Verzekeraars waarschuwen voor brandgevaarlijk isolatiemateriaal

Bij de brand in de Londense Grenfell-toren vielen vorig jaar 72 doden. De brand verspreidde zich razendsnel via de gevel. Het gebouw was recent gerenoveerd met kunststof isolatiemateriaal. Hetzelfde materiaal wordt ook in Nederland gebruikt om gebouwen te isoleren.

Emeritus hoogleraar bouwkunde aan de TU Eindhoven Jos Lichtenberg schat dat de komende jaren ruim 500.000 woningen in Nederlandse flats geïsoleerd gaan worden.

Gevels seniorencomplex voldoen niet
ZEMBLA ontdekte dat de gevels van seniorencomplex De Meiberg in Nijmegen niet voldoen aan de bouwvergunning. De gemeente Nijmegen bevestigt die conclusie. Het complex telt 161 appartementen. De gemiddelde leeftijd van de bewoners is 84 jaar. Volgens brandexpert Jurjen Burghgraef zijn de gevels "brandgevaarlijk." De gemeente laat weten dat er overleg plaatsvindt om "aan deze situatie een einde te maken."

Volgens het bouwdossier zou de gevel voldoen aan brandklasse B, ofwel ‘heel moeilijk brandbaar’. Na vragen van ZEMBLA heeft woningcorporatie Woongenoot een test laten uitvoeren. De voorlopige uitslag is klasse D: ‘goed brandbaar’. Dat komt door het gebruik van brandbare isolatiematerialen en een luchtspouw.

'Van buitenaf isoleren  is populair'
"Dit komt heel veel voor", aldus directeur van ingenieursbedrijf Nieman Ruud van Herpen. "Het is populair om gebouwen die niet of matig geïsoleerd zijn opeens een veel betere isolatieschil te geven door ze van buitenaf te isoleren. En dan kom je op dit soort systemen uit ja."

In het bouwdossier van de Meiberg zat alleen een testrapport van het buitenste paneel. "Vaak wordt er ook niet verder gekeken dan dat," zegt van Herpen. In Nederland moet de combinatie van alle materialen in een gevel aan bepaalde brandklassen voldoen: isolatie, spouw en gevelpaneel.

Hoeveel kwetsbare gebouwen er zijn, is onbekend. Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken laat aan ZEMBLA weten: "Er is geen centrale registratie van dergelijke gebouwen. Het toezicht op de brandveiligheid van gebouwen is belegd bij gemeenten."

Officiële test
Bouwmaterialen krijgen een brandklasse via de officiële Europese SBI-test. Volgens deskundigen is die test niet representatief voor een brand via de gevel. Richard Hull, hoogleraar brandwetenschappen aan de University of Central Lancashire:

"De SBI-test is helemaal verkeerd. Want hij is ontwikkeld voor bouwmaterialen die binnen worden gebruikt." De testwand is 1,5 meter hoog en bevat geen ramen. De ontstane gassen worden afgezogen en de brand heeft de kracht van een brand in een prullenbak. Een brand die uit een raam slaat, is al gauw honderd keer sterker.

Gulden middenweg
Minister Ollongren laat aan ZEMBLA weten dat de SBI-test kan worden beschouwd  "als een gulden middenweg." Ze wijst erop dat er binnen Europa wordt gewerkt aan een specifieke geveltest. Ook schrijft ze dat de "beoordeling van bouwplannen bij de vergunningverlening kan worden verbeterd." Volgens Ollongren is het "mogelijk dat er nog meer gebouwen in Nederland zijn waarvan de gevel niet of niet volledig voldoet aan de bouwregelgeving."