'Suikerindustrie laat wetenschappers rooskleurig beeld schetsen'

De Nederlandse suikerindustrie gebruikt volgens Foodwatch de wetenschap om suikerconsumptie in een positiever daglicht te stellen en de risico's op bijvoorbeeld overgewicht te bagatelliseren. Dat stelt de voedselwaakhond in een nieuw onderzoeksrapport. 

Foodwatch richt de pijlen vooral op het Kenniscentrum Suiker en Voeding (KSV) en negen wetenschappers die bij dat centrum zijn betrokken. KSV wordt gefinancierd door de Cosun Beet Company, het vroegere Suiker Unie: een van de grotere spelers in de Europese suikerindustrie. Het onderzoek toont volgens Foodwatch aan dat de betrokken wetenschappers in onderzoeken, interviews, in YouTube-video's en op congressen meningen verkondigen die in lijn zijn met de belangen van de suikerindustrie en op gespannen voet staan met inzichten over suiker van gezaghebbende internationale wetenschappers en de Wereldgezondheidsorganisatie.

'Als financiering in het spel is, leidt dat tot beïnvloeding'
Foodwatch benadrukt in het rapport dat de bevindingen die worden gedeeld door de wetenschapper niet automatisch onjuist zijn. "Suiker heeft volgens de laatste onderzoeken inderdaad niet dezelfde verslavende werking als drugs, alcohol en sigaretten en is niet de enige oorzaak van overgewicht en obesitas. Positieve bevindingen met betrekking tot suiker worden echter uitvergroot of benadrukt, negatieve bevindingen worden verzwegen, verworpen of gebagatelliseerd. Dit kan de wetenschappelijke consensus verstoren, invloed hebben op voedingsbeleid en verwarring zaaien bij de consument," schrijven de opstellers van het rapport.

De organisatie vergelijkt de strategie van de suikerindustrie met die van de tabaksindustrie, die decennialang twijfel zaaide over de schadelijkheid van roken. Zo benadrukt de suikerlobby de schadelijkheid van vet, zodat de aandacht van suiker wordt afgeleid. "Terwijl de WHO heel duidelijk zegt dat wij met zijn allen minder suikers moeten gebruiken", zegt een woordvoerster van Foodwatch. De woordvoerster zegt dat het moeilijk is om beïnvloeding van de wetenschap hard te bewijzen. "Dat komt doordat het zo subtiel kan verlopen. Maar als financiering in het spel is, leidt dat tot beïnvloeding", stelt ze.  

Lees ook: Hoe gezond zijn lightproducten nu echt?

Volgens het rapport van Foodwatch maakt KSV in de volgende hoofdlijnen gebruik van dezelfde strategieën als de tabaksindustrie om suiker te verdedigen:

1. Onderzoek(ers) financieren,
2. Onderzoek verspreiden als het de eigen belangen ondersteunt of bekritiseren als dat niet het geval is
3. De pers en media gebruiken om de eigen belangen te vertegenwoordigen
4. Gunstige onderzoeksresultaten gebruiken om te lobbyen bij beleidsmakers
5. Niet altijd transparant zijn over de betrokkenheid van de industrie

Verdachtmakingen 
Diverse wetenschappers zouden volgens de opstellers van het rapport ook niet transparant genoeg zijn over hun banden met de suikerindustrie. Zo zijn diverse wetenschappers die een rol spelen bij KSV volgens Foodwatch eveneens betrokken geweest bij internationale lobbyorganisaties. De voedselwaakhond schaart daar bijvoorbeeld de Europese tak van het International Life Science Institute (ILSI) en de World Sugar Research Organization (WSRO) onder, omdat die organisaties worden ondersteund door grote bedrijven in de sector.

KSV noemt het verhaal van Foodwatch "suggestief en tendentieus". Het centrum vermoedt dat Foodwatch "de suikersector buitenspel wil zetten in de discussies over suiker" en stelt dat Foodwatch onderzoeken alleen maar onafhankelijk vindt als die negatief zijn over suiker. "Onze informatie over suiker klopt. En inhoudelijke kritiek horen we graag. Maar met louter verdachtmakingen kunnen we niks", aldus KSV.

Suikerlobby 
Het zou niet voor het eerst dat zijn dat er sprake is van beïnvloeding van de wetenschap in het voordeel van de suikerindustrie: in 2016 verscheen een uitgebreid onderzoek van de Universiteit van Californië, waaruit bleek dat de suikerindustrie in Amerika jarenlang heeft geprobeerd wetenschappelijk onderzoek naar de risico’s van suiker op hart- en vaatziekten, te beïnvloeden. Voor het onderzoek werden duizenden oude documenten geanalyseerd waaruit onder andere blijkt dat John Hickin, een belangrijke bestuurder uit de suikerindustrie in 1964 al probeerde de publieke opinie over suiker te beïnvloeden via onderzoek en informatie. 

In de Zembla-uitzending 'Zoete verleiders' (2013) zien we de gevolgen van te veel suiker op de gezondheid en onderzoeken we de vraag waarom we zoveel suiker eten. Bekijk hier de hele uitzending: