Streep door vergunning voor biomassacentrale Diemen

De vergunning voor de bouw van de biomassacentrale in Diemen is onterecht afgegeven door de provincie Noord-Holland. Dat heeft de Raad van State bepaald: de hoogste bestuursrechter van Nederland. Het betekent een grote overwinning voor de omwonenden die al jaren strijden tegen de komst van de centrale en voor de milieuorganisatie MOB die de zaak had aangespannen en in eerste aanleg verloor.

In tegenstelling tot de uitspraak van de rechtbank twee jaar geleden, oordeelt de Raad van State dat de houtpallets die energiebedrijf Vattenfall wil verbranden in de centrale, moeten worden gezien als een afvalstof. Als er sprake is van een afvalstof, is het verplicht om voor het verlenen van een vergunning een milieueffectrapportage op te maken. En dat is in het geval van de centrale in Diemen niet gebeurd. Het provinciebestuur zal een nieuw besluit moeten nemen. Dat kan pas na uitgebreid onderzoek naar de impact van de centrale op de leefomgeving.

Voorlopig is de bouw van wat de grootste biomassacentrale in Nederland moet worden, van de baan. Maar waarom is er zo'n enorm verzet tegen de bouw van de centrale die stadswarmte moet gaan leveren aan duizenden gezinnen in Amsterdam-Oost, Diemen en Almere?

Biomassa kan bestaan uit vele stoffen, maar de centrale in Diemen zal gestookt worden met hout. Internationaal is afgesproken, onder andere in het verdrag van Kyoto , dat het verbranden van ‘houtige biomassa’ zoals het in jargon heet, C02-neutraal is. Mits dat hout wordt gecompenseerd door nieuwe aanplant, die weer CO2 kan opnemen.

Die afspraak is echter problematisch. Het hout wordt namelijk veel sneller verbrand dan een bos kan aangroeien, dus er komt op korte termijn juist veel CO2 bij. Meer dan bij fossiele brandstof, hout brandt namelijk minder efficiënt dan kolen of gas. Om eenzelfde hoeveelheid elektriciteit op te wekken stoten houtkorrels in bijvoorbeeld de Amercentrale bij Geertruidenberg 95 procent meer CO2 uit dan bij gebruik van gas. En zelfs 15 procent meer dan steenkool, de vuilste fossiele brandstof die er bestaat.

De milieugroep MOB is bang voor het vrijkomen van vele schadelijke stoffen: stikstofoxiden tot dioxines en zware metalen. Daarmee levert de centrale volgens MOB risico's op voor de gezondheid van omwonenden en voor nabijgelegen natuurgebieden als het Naardermeer en de Oostelijke Vechtplassen.

Een ander probleem is dat biomassa eigenlijk moet bestaan uit resthout: hout dat onbruikbaar is om producten van te maken. Maar daar is er in Nederland veel te weinig van. Terwijl Vattenfall het hout zegt te gaan halen uit "verantwoord beheerde bossen", vreest MOB "ernstige schade aan bossen" in bijvoorbeeld de Baltische Staten en de VS, omdat het bedrijf waarschijnlijk brandhout moet importeren uit die landen. In de uitspraak staat dat Vattenfall de provincie "te weinig concrete informatie" heeft gegeven over de herkomst van houtresten. "Zonder die informatie kon de provincie niet uitsluiten dat de houtresten, en daarmee de pellets, als afvalstof moesten worden aangemerkt." 

In 2017 liet Zembla al zien dat bij het maken van deze pellets de bosbouwers niet altijd enkel laagwaardig resthout gebruiken. Ook worden natuurbossen vervangen door plantages waardoor biodiversiteit in het gedrang komt. 

Kijk de uitzending ‘Bos als brandstof’:

Overigens heeft MOB ook nog bezwaar gemaakt tegen twee natuurvergunningen voor de centrale. Daarover velt de Raad van State later een oordeel.

Vattenfall is "teleurgesteld" en meldt de uitspraak verder te onderzoeken. "We hebben eerder aangegeven pas een besluit te kunnen nemen over de centrale als alle vergunningen er zijn", zegt een woordvoerster.

Bron: ANP/Zembla