Waarom de werkdruk bij huisartsen zo hoog is

De huisartsen staan vrijdag 1 juli op het Malieveld in Den Haag. Ze vragen aandacht voor de druk waaronder zij zorg moeten leveren. Al jaren is bekend dat de werkdruk voor huisartsen te hoog ligt. Zembla maakte in 2018 de uitzending ‘De praktijk van de achterstandsdokter’ over dit onderwerp. Maar sinds die tijd is het probleem alleen maar groter geworden.     

Er is al een aantal jaar een tekort aan huisartsen en daarmee staat de toegankelijkheid van de zorg op het spel. Een van de belangrijkste punten waar huisartsen voor op het Malieveld staan: ze willen meer tijd voor patiënten. Huisartsen krijgen op dit moment tien minuten de tijd per patiënt. Dat moet naar 15 minuten, stellen ze in hun manifest.

Ook in de Zembla-uitzending in 2018 noemden huisartsen de tien minuten die ze voor een consult krijgen, te weinig: “Veel problemen zijn niet in tien minuten op te lossen,” aldus een van de artsen in de uitzending. In een onderzoek van de Landelijke Huisartsen Vereniging LHV uit 2018 geeft 78 procent van de artsen aan wel eens een verkeerde inschatting te maken vanwege de tijdsdruk.

Huisarts Andy Kwee, die een praktijk heeft in een achterstandswijk in Almelo, zegt hierover: “Als er zoveel vragen op je afkomen, elke tien minuten weer. Je probeert niks te vergeten, maar dat is eigenlijk bijna een onmogelijkheid.” Huisarts Anja Vrakking uit Amsterdam Zuidoost bevestigt dat: “Je hebt iedere tien minuten patiënten, er komen nog tig telefoontjes tussendoor, de assistent komt binnen met een vraag. En iedere keer moet je toch wel weer zorgen dat je de juiste inschattingen maakt.”

Een tweede punt waar de huisartsen verandering in willen zien, zijn de wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg. Patiënten die worden doorverwezen naar de ggz of andere plekken belanden vaak op een wachtlijst. In de tijd dat deze patiënten niet geholpen worden, blijven ze een beroep doen op de huisarts. De huisartsen willen dat de wachtlijsten worden aangepakt en dat andere zorg- en hulpverleners de patiënten die op de wachtlijst staan hulp bieden.

Ella Kalsbeek, in 2018 nog voorzitter van de Nederlandse Huisartsen Vereniging (LHV), noemde dit probleem ook al in de Zembla-uitzending: “Mensen die psychiatrische problemen hebben die werden vroeger toch vaak opgenomen. Dat is in steeds afnemende mate het geval. De ziekenhuizen duwen ook als het ware patiënten terug naar de huisartsen.”

Bekijk de uitzending ‘De praktijk van de achterstandsdokter’

Sinds de uitzending is er meer geld beschikbaar gekomen voor huisartsen die in achterstandswijken werken. In het onderhandelingsakkoord voor huisartsenzorg dat in de zomer van 2018 werd gesloten, werd bepaald dat er twaalf miljoen beschikbaar zou komen voor zorg in achterstandswijken.

Maar het is bij lange na niet genoeg gebleken. Uit een rondgang van de LHV uit oktober 2021 blijkt dat driekwart van de huisartsen de werkdruk te hoog vindt, dat was in 2018 nog tweederde. Veel huisartsen hebben moeite de bezetting in de praktijk rond te krijgen. De inhaalzorg door corona en de alsmaar stijgende zorgvraag heeft het de afgelopen jaren voor de huisarts alleen maar drukker gemaakt.

Verschillende groepen huisartsen zijn daarom in actie gekomen: de groep ‘Help de huisarts verzuipt’ (HDHV), het collectief ‘Bevlogen Huisartsen’, de groep 'Huisarts Reclame Consultatie Commissie'(HRCC). Samen met de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) en de Vereniging Praktijkhoudende Huisartsen (VPH) organiseren ze de actieweek met op 1 juli een protest op het Malieveld in Den Haag.

Het kabinet maakt deze zomer toekomstplannen voor de gehele zorgsector. De huisartsen willen daarom nu een stevig geluid laten horen. Naast de langere tijd voor consulten en de aanpak van wachtlijsten, willen de huisartsen de druk van de avond, nacht en weekenddiensten verminderen en moeten gemeenten zorgen voor voldoende betaalbare praktijkruimtes.