Waarom is Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma niet welkom in Rusland?

Een gepland werkbezoek van de Tweede Kamer aan Rusland gaat niet door. Dat heeft de Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken dinsdag besloten. Reden is de weigering van Rusland om D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma tot het land toe te laten. Sjoerdsma is door Rusland op een sanctielijst geplaatst. Maar waarom?

Een duidelijke reden is niet gegeven, maar Sjoerdsma vermoedt zelf dat het komt doordat hij een criticaster is van “het regime in het Kremlin”. Zo vindt Sjoerdsma dat Rusland rookgordijnen optrekt als het om het neerhalen van vlucht MH17 in Oekraïne gaat. Maar hij heeft ook felle kritiek op andere zaken.

Kritiek op gaspijpleiding van Rusland
Een daarvan is zijn kritiek op de gaspijpleiding Nordstream 2 die van Rusland naar Duitsland wordt aangelegd. Nederland is ook verwikkeld in dat plan. Het Russische gas wordt via de Baltische zee via pijpleidingen naar Duitsland vervoerd. Shell doet voor tien procent mee aan de pijpleiding en ook vier andere Europese energiebedrijven zijn aangesloten. Rusland is grootleverancier van gas aan Europa.

Oekraïne, dat niet is aangesloten op deze nieuwe Nordstream 2 lijn, is bang dat Rusland de tweede lijn gaat gebruiken om het land nog makkelijker af te sluiten van gas. Het Kremlin gebruikte gas namelijk eerder als politiek drukmiddel. Ook Polen is ongerust en heeft al contact met Noorwegen om gas uit dat land af te kunnen nemen als Rusland de kraan voor hen dichtdraait. Amerika ziet de macht die de NordStream 2 Rusland geeft niet zitten en heeft felle kritiek geuit.

“De enige landen in de EU die heel erg positief waren over de Nord Stream 2 zijn Duitsland, Oostenrijk en Nederland”, zei de Zweedse Rusland deskundige Anders Aslund eerder tegen Zembla.

Sjoerdsma diende motie in over Magnitsky-wet
Een andere gevoelig punt voor de Russen is de Magnitsky-wet waar Sjoerd Sjoerdsma een groot voorstander van is.

Sergei Magnitsky was een Russische advocaat die in 2009 na martelingen en gebrekkige medische zorg in een cel in Moskou overleed. Hij werd gearresteerd nadat hij een enorme Russische belastingfraude had ontdekt.

In de Zembla-uitzending ‘Geld en gif uit Moskou’ komt Magnitsky’s opdrachtgever Bill Browder aan het woord. Hij voert sinds de dood van Magnitsky wereldwijd campagne om sancties in te stellen tegen de Russische betrokkenen bij deze zaak. Dit tot ongenoegen van het Kremlin. Verschillende sleutelfiguren in de fraudezaak zijn inmiddels ook onder verdachte omstandigheden omgekomen.

Sjoerdsma diende een motie in die ervoor moet zorgen dat Nederland werk gaat maken van de Magnitsky-wet. De wet zorgt ervoor dat tegoeden van de Russische betrokkenen bij de Magnitsky-zaak bevroren kunnen worden en dat ze geen toegang meer krijgen tot Europese landen.

Kijk Zembla over de Magnitsky-affaire terug:

Steun van Kamercommissie
Volgens Kamerlid Pia Dijkstra (D66) waren alle aanwezige leden van de commissie het eens over de beslissing om Sjoerdsma te steunen en het werkbezoek aan Rusland helemaal af te blazen. "We hebben laten weten dat we teleurgesteld zijn dat op basis van een geheime lijst de heer Sjoerdsma niet wordt toegelaten. En dat we om die reden niet kunnen ingaan op de uitnodiging."

Sjoerdsma is zijn collega's "zeer dankbaar". "Als je één Kamerlid verbiedt het land te betreden, nodig je feitelijk ons parlement niet uit, of denk je als gastland dat je kan shoppen in hoe een delegatie eruit moet zien", zegt de D66'er. "Dat is een slechte boodschap, dan is het einde zoek."

Russische ambassadeur om uitleg gevraagd
De Kamercommissie wil de Russische ambassadeur uitnodigen om tekst en uitleg te geven over de weigering. Minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) heeft de Russische ambassadeur vanwege de kwestie al op het matje geroepen.

De relatie tussen Nederland en Rusland is ernstig verslechterd sinds de Russische annexatie van de Oekraïense Krim en vooral na het neerhalen van vlucht MH17 boven het oosten van Oekraïne. In 2008 was de Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken voor het laatst op bezoek in Rusland.