Staat heeft onrechtmatig gehandeld bij adoptie Sri Lanka

De staat en adoptieorganisatie Kind en Toekomst hebben onrechtmatig gehandeld bij de frauduleuze adoptie van Dilani Butink uit Sri Lanka. Dat oordeelt het gerechtshof in Den Haag. De staat was, voordat Butink werd geadopteerd, al op de hoogte dat er op grote schaal illegale adopties plaatsvonden vanuit Sri Lanka, maar deed te weinig met die informatie. 

Zowel de staat als Stichting Kind en Toekomst moeten Butink een schadevergoeding betalen. De hoogte moet nog worden vastgesteld. 

Butink is in 1992 vanuit Sri Lanka geadopteerd via de adoptieorganisatie Kind en Toekomst. Haar adoptiepapieren zijn vervalst. Daardoor verkeerd ze nog altijd in onzekerheid over wie haar biologische ouders zijn en waarom ze is geadopteerd. Er vonden in die tijd grove misstanden plaats, zoals kinderdiefstal, kinderhandel, corruptie, vervalsing en diefstal van documenten, onethisch handelen van ambtenaren en het onder valse voorwendselen overbrengen van kinderen naar Nederland.

In de zaak van Butink oordeelde de rechtbank eerder dat de zaak verjaard is, omdat de adoptie meer dan twintig jaar geleden plaatsvond. Daarom werd de zaak bij de rechtbank niet inhoudelijk behandeld.

Voor het gerechtshof maakte Dilani duidelijk dat ze de eerste 18 jaar na haar adoptie minderjarig was en dus niet naar een rechter kon stappen. Ze ging als jongvolwassene op zoek naar haar identiteit, maar kwam er pas in 2015 achter dat haar adoptiepapieren een dood spoor waren. De naam van haar biologische vader ontbreekt en het in de papieren genoemde ziekenhuis waar Butink geboren zou zijn, beschikt niet over haar geboorteakte. Twee handtekeningen in het dossier van de vrouw die destijds afstand van Butink zou hebben gedaan, blijken na forensisch onderzoek niet van dezelfde persoon te zijn. Ze dacht in 2015 nog dat het om een incidentele fout ging. 

Pas toen ze op 20 september 2017 de Zembla-uitzending ‘Adoptiebedrog deel 2’ zag, besefte ze pas dat het niet om een enkel slordigheidsfoutje ging, maar dat er op grote schaal misstanden plaatsvonden rond adopties uit Sri Lanka en dat de overheid daarvan wist. Een half jaar na die uitzending stelde ze de staat aansprakelijk voor de adoptiefraude.

Dit is ons dossier over adoptiebedrog

Het hof vindt dat tegen deze achtergrond de termijn “niet onredelijk lang is” en dat ze “voldoende voortvarend heeft gehandeld”. Het hof vindt verder dat van verjaring moet worden afgeweken omdat “het gaat om fundamentele rechten en om een zeer ingrijpende wijziging in het leven van een pasgeboren baby, welke wijziging verstrekkende gevolgen heeft voor de toekomst van dat kind.” Daarmee is het eerdere vonnis van de rechtbank vernietigd.

Kijk 'Adoptiebedrog - deel 2' waarin we onder andere het bestaan van 'babyfarms' aantonen:

De staat en de bemiddelingsorganisatie Kind en Toekomst hebben hebben volgens het hof onrechtmatig gehandeld, omdat ze te veel vertrouwden op de autoriteiten in Sri Lanka en ze meer hadden moeten doen om problemen te voorkomen. Onder de wet mag adoptie alleen als “vaststaat” dat het in het belang van het kind is en dat in het land van herkomst geen andere hulp kan worden geboden. Dat was bij de adoptie van Butink volgens het hof “onzeker”.

Bovendien wist de staat al van misstanden rond adopties in Sri Lanka. Daarom was er in 1987 zelfs een adoptiestop in Sri Lanka. Daarnaast concludeerde onder meer de commissie Joustra vorig jaar al dat de staat in die tijd op de hoogte was van illegale adopties uit Sri Lanka. 

Daarnaast had de overheid beter toezicht moeten houden op de adoptieorganisatie “en striktere, meer individuele controle-eisen moeten stellen”, zegt het hof.  ‘Mede door het nalaten van de staat verkeert Butink helaas in onzekerheid’.

Zembla besteedde in vier uitzendingen aandacht aan misstanden bij interlandelijke adopties. In die uitzendingen bleek al dat de Nederlandse overheid van de misstanden op de hoogte was. Adoptiedossiers van kinderen uit Sri lanka zijn op grote schaal vervalst. Geboortedata kloppen niet, en kinderen zijn niet in alle gevallen vrijwillig afgestaan door hun biologische ouders. Ze zijn afgestaan door ‘acting mothers’, vrouwen die tegen betaling deden alsof ze hun kind ter adoptie afstonden. Kinderen blijken te zijn geroofd uit ziekenhuizen, of zijn afkomstig uit ‘baby farms’ waar vrouwen zwanger werden gemaakt ten behoeve van de adoptiemarkt. Soortgelijke praktijken deden zich ook voor in landen als Indonesië, Bangladesh en Cambodja.