Staat stelt 3M aansprakelijk voor PFAS-schade Westerschelde

De Nederlandse staat vindt dat het Amerikaanse chemieconcern 3M de schade moet vergoeden die de schadelijke PFAS in de Zeeuwse Westerschelde heeft aangericht. Minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) heeft het bedrijf aansprakelijk gesteld, zo heeft de landsadvocaat in een brief aan 3M laten weten.

PFAS zijn een groep van meer dan 4000 chemische stoffen en worden ook wel ‘forever chemicals’ genoemd, omdat ze niet of nauwelijks afbreekbaar zijn in het milieu. PFAS komen via voedsel en drinkwater ook in ons lichaam terecht. Net als in het milieu breken PFAS in het menselijk lichaam nauwelijks af. Uit onderzoek blijkt dat het immuunsysteem door de inname van veel PFAS wordt aangetast. Hierdoor kun je eerder ziek worden en is je afweermechanisme minder sterk. Ook kan PFAS kanker veroorzaken. 

De provincie Zeeland roept bedrijven, organisaties en bewoners al langer op om zich te melden als ze schade hebben opgelopen door PFAS in de Westerschelde. Tot nu toe zijn inmiddels 28 meldingen binnengekomen van ondernemers die zeggen economische schade te hebben geleden door PFAS in de Westerschelde. Een woordvoerster van de provincie meldde dat de meeste claims afkomstig zijn van vissers, maar dat ook recreatieondernemers zich hebben gemeld.

In België ontstond in juni 2021 een groot schandaal toen bleek dat chemiebedrijf 3M in Zwijndrecht (gemeente Antwerpen) jarenlang enorme hoeveelheden PFAS loosde in de Schelde. Daarmee vervuilde het bedrijf ook de Nederlandse Westerschelde. 3M kreeg uiteindelijk een lozingsverbod. In Zeeland is het water inmiddels zo ernstig vervuild dat er geen vis meer gegeten mag worden uit de Westerschelde. 

Minister Harbers wijst erop dat PFAS leidt tot zorgen bij omwonenden en financiële schade bij bijvoorbeeld vissers en Rijkswaterstaat. "Ik vind dat de vervuilers moeten betalen, niet de gebruikers en beheerders. Het aansprakelijk stellen van 3M past bij dat uitgangspunt."

Zembla deed vorig jaar onderzoek naar waarom de PFAS-concentraties, ondanks het lozingsverbod van 3M, niet afnamen in de Westerschelde. Uit het onderzoek bleek dat er op amper 5 kilometer afstand van de Nederlandse grens, nog een bedrijf zit dat al jaren zonder vergunning PFAS in het water loosde. Het gaat om de Vlaamse afvalverwerker Indaver. Indaver verwerkt veel PFAS-afval voor het bedrijf Chemours in Dordrecht. Zembla ontdekte ook dat de Nederlandse overheid daar al zeker een jaar grote zorgen over uitte richting de Vlaamse overheid. Minister Harbers onderzoekt ook of Nederland de schade in de Westerschelde deels kan verhalen op Indaver. Daarover heeft hij nu nog niets bekendgemaakt.

Kijk de uitzending over PFAS en 3M en Indaver:

Bron: ANP