Uitbraak vogelgriep: honderdduizenden dieren geruimd

Meer dan 414.000 vogels zijn in amper twee maanden geruimd vanwege de vogelgriep. Maandag werd de dierziekte ook bij kalkoenen op een pluimveebedrijf in Ysselsteyn in Limburg vastgesteld. Daar worden nog eens 24.000 kalkoenen geruimd. En twee andere pluimveebedrijven met in totaal 40.000 dieren worden preventief geruimd. Daarmee komt het totaal aan geruimde vogels sinds 26 oktober op ruim 478.000 dieren.

Op die datum stelde demissionair minister Carola Schouten van Landbouw een landelijke ophokplicht in voor alle bedrijven die commercieel pluimvee houden. Een H5 variant werd aangetroffen bij een pluimveebedrijf in Zeewolde. Een zeer besmettelijke variant van de vogelgriep die tot ernstige ziekte of sterven bij vogels leidt. 

Bij H5 en H7 kan de laagpathogene variant muteren naar de hoogpathogene variant, die veel schadelijker is. Daarom bestrijdt en monitort de NVWA vooral de varianten H5 en H7.

Volgens de Wageningen Universiteit is het virus dat nu in Nederland rond gaat waarschijnlijk niet gevaarlijk voor mensen: “De huidige virussen in Nederland zijn niet verwant aan de Aziatische H5N1 stammen die mensen kunnen infecteren.”

Sommige varianten van de vogelgriep zijn wel overdraagbaar op mensen. Vogelpest, de gevaarlijke variant van vogelgriep, vormt een risico voor de volksgezondheid. Een mens kan het virus oplopen bij direct en intensief contact met besmette of dode vogels.

Hoewel het zeldzaam is dat mensen besmet raken, zijn er zorgen. “De vrees bestaat dat het virus zodanig verandert dat het zich makkelijk onder mensen kan verspreiden. Dat kan dan leiden tot een wereldwijde griepepidemie, een zogenaamde pandemie”, schrijft de Wageningen Universiteit over vogelgriep. De universiteit doet al jaren onderzoek naar het virus.

Een jaar geleden was er ook een grote uitbraak in Nederland. Tot in juni 2021 werden bedrijven geruimd. In augustus was er nog een besmetting op een locatie met siervogels. Daarna werd het stil, tot een nieuwe variant van het virus in oktober opdook in Zeewolde. Volgens de Wageningen Universiteit “betreft het een nieuwe virusintroductie, die waarschijnlijk door trekvogels naar Nederland is gekomen.”

Dood van een dierenarts
We hebben al bijna twintig jaar regelmatig last van uitbraken van de vogelgriep. In 2003 kreeg Nederland voor het eerst te maken met een grote uitbraak. Op 2 maart verklaarde de toenmalig minister Veerman van Landbouw: “Deze vorm van vogelpest is voor de mens absoluut onschadelijk, testen hebben dat bewezen.” Maar dat bleek niet te kloppen. Op 17 april 2003 overleed dierenarts Jan Bosch aan de gevolgen van de vogelgriep na een bezoek aan een pluimveehouderij. Zembla maakte er de uitzending ‘Dood van een dierenarts’ over.

Tegenwoordig krijgen mensen bij zeer nauw contact met besmette dieren, virusremmers aangeboden. De medicijnen verkleinen de kans dat mensen vogelgriep krijgen.

De uitzending 'De dood van een dierenarts':