Tijdlijn kunstgras: Wat gebeurde er sinds de eerste uitzending?

Gevaarlijk Spel

5 oktober 2016
UITZENDING 1: Gevaarlijk Spel

De gezondheidsrisico’s van voetballen op kunstgrasvelden met rubbergranulaat zijn niet goed onderzocht. Dat stellen vooraanstaande wetenschappers in de ZEMBLA-uitzending ‘Gevaarlijk Spel’ . Het rubbergranulaat, gemaakt van oude autobanden, bevat kankerverwekkende stoffen en er is nooit goed onderzocht of die stoffen in het lichaam van sporters terecht komen. Zo lang er geen duidelijkheid is over de risico's zou er niet op de velden gespeeld moeten worden, stellen de wetenschappers in Zembla.

5 oktober 2016
KNVB wil nieuw onderzoek naar gezondheidsrisico’s kunstgrasvelden

Voetbalbond KNVB vindt, naar aanleiding van de bevindingen van ZEMBLA, dat er nader onderzoek naar het rubbergranulaat moet worden gedaan. 

6 oktober 2016
Schippers: Nieuw onderzoek naar korrels kunstgrasvelden

Minister Edith Schippers (Sport) heeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) opdracht gegeven opnieuw te onderzoeken of de rubberkorrels op kunstgrasvelden de gezondheid kunnen schaden. Het onderzoek moet nog voor het einde van 2016 klaar zijn.

7 oktober 2016
Advies rivm laat kinderen niet met kunstgraskorrels spelen

Het RIVM adviseert ouders om kinderen niet te laten spelen met de rubberen korrels van een kunstgrasveld. Ook wordt aanbevolen om na het sporten te douchen en schone kleren aan te trekken. ‘Zoek het risisco niet op’, zegt Jan Roels, hoofd van het Centrum Veiligheid van Stoffen en Producten van de RIVM, tegen de NOS.

8 oktober 2016
Tientallen wedstrijden afgelast

Dit weekend zijn enkele tientallen amateurvoetbalwedstrijden afgelast vanwege de onrust over kunstgras. Dat heeft de KNVB gezegd na overleg met de Vereniging Sport en Gemeenten (VSG), het RIVM en het ministerie van VWS.

10 oktober 2016
Het RIVM gaat per direct kunstgras voetbalvelden onderzoeken

Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) gaat per direct aan de slag met nieuw en grondig onderzoek naar de gezondheidsrisico’s van rubbergranulaat in kunstgras voetbalvelden. Kritiek op eerder onderzoek was dat het slechts twee en een half uur duurde en dat er maar zeven voetballers bij betrokken waren. In ZEMBLA wordt door professor Martijn Berger van de Universiteit Maastricht gesteld dat dit onderzoek absoluut niet representatief kon zijn omdat er te weinig spelers en er ook geen vrouwen of kinderen bij betrokken waren.

11 oktober 2016
Onrust bij honderden voetbalclubs over gezondheidsrisico’s

Honderden voetbalclubs in Nederland maken zich zorgen over de gezondheidsrisico’s van de rubberkorrels in de kunstgras voetbalvelden. Dat blijkt uit een inventarisatie die de NOS heeft gemaakt. Uit die inventarisatie van de NOS is onder andere gebleken dat in elk geval 82 clubs concrete maatregelen hebben genomen of besloten hebben dat te gaan doen.

13 oktober 2016
Ajax wacht onderzoek niet af en vervangt kunstgrasvelden

Voetbalclub Ajax kondigt aan de kunstgrasvelden met rubberkorrels op het trainingscomplex De Toekomst te zullen vervangen. De club wil het onderzoek van het RIVM naar de mogelijke gezondheidsrisico's van het spelen op die velden niet afwachten.

14 oktober 2016
FIFA: meer onderzoek

Gianni Infantino, de voorzitter van Wereldvoetbalbond FIFA, vindt het belangrijk dat er meer onderzoek gedaan wordt naar de aanwezigheid van rubberkorrels op kunstgrasvelden. De uitkomsten van aanvullend onderzoek moeten indien nodig vervolgens leiden tot "passende maatregelen". De FIFA-voorzitter doet de uitspraken in de Zwitserse krant Blick in reactie op Zembla.

20 oktober 2016
Internationale aandacht voor kunstgras

O.a. België onderzoekt veiligheid kunstgras voetbalvelden. Programmamaker Roelof Bosma wordt verscheidene keren geïnterviewd door de BBC. Bekijk hier ook het overzicht van de media-aandacht in buitenlandse kranten.

21 oktober 2016
Bandensector biedt test van kunstgrasvelden aan

De autobandenbranche biedt sportclubs die ongerust zijn over het spelen op kunstgras een test aan om te kijken wat voor rubberkorrels er op hun velden liggen. De branche houdt vol dat korrels van het veelgebruikte SBR-rubber volkomen veilig zijn.

24 november 2016
Onderzoek nodig naar milieuvervuiling rubber kunstgraskorrels

Recycling Netwerk, een organisatie die zich inzet voor betere recycling, vindt dat er nieuw onderzoek moet komen naar de milieuvervuiling van rubber kunstgraskorrels. Op het moment wordt in Nederland op veel plaatsen onderzoek gedaan naar de gezondheidsrisico’s van de korrels, maar naar de gevolgen voor het milieu wordt vooralsnog amper gekeken.

28 november 2016
Experts: ‘Beschouw rubberen kunstgraskorrels als consumentenproduct

Het rubbergranulaat op de Nederlandse kunstgras voetbalvelden moet worden aangemerkt als consumentenproduct en aan de gezondheidsnormen voor consumentenproducten voldoen. Dat zeggen experts op basis van verschillende rapporten. Nu worden de rubberkorrels beoordeeld als ‘chemisch mengsel’ waardoor de normen waaraan ze moeten voldoen minder streng zijn.

1 december 2016
Amsterdam wil geen nieuwe kunstgrasvelden met rubberkorrels

Amsterdam gaat geen nieuwe kunstgrasvelden meer met rubberkorrels aanleggen. Dat maakt wethouder Van der Burg van Sport bekend tijdens een spoeddebat over de gezondheidsrisico's van de grasvelden met rubbergranulaat.

14 december 2016
Bezorgde ouders starten Facebookpagina over risico’s kunstgraskorrels

Een aantal ouders van de Leeuwarder voetbalvereniging Leovardia is de Facebookpagina ‘Komvandatgrasaf’ begonnen omdat er steeds meer zorgen zijn over de gezondheidsrisico’s van de rubberkorrels op de Nederlandse kunstgrasvelden.

15 december 2016
Een derde voetbalclubs neemt maatregelen tegen rubberen kunstgraskorrels

Een op de drie voetbalclubs in Nederland stopt gedeeltelijk of helemaal met spelen op kunstgraskorrels van gerecycled rubber, het zogenaamde rubbergranulaat. De clubs willen geen risico nemen met de kankerverwekkende stoffen zoals PAKs die in de korrels zitten.

16 december 2016
Europese kunstgras voetbalvelden krijgen veilige korrels

Kunstgras voetbalvelden in heel Europa krijgen korrels met een veiliger samenstelling als blijkt dat het huidige rubbergranulaat onverantwoorde gezondheidsrisico's geeft. EU-industriecommissaris Bienkowska zegt dat in antwoord op vragen van zowel de Partij voor de Dieren als het AD.

RIVM bereidt groot communicatieplan voor uitkomst onderzoek
19 december 2016

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft een uitgebreid communicatieplan ontwikkeld om gemeenten en publiek te informeren over de uitkomsten van het RIVM-onderzoek naar de mogelijke gezondheidsrisico’s van de rubberkorrels op de kunstgrassportvelden.

RIVM: voetballen op kunstgraskorrels is veilig, maar normen wel bijgesteld
21 december 2016

Het schadelijk effect op de gezondheid van sporten op rubberen kunstgraskorrels is ‘praktisch verwaarloosbaar’ en dus ‘veilig’. Dat nieuws brengt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) naar aanleiding van nieuw onderzoek. Het onderzoek werd gedaan na onze uitzending ‘Gevaarlijk spel’ waarin deskundigen kritiek leverden op eerder RIVM-onderzoek naar de gezondheidsrisico’s van rubberen kunstgraskorrels.

17 januari 2017
Kabinet wil strengere normen voor rubber in kunstgraskorrels

Het kabinet gaat in Europa aandringen op het aanscherpen van de normen voor schadelijke stoffen in autobanden. Op die manier kan het percentage schadelijke stoffen in de kunstgraskorrels naar beneden. Dat hebben minister Schippers van Volksgezondheid en staatssecretaris Dijksma van milieu woensdag bekend gemaakt.

15 februari 2017
UITZENDING 2: Gevaarlijk spel – het vervolg

Als het spelen op kunstgras veilig is, waarom wil het RIVM dan een strengere norm voor de stoffen in de rubberkorrels om te voorkomen dat die stoffen gevaarlijke waarden bereiken? En ook de kritiek uit wetenschappelijke hoek op het onderzoek is niet geruststellend. Zembla onderzoekt of het boek over de gevaren van het kunstgrasrubber inderdaad dicht kan. In de uitzending onder meer de voorlopige resultaten van onderzoek van de Vrije Universiteit  met zebravisjes naar de gezondheidseffecten van rubberkorrels.  Uit de eerste proeven blijkt duidelijk dat er meer aan de hand is dan tot nu toe werd vermoed. De embryo’s van de visjes gaan dood als gevolg van de blootstelling aan water dat in contact is geweest met de rubberkorrels. Bovendien laten blootgestelde visjes gedragsverandering zien. 

28 februari 2017
ECHA: ' Weinig reden tot zorg over rubberkorrels op kunstgrasvelden '

Het Europees Agentschap voor Chemische Stoffen meldt in een rapport dat e r kankerverwekkende stoffen in het rubbergranulaat zitten, maar dat er hooguit sprake is van een ‘laag niveau van zorg' over het risico op het krijgen van kanker door blootstelling aan de rubberkorrels. Het ECHA heeft de voorlopige resultaten van het onderzoek naar de gezondheidsrisico’s van de Vrije Universiteit die in de ZEMBLA- uitzending 'Gevaarlijk Spel- het vervolg' aan bod kwamen,  niet meegenomen in zijn evaluatie. 

23 mei 2017
Grote hoeveelheid microplastics van kunstgrasvelden verdwijnt in milieu

  Van het infill-materiaal waarmee kunstgrasvelden worden aangevuld, verdwijnt jaarlijks een aanzienlijke hoeveelheid (tot vijftig procent) in het milieu. Het materiaal, voornamelijk het meest gebruikte rubbergranulaat, belandt op de verharding en bermen rond de velden. Ook komt het infill terecht in het oppervlaktewater via sloten langs de velden en in de riolering. De naleving van de zorgplicht door de beheerders van de kunstgrasvelden, veelal gemeenten, “laat te wensen over”. Dat blijkt uit een onderzoek naar de verspreiding van microplastics uit kunstgrasvelden, dat is gedaan in opdracht van de Branchevereniging Sport en Cultuurtechniek (BSNC) en de G4: de vier grote gemeenten. 

12 juni 2017
Europa wil schonere rubberkorrels op kunstgras voetbalvelden

Europa wil de normen voor voetballen op kunstgras met rubberkorrels verscherpen naar een 'absoluut veilige grens'. Dat blijkt uit antwoorden op vragen van het Europees Parlement. Daarom gaat Brussel de kunstgras-kwestie nu zelf onderzoeken om te kijken hoe de normen en wetgeving moeten worden bijgesteld.

21 september 2017
Aangifte tegen kunstgrasbranche vanwege korrels

Recycling Netwerk heeft bij het Openbaar Ministerie aangifte gedaan tegen alle partijen die betrokken zijn bij het gebruik van rubbergranulaat van oude autobanden op kunstgrasvelden. “Dit is een voorbeeld van hele foute recycling”, aldus Robbert van Duin, voorzitter van Recycling Netwerk. Het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie bevestigt tegenover Zembla dat er aangifte is gedaan door Recycling Netwerk. "Wij gaan de aangifte bestuderen op aanknopingspunten voor eventueel strafrechtelijk onderzoek", zegt een woordvoerder.

11 oktober 2017
UITZENDING 3: Tot op de bodem

Na 'Gevaarlijk spel' en 'Gevaarlijk spel - het vervolg', komt ZEMBLA met een derde uitzending over kunstgras: 'Tot op de bodem'. ZEMBLA onderzoekt: wie zijn er verantwoordelijk voor de mogelijke milieuschade en hoe gaan de gemeenten, de bandenbranche en de aannemers die kunstgrasvelden aanleggen hiermee om?