'Tekort aan nieuwe kantoren in grote steden'

Enerzijds worden volgens de NVM bestaande kantoren via herbestemming of sloop aan de voorraad onttrokken. Anderzijds worden er nauwelijks nog nieuwe kantoren bijgebouwd. Volgens het rapport daalde alleen al in Amsterdam, de belangrijkste kantorenstad van Nederland, het aanbod van leegstaande kantoren in de eerste jaarhelft met 80.000 vierkante meter. Ook in het aangrenzende Amstelveen werd een flink aantal meters uit de markt genomen.

Zeventien procent van de kantoren staat leeg
In Nederland is een overaanbod van kantoorvloeroppervlakte. Schrijft het CBS . Gemiddeld ruim 17% van de kantoorvloeroppervlakte staat leeg in 2015. Dit percentage neemt nog steeds toe. Er zijn regionale verschillen: de leegstand concentreert zich in de Randstad, in het bijzonder rondom Amsterdam en in het Rijnmondgebied. 

Bekijk hier een interactieve infographic van kantoorleegstand per gemeente.

Het aantal lege kantoren is de laatste twintig jaar gestaag toegenomen, met een versnelling van de groei rond de eeuwwisseling als gevolg van het knappen van de internetbubbel en de noodzaak voor beleggers om een alternatief voor aandelen te vinden. Leegstand ontstond omdat er meer gebouwd werd dan in gebruik werd genomen. Sinds 2008, toen de economische crisis intrad, is de leegstand nog verder toegenomen tot ruim 17 procent in 2015. 

Naast de crisis zijn meer structurele factoren aan te wijzen voor de afname van kantoorgebruik, zo daalt sinds enkele jaren de beroepsbevolking als gevolg van de vergrijzing. Dit leidt tot een verminderde vraag naar bedrijf- en kantoorruimte. Daarnaast neemt het aantal vierkante meters per werkende af doordat veel bedrijven en organisaties overgaan op meer flexibele vormen van werken ('het nieuwe werken'). Dit zorgt voor een structureel overschot van kantoormeters.

Zestig procent van de kantorenleegstand is structureel. 
De grootste volumes kantooroppervlakte bevinden zich in de Randstad. Ruim de helft van de Nederlandse kantoorvloeroppervlakte ligt in de provincies Noord-Holland en Zuid-Holland. De leegstand van kantoren komt vooral voor in de Randstad. De grote leegstand in de Randstad komt onder andere doordat hier veel beleggers actief zijn, terwijl in omliggende regio's kantoren vaak in handen zijn van eigenaar-gebruikers. Ook het aandeel (grote) buitenlandse beleggers is in de Randstad veel groter dan in de rest van Nederland.

Volgens de NVM blijft het verder terugdringen van leegstand van kantoren prioriteit houden. Wel noemt de makelaarsvereniging daarbij nieuwbouw onvermijdelijk. Zo moeten kantoren aan de veranderende vraag voldoen en is het zaak om het kantorenbestand te verduurzamen.

Luchtkastelen in de polder
Nederland staat vol met grote gebouwen en kantoren die leeg staan. Met die lege panden kan een oppervlakte van 8 miljoen vierkante meter bebouwd worden. Dat zijn 1600 voetbalvelden, maar er zijn voor deze panden geen huurders te vinden. 

De situatie op de kantorenmarkt in Nederland is volgens adviesbureau AOS Studley  veel dramatischer dan bekend. Boven op de officiële leegstand blijkt nog eens 6.084.925 vierkante meter verborgen leegstand te bestaan.  Het gaat daarbij om leegstaande maar verhuurde vierkante meters. Volgens directeur Harold Coenders van AOS Studley komt dat doordat veel organisaties door de crisis medewerkers hebben moeten ontslaan. Vastgoedgebruik kunnen organisaties niet zo snel aanpassen door langdurige huurcontracten.

Grote zorgen voor De Nederlandse Bank want het zijn vooral de banken en pensioenfondsen die miljarden hebben gestoken in deze inmiddels lege gebouwen waarvan de waarde nu minder is dan de hypotheek die er op rust. Toch gaan vooral gemeenten onverschrokken door met hun bouwdrift. Waarom wordt het leegstand probleem niet eerst opgelost voordat er weer nieuwe gebouwen uit de grond worden gestampt? Bekijk ZEMBLA - Luchtkastelen in de polder .



Fragment uit: ZEMBLA - Luchtkastelen in de polder