Stikstofuitspraak heeft grote gevolgen voor veehouderij en aanleg snelwegen

Het Nederlandse stikstofbeleid, Programma Aanpak Stikstof (PAS), is volgens de Raad van State in strijd met de Europese natuurwetgeving. Op basis van het PAS gaven overheden toestemming voor allerlei activiteiten waarbij stikstof wordt uitgestoten. Bijvoorbeeld bij de aanleg van een weg of de bouw van een veehouderij. Het uitgangspunt was dat een vergunning wordt verleend als er maatregelen worden genomen om de schade die stikstof aan de natuur veroorzaakt te beperken. Het probleem met die aanpak is dat vooraf helemaal niet vaststaat dat de maatregelen werken.

De principiële uitspraak van de hoogste bestuursrechter kan ingrijpende gevolgen hebben voor tal van bouwprojecten in de buurt van natuurgebieden. Vergunningen voor veehouderijen, wegen en bedrijventerreinen mogen vanaf nu niet meer worden afgegeven op basis van de huidige stikstofregels. Te hoge concentraties stikstof zijn schadelijk voor de natuur en de gezondheid. Door een overdaad aan stikstof gaan bepaalde plantensoorten sneller groeien, maar komen andere juist in de verdrukking.

Er liggen momenteel ongeveer 180 zaken bij de Raad waarin stikstofbeleid een rol speelt. Meer dan honderd daarvan gaan over natuurvergunningen die door provincies aan boerenbedrijven zijn verleend. Als dat uitsluitend op basis van het PAS is gebeurd, ziet het er voor de betrokken bedrijven niet goed uit, beaamt een woordvoerster van de Raad. “Een vergunning krijgen lijkt momenteel een mission impossible”, laat Franca Damen, advocaat agrarisch recht op Twitter weten.

Naast de veehouderij gooit het vonnis roet in het eten van diverse rechtszaken over plannen voor snelwegen. Zo gaat het onder meer om de verbreding van de A27 en de A12 op de ring van Utrecht. Echter zijn besluiten over snelwegen complexer, het bezwaar tegen deze plannen moet nog worden behandeld. Welke invloed de uitspraak over stikstof daarop kan hebben valt volgens de woordvoerster niet te zeggen.

Natuur- en milieuorganisaties zijn blij met de uitspraak. Greenpeace noemt het ‘baanbrekend’, een serieuze verduurzaming van de landbouw is door de uitspraak onvermijdelijk. De veestapel zal nu wel moeten krimpen volgens de milieuorganisatie.

"Deze uitspraak heeft gevolgen voor een grote reeks vergunningen voor de bouw van nieuwe stallen. Hieronder valt ook de rechtszaak die Natuurmonumenten en de Brabantse Milieufederatie samen met omwonenden aanspanden tegen het besluit van de gemeente om de bouw van een vee-fabriek van 16.000 varkens naast natuurgebied de Kampina toe te staan", aldus Greenpeace.