de documenten schokkende feiten aan het licht.

De Russen
‘I have no deals in Russia’: Trump is al geruime tijd onderwerp van een onderzoek naar zijn banden met Rusland, maar blijft alle  aantijgingen ontkennen en ‘fake news’ noemen, o ndanks de aanwijzingen over zijn connecties met Rusland waaronder de onthullingen van ZEMBLA in ‘ De omstreden vrienden van Trump’ . Uit de Paradise Papers blijkt nu dat zijn minister van economische zaken Wilbur Ross zaken doet met omstreden Russen uit de kring rond president Poetin. Ross heeft belangen in het scheepvaartbedrijf Navigator dat zaken doet doet met het Russische bedrijf Sibur. Dat bedrijf is in handen van uitgerekend de schoonzoon van Poetin. Een andere eigenaar van dat bedrijf staat zelfs op de Amerikaanse sanctielijst staan, een lijst waar minister Ross zelf verantwoordelijk voor is.

De omstreden vrienden van Trump, de Russen

Kijk ook van ZEMBLA ' De omstreden vrienden van Trump, de Russen '

Trudeau
Ook de naam van een vriend en financiële steunpilaar van de Canadese premier Justin Trudeau komt naar boven in de documenten. Terwijl Trudeau na de Panama Papers opriep tot wereldwijde actie tegen belastingontwijking, bleek zijn eigen fondsenwerver miljoenen weg te sluizen naar de Kaaimaneilanden.

Madonna
Ook duiken de namen op van U2 zanger Bono, Madonna en de Britse koningin Elizabeth. De laatste zou investeren in een bedrijf dat tegen extreem lage rente onverantwoordelijke leningen afsluit voor de afbetaling van huishoudelijke apparaten.

Verder is opnieuw te zien hoe multinationals als Apple en Nike belastingparadijzen gebruiken om belasting te ontwijken en omstreden deals te verhullen. Trouw schrijft dat er ook prominente Nederlanders in de gelekte documenten voorkomen. Om wie dat gaat is vooralsnog niet duidelijk.

Lees het Paradise Papers-dossier van Trouw en het FD .

Nederland belastingparadijs
Ook Nederland is wereldwijd een belangrijke schakel tussen multinationals en belastingparadijzen. Dat bleek deze zomer ook weer uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam (UvA). In dat onderzoek kwam zelfs naar voren dat Nederland de grootste speler is als soort doorvoerhaven voor belastingontwijking.

Uit het UvA-onderzoek blijkt dat wereldwijd 23 procent van de belastingroutes om belastingbetaling te voorkomen via Nederland loopt. ZEMBLA maakte drie uitzendingen over de rol van Nederland in dit soort belastingconstructies. Bekijk die reportages hieronder: