Vernietigend oordeel Verenigde Naties over WIA-uitkering

Volgens de Internationale Arbeidsorganisatie van de Verenigde Naties, de ILO, handelt Nederland in strijd met het arbeidsongeschiktheidsverdrag. Tegen de afspraken in krijgen mensen die minder dan 35% arbeidsongeschikt zijn geen uitkering en wordt het inkomen van de partner meegewogen als ze een bijstandsuitkering aanvragen. Ook moeten mensen die tussen de 35 en 80% arbeidsongeschikt zijn, na twee jaar WIA-uitkering weer aan het werk. De VN uit in februari van dit jaar in een vernietigend rapport ‘grote zorgen’.

Aansprakelijkheidsjurist Yvonne Waterman promoveerde op het ILO-verdrag dat over arbeidsongeschiktheid gaat en stelt in Zembla: “Nederland heeft verdrag 121 in 1966 geratificeerd en het lijkt wel alsof het daarna in een stoffige la is verdwenen.” Bijna alle landen ter wereld ondertekenden het verdrag. Waterman: ‘Wanneer je je realiseert dat dit verdrag bedoeld is dat ook de armste landen in de wereld zich eraan kunnen houden, en dat ook doen, hoe vreemd is het dan dat Nederland zich hier niet aan houdt.’

Emeritus hoogleraar Paul Van der Heijden, gespecialiseerd in internationaal arbeidsrecht, zat lang in allerlei commissies van de ILO: “De ILO heeft het over ‘deep concerns’ (grote zorgen), dat is de strengste term die ze kunnen gebruiken. Die wordt ook gebruikt als het gaat over Oeigoeren in China of als het gaat over kinderarbeid in Congo.” Die terminologie wordt nu dus ook gebruikt voor Nederland als het om de WIA gaat.

Zembla sprak de afgelopen maanden met tientallen zorgmedewerkers met long covid. Na twee jaar ziekte moeten ze zich, net als anderen die langdurig ziek zijn, melden bij het UWV om een WIA-uitkering aan te vragen. Dan blijkt dat zorgmedewerkers met een hoog salaris, zoals artsen, wél recht hebben op een WIA-uitkering, maar dat zorgmedewerkers met een lager salaris, zoals ziekenverzorgers, vaak géén recht hebben op een uitkering. Arbeidsongeschikten met lagere lonen komen door de WIA al snel op bijstandsniveau.  

Minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft het rapport gelezen en heeft mede door deze forse kritiek een commissie in het leven geroepen om het arbeidsongeschiktheidsstelsel onder de loep te nemen. Volgens Kamerlid Pieter Omtzigt zorgt een commissie alleen maar voor onnodig veel uitstel en hebben mensen die nu in de WIA terecht komen hier niets aan.

Kitty Jong (FNV): “We hebben staan applaudisseren voor deze zorgmedewerkers tijdens de coronacrisis, we konden ze niet missen, we hebben veel te veel van ze gevraagd. De staat en de werkgevers hebben ze niet beschermd, en nu zijn ze ziek en nu komen ze in de bijstand.”