Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek
Tientallen klokkenluiders naar adviespunt
22-04-2014
• leestijd 2 minuten
•
Het Adviespunt Klokkenluiders heeft in 2012 en 2013 in totaal 61 mensen begeleid die een vermoedelijke misstand binnen hun werkorganisatie hadden ontdekt. De meeste zaken hadden betrekking op de zorgsector (31 procent) en daarna de sectoren gemeente en industrie (beide 10 procent). Dat blijkt uit het eerste volledige jaarverslag van de organisatie dat dinsdag werd overhandigd aan minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken. Die noemde het aantal klokkenluiderszaken ,,fors wat''.
Huis voor Klokkenluiders
Het adviespunt werd in oktober 2012 geïnstalleerd door zijn voorganger voor de duur van 3 jaar. Het is de voorloper van het 'Huis voor Klokkenluiders' dat de Tweede Kamer in gang heeft gezet. Dit initiatief van onder meer de SP kreeg vorig jaar ruime steun in de Tweede Kamer en wordt in mei in de Eerste Kamer behandeld.
Het adviespunt werd in oktober 2012 geïnstalleerd door zijn voorganger voor de duur van 3 jaar. Het is de voorloper van het 'Huis voor Klokkenluiders' dat de Tweede Kamer in gang heeft gezet. Dit initiatief van onder meer de SP kreeg vorig jaar ruime steun in de Tweede Kamer en wordt in mei in de Eerste Kamer behandeld.
In totaal zochten vorig jaar 435 mensen, onder wie 21 werkgevers, contact met het adviespunt. In driekwart van de gevallen ging het om advies en de rest vroeg om informatie.
61 echte klokkenluiderszaken
De organisatie bestempelde 61 zaken als een echte klokkenluiderszaak, waarbij vermoedelijk sprake was van een maatschappelijke misstand. Het gaat bijvoorbeeld om fraude, diefstal, belangenverstrengeling, gevaren voor gezondheid of milieu en mismanagement. Van alle zaken werden er 3 in 2012 afgerond en 37 in 2013. Er lopen nog 21 zaken door in 2014. Degenen die de zaak aankaartten, kregen intensieve en vertrouwelijke begeleiding, soms dagelijks.
De organisatie bestempelde 61 zaken als een echte klokkenluiderszaak, waarbij vermoedelijk sprake was van een maatschappelijke misstand. Het gaat bijvoorbeeld om fraude, diefstal, belangenverstrengeling, gevaren voor gezondheid of milieu en mismanagement. Van alle zaken werden er 3 in 2012 afgerond en 37 in 2013. Er lopen nog 21 zaken door in 2014. Degenen die de zaak aankaartten, kregen intensieve en vertrouwelijke begeleiding, soms dagelijks.
Plasterk is tegen wetsvoorstel
Het adviespunt doet zelf geen onderzoek, maar laat dat over aan inspecties en andere onderzoeksinstituten in verschillende sectoren. Plasterk is voor die scheiding van advies en onderzoek. Hij blijft om die reden tegen het wetsvoorstel van het Huis voor Klokkenluiders, omdat deze twee functies dan in één instantie opgaan. ' Dat is onverstandig, omdat een klokkenluider moet weten dat een adviseur alleen zijn belang dient. Een onderzoeker doet dat niet, maar onderzoekt en beoordeelt de feitelijke situatie ', aldus Plasterk.
Het adviespunt doet zelf geen onderzoek, maar laat dat over aan inspecties en andere onderzoeksinstituten in verschillende sectoren. Plasterk is voor die scheiding van advies en onderzoek. Hij blijft om die reden tegen het wetsvoorstel van het Huis voor Klokkenluiders, omdat deze twee functies dan in één instantie opgaan. ' Dat is onverstandig, omdat een klokkenluider moet weten dat een adviseur alleen zijn belang dient. Een onderzoeker doet dat niet, maar onderzoekt en beoordeelt de feitelijke situatie ', aldus Plasterk.
Negatieve gevolgen
Drie van de vier klokkenluiders ondervonden negatieve gevolgen van hun melding. Het gaat om pesterijen, buitengesloten worden en overplaatsing. Sommigen moesten zich ziek melden of hun contract werd niet verlengd, ze werden ontslagen of vertrokken zelf.
Drie van de vier klokkenluiders ondervonden negatieve gevolgen van hun melding. Het gaat om pesterijen, buitengesloten worden en overplaatsing. Sommigen moesten zich ziek melden of hun contract werd niet verlengd, ze werden ontslagen of vertrokken zelf.
Meer over:
klokkenkluiders-in-de-kouPraat mee
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.
